ماه رمضان نام نهمین ماه از تقویم اسلامی است. رمضان واژه‌ای عربی است که از کلمه عربی «رمض» گرفته شده است و به معنای گرمای شدید و خشکی که به دنبال آن می‌آید است. رمضان ماه بخشش، ماه عبادت و ماه تلاوت قرآن کریم است.

در ماه رمضان مسلمانان سراسر جهان از خوردن، نوشیدن یا سیگار کشیدن بین طلوع و غروب خورشید خودداری می‌کنند. روزه آنها از سحر شروع و تا غروب یعنی افطار به طول می‌انجامد. مسلمانان هر روز در ماه رمضان روزه می‌گیرند که این روزه از طلوع آفتاب شروع شده و در غروب آفتاب پایان می‌پذیرد. دو وعده غذایی اصلی در ایام ماه رمضان وجود دارد که وعده غذایی قبل از اذان صبح که سحری نام دارد و غذای بعد از غروب آفتاب که برای پایان دادن به روزه است و افطار خوانده می‌شود.

این ماه گذشته از آن که ماه روزه داری است، این امکان را برای مسلمانان فراهم می‌سازد که بیشتر در اعمال مذهبی روزانه خود شرکت کنند و تجربه‌ای کامل از یک زندگی ایده‌آل اسلامی را داشته باشند. این ماه حاوی نکاتی است که باعث خاص شدن آن می‌شود. اجازه دهید نگاهی به آنها بیندازیم.
 

رمضان دری است که برای نزدیک‌تر شدن مسلمانان به خدا و احساس حضور بیشتر خداوند در زندگی آنها گشوده شده است. در این ماه است که خداوند بیشتر از هر زمان دیگری گناهان و اشتباهات ما را می‌بخشد و باران رحمت و بخشش خود را بر سر ما فرود می‌آورد. پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند که اگر به ارزش واقعی این ماه و برکات آن پی می‌بردیم، آرزو می‌کردیم که تمام ماه‌های سال ماه رمضان می‌بود.

ما در این ماه به قدری به خداوند نزدیک و غرق در خاطر الهی می‌شویم که دیگر وقتی برایمان باقی نمی‌ماند تا به کارهای غیر خدایی پرداخته یا آنچه به ضررمان است را انجام دهیم و یا در برابر دستورات خداوند گردنکشی کنیم. بنابراین شیطان درونی و بیرونی در این ماه رحمت از ما دور می‌شود و به پیامبر اکرم (ص) وعده داده شده است که در ماه رمضان «درهای جهنم بسته و درهای بهشت به روی ما گشوده می‌شوند و شیطان به غل و زنجیر کشیده می‌شود.»

ماه رمضان با رحمت آغاز می‌شود، بخشش را از جانب خداوند به همراه دارد و با برآورده شدن آرزوها و رهایی ما پلیدی‌ها و از آنچه روح را آلوده می‌سازد به پایان می‌رسد. رمضان زمانی برای فکر کردن به اشتباهات گذشته خود و جبران گناهان است.
یکی از ویژگیهای بارز خداوند بخشش و رحمت بیکران او است که در ماه رمضان به طور کامل شامل حال انسانها می‌شودیکی از ویژگیهای بارز خداوند بخشش و رحمت بیکران او است که در ماه رمضان به طور کامل شامل حال انسانها می‌شود. گویی خداوند ما را محکم به آغوش کشیده و هر آنچه ما را از او دور می‌سازد شسته و می‌زداید و مانند کودکی تازه متولد شده پاک گشته و مانند روحی می‌مانیم که به منبع خود پیوسته است. بنابراین چه زمان بهتر از این ماه برای بخشیده شدن وجود دارد؟
 

در این ماه زیبا تمام قرآن به صورت وحی بر قلب پیامبر اکرم (ص) نازل شد. بنابراین رمضان را می‌توان تولد قرآن کریم دانست و مسلمانان با اختصاص وقت و توجه بیشتر به این کتاب مقدس این تولد را جشن می‌گیرند.

از اینرو تلاوت قرآن و دقت و تعمق در معانی عمیق آن در ماه رمضان بسیار توصیه می‌شود و پاداش زیادی برای انسان به همراه دارد به حدی که خواندن یک آیه از قرآن در این ماه برابر با تلاوت تمام آن است. در ماهی که خداوند بیش از هر زمان دیگری به ما نزدیک شده و از طریق قرآن با ما سخن می‌گوید و با دعاهایمان می‌توانیم با او حرف بزنیم.

در این ماه سه شب به نام شب قدر نام گذاری شده است و در یکی از این شب‌ها قرآن بر قلب پیامبر اکرم (ص) توسط فرشته جبرئیل نازل شد. با این حال، از شب دقیق آن اطلاع نداشته بنابراین تمام این سه شب را گرامی می‌داریم.
در قرآن آمده است که «شب قدر بهتر از هزار ماه است». به عبارت دیگر پاداش هر عمل نیک در این شب هزار برابر بیشتر از هر شب یا مناسبت دیگر استدر قرآن آمده است که «شب قدر بهتر از هزار ماه است». به عبارت دیگر پاداش هر عمل نیک در این شب هزار برابر بیشتر از هر شب یا مناسبت دیگر است. مسلمانان با بیدار ماندن در طول شب و تا زمان سحر از خداوند می‌خواهند گناهان آن را بخشیده و راهنمای‌شان در آینده باشد.

شب قدر شبی است که پیام خالق به انسان ابلاغ می‌شود، پیامی که راه رسیدن به خوشبختی در هر دو جهان را به ما نشان می‌دهد.

گذشته از آن که در این شب گناهان ما بخشیده می‌شوند، طبق برخی روایات و احادیث، در شب قدر سرنوشت‌مان برای یک سال آینده رقم می‌خورد.

در آخر آنکه زندگی خیلی کوتاه است و فرصت‌ها مانند ابرهای بهاری به سرعت می‌گذرند و خیلی زود آنها را از دست می‌دهیم. ماه رمضان یکی از این فرصت‌ها  برای بازگشت از گناهان گذشته و ساختن آینده‌ای بهتر است. این ماه یک نقطه شروع یا نقطه عطفی است که باید آن را غنیمت شماریم.
 

پیامبر اکرم حضرت محمد (ص) می‌فرمایند: «ماه رمضان ماه خداست، و ماهی است که خداوند در آن حسنات را مى‏افزاید و گناهان را پاک مى‏کند و آن ماه برکت است».

اعتقاد بر این است که دو نوع نزول برای قرآن وجود دارد، نزول دفعی که در یکی از شب‌های قدر اتفاق افتاد و نزول تدریجی که به مدت بیست و سه سال بر پیامبر اکرم (ص) نازل شد.

امام باقر (ع) می‌فرمایند: «هر چیزی بهاری دارد و بهار قرآن ماه رمضان است».

امام رضا (ع) می‌فرمایند: «هر کس در ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا [قرآن] را قرائت کند، مثل این است که در ماه‌هاى دیگر کل قرآن را ختم کرده باشد».

پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «قرآن را به فراوانی در طول ماه [رمضان] بخوانید»

توجه داشته باشید که مفهوم سرنوشت یا تقدیر با آزادی انتخاب انسان در اسلام مغایرت ندارد. برای کسب اطلاعات بیشتر به کتاب انسان و سرنوشت نوشته استاد مرتضی مطهری رجوع کنید.

منبع: salamislam