سینما و اسلام

سینما همچون سایر ابزار و رسانه های فرهنگی-هنری به مثابه تیغ دو دمی است که هم می تواند در راستای اصلاح، هدایت و تعالی جامعه عمل کند و هم در راستای افساد و تباهی و گمراهی و سقوط جامعه گام بردارد. از این رو اسلام با سینمایی که در خدمت اهداف و تعالیم دین بوده و به پرورش و تربیت مردم و اصلاح جامعه نینجامد به هیچ وجه مخالف نبوده و تناقضی ندارد بلکه اسلام از سینمای ارزشی به عنوان یکی از عرصه ها و جلوه های هنر که به رشد و تعالی جامعه کمک می کند بهره می گیرد از دیدگاه اسلام «همه قالب های هنری موهبت های خدایی اند که باید در خدمت خلق خدا و حامل ارزش های الهی باشند»(1) بله اسلام با سینمای مخرب که در جهت فساد و تخریب فرهنگ اسلامی حرکت می کند خالف است و این در حقیقت مخالفت با فساد و انحراف در جامعه است.مرحوم امام در این باره فرمودند:
«ما با سینمایی که برنامه های آنها فاسد کننده اخلاق جوانان ما و مخرب فرهنگ اسلامی باشد مخالفیم اما با برنامه هایی که تربیت کننده و به نفع رشد سالم اخلاقی و علمی جامعه باشد موافق هستیم»(2) «حکومت اسلامی می خواهد سینما باشد. سینمای آموزنده باشد، سینمای اخلاقی باشد، اسلام با فساد مخالف است»(3) مرحوم امام وظیفه سینما در حکومت اسلامی را تربیت مردم و اصلاح جامعه دانستند و فرمودند: «سینما یکی از مظاهر تمدن است که باید در خدمت این مردم، در خدمت تربیت این مردم باشد»(4) «سینماها در رژیم شاه در خدمت فساد بود در حالی که در جمهوری اسلامی در خدمت صلاح ملت خواهند بود»(5).
مقام معظم رهبری نیز فرمودند:
«تئاتر، سینما و دیگر هنرهایی که در نیم قرن اخیر یعنی در روزگار غربت و محکومیت ارزش های اسلامی وارد کشور ما شد، به طور طبیعی بر پایه ای غیر اسلامی بنا گشت و در جهت مغایر و حتی متضاد با مفاهیم اسلامی رشد کرد غرب زدگانی که نخستین رویش این رشته های اساسی هنر را در کشور اسلامی ما ارائه می کردند از اسلام کاملا بیگانه و با آن معارض بودند و لذا بتدریج این تصور را در ذهن همه مخصوصا نسل های نوخاسته بر می انگیختند که تئاتر و سینما دارای طبیعتی غیر مذهبی و ضد مذهبی است و نمی توان و نباید از آن برای ارائه پیام های اسلام بهره گرفت … اما فرو ریختن نظام طاغوت و حاکمیت ارزش های اسلامی مسیر همه چیز را عوض کرد و زمینه رشد هنر و مهم تر، جهت گیری درست و سالم آن را فراهم ساخت هنر باطل بی پشتوانه شد و هنر حق عرصه جولان و شکوفایی یافت».(6)
بنابراین سینما ابزاری هنری است که اگر در جهت رشد و تعالی جامعه، تحکیم و تعمیق فرهنگ و ارزش های اسلامی از آن استفاده شود به هیچ وجه اسلام با آن مخالف نبوده و از آن بهره می گیرد. اما در صورتی که سینما وسیله ای برای ترویج فساد و فحشا و بی دینی و تخریب فرهنگ و ارزش های اسلامی باشد اسلام با آن مخالف بوده و آن را نمی پذیرد.
—————–
پی نوشت ها:
1. هنر از دیدگاه مقام معظم رهبری، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1374، ص 19.
2. صحیفه نور، ج 2، ص 259.
3. صحیفه نور، ج 3، ص 81-82.
4. صحیفه نور، ج 4، ص 284.
5. صحیفه نور، ج 4، ص 201.
6. هنر از دیدگاه مقام معظم رهبری، پیشین، ص 85 و 86.