1. آنچه که از منابع تاریخی و روایی در مورد منبع درآمد و هزینه زندگی ائمه(ع) به دست میآید؛ این است که امامان شیعه نیز مانند دیگر مردم آن زمان، مهمترین منبع در آمدشان از راه کشاورزی و تجارت بوده است؛[1] مانند امام علی(ع) که در طول 25 سال دوری از مسائل سیاسی و حکومتی، به کشاورزی و کاشت نخل خرما اشتغال داشت. همچنین امام باقر(ع) نیز علاوه بر جلسات درس و تعلیم علوم و معارف دینی، دارای مزرعه بودند و ضمن اینکه از محصول زراعت خود، امرار معاش میکردند، به فقرا و مستمندان نیز از همین محصولات کمک میکردند. در این باره می توانید پاسخ ۱۱۰۰۶ را مطالعه کنید.
2. البته همانگونه که میدانید امامانی؛ مانند امام موسی کاظم(ع) مدت بسیار طولانی از عمرشان را در زندان بسر میبردند تا اینکه سر انجام در همانجا به شهادت رسیدند، و یا امام حسن عسکری(ع) که در محاصره نظامی بود، اینان نیز شاید از ارثی که به آنها رسیده بود، امرار معاش میکردند، و تعدادی از ائمه نیز به سبب عداوت و دشمنی حاکمان جور به شهادت رسیدند و عمر طولانی نداشتند.
3. امامان شیعه علاوه بر این، از آن جهت که ولی امر مسلمان بودند، شیعیان و پیروانشان خمس و… را به آنان پرداخت میکردند، بدیهی است که در ضورت ضرورت از آن طریق نیز میتوانستند قسمتی از هزینه زندگی خود را تأمین کنند.
۴. شایان توجه است؛ ائمه(ع) با آنکه از توان مالی برخوردار بودند، اما در مخارج زندگی هیچگاه دچار اسراف و تبذیر نمیشدند، حتی گاهی به حسب شرایط، کمتر از شئونات خود از متاع دنیا بهره میگرفتند، و از خوراک و پوشاک به حداقل اکتفا مینموند؛ مانند حضرت علی(ع)، چنانکه خود میفرماید: «أَلَا وَ إِنَّ إِمَامَکُمْ قَدِ اکْتَفَى مِنْ دُنْیَاهُ بِطِمْرَیْهِ وَ مِنْ طُعْمِهِ بِقُرْصَیْه…»؛[2] آگاه باش امام شما از تمام دنیایش به دو جامه کهنه، و از خوراکش به دو قرص نان قناعت نموده است.
[1] ر. ک: کلینی، الکافی، ج 5، ص 148، «بَابُ فَضْلِ التِّجَارَةِ وَ الْمُوَاظَبَةِ عَلَیْهَا»؛ ص ۲۶۰، «بَابُ فَضْلِ الزِّرَاعَةِ»، دارالکتب الاسلامیة، تهران، 1365ش.
[2] شریف الرضى، محمد بن حسین، نهج البلاغة( للصبحی صالح)، محقق، مصحح، فیض الإسلام، ص 417، هجرت، قم.