«شیخ الطائفه» کیست؟

«شیخ ابو جعفر طوسی»، معروف به شیخ الطائفه از ستارگان بسیار درخشان جهان اسلام است. در فقه، اصول، حدیث، تفسیر، کلام و رجال تالیفات فراوان دارد. اهل خراسان است. در سال 385 متولد شده و در سال 408 یعنی در 23 سالگی به بغداد که آن وقت مرکز بزرگ علوم و فرهنگ اسلامی بود مهاجرت کرد و تا پایان عمر در عراق ماند و پس از استادش سید مرتضی، ریاست علمی و فتوائی شیعه به او منتقل شد.مدت پنج سال نزد شیخ مفید درس خوانده است. سالیان دراز از خدمت شاگرد مبرّز شیخ مفید، یعنی سید مرتضی بهره مند شده است. استادش سید مرتضی در سال 436 درگذشت و او بیست و چهار سال دیگر بعد از استادش در قید حیات بود.
دوازده سال بعد از سید در بغداد ماند، ولی بعد به علت یک سلسله آشوبها که خانه و کتابخانه اش به تاراج رفت به نجف مهاجرت کرد و حوزه علمیه را در آنجا تاسیس کرد و در سال 460 در همان جا درگذشت. قبرش در نجف معروف است.
شیخ طوسی کتابی در فقه دارد به نام «النهایه» که در قدیم الایام کتاب درسی طلاب بوده است. کتاب دیگری دارد به نام مبسوط که فقه را وارد مرحله جدیدی کرده است و در عصر خودش مشروحترین کتاب فقهی شیعه بوده است.
کتاب دیگری دارد به نام «خِلاف» که در آنجا ،هم آراء فقهای اهل سنت را ذکر کرده و هم رای شیعه را. شیخ طوسی کتابهای دیگر نیز در فقه دارد. قد ما تا حدود یک قرن پیش اگر در فقه «شیخ» به طور مطلق می گفتند، مقصود شیخ طوسی بود اگر شیخان میگفتند مقصود شیخ مفید و شیخ طوسی بود.
شیخ طوسی یکی از چند چهرة معروفی است که در سراسر فقه نامشان برده می شود. خاندان شیخ طوسی تا چند نسل، همه از علما و فقها بوده اند.
مجموعه آثار شهید مطهری ج20ـ آشنایی با علوم اسلامی(فقه).