ضرورت حکومت-اطاعت از حاکم

با سلام در بررسی این موضوع لازم است میان اصل ضرورت حکومت با نوع حکومت تفکیک نمود؛این کلام حضرت در برابر سخن خوارج بود که با برداشت نادرست ازآیه شریفه «لاحکم الالله» حکومت را تنها از آن خدا دانسته و حکم به نفی حکومت نمودند . حضرت در برابر این استدلال و برداشت نادرست فرمودند : «کلمه حق یراد بها باطل نعم انه لا حکم الا لله و لکن هولاء یقولون لا امره الا لله و انه لابد للناس من امیر براو فاجریعمل فی امرته المؤمن و یستمتع فیها الکافر و یبلغ الله فیها الاجل و یجمع به الفی و یقاتل به العدو و تأمن به السبل …» سخن حقی است که از آن اراده باطل شد آری درست است , فرمانی جز فرمان خدا نیست ولی اینها می گویند زمامداری جز برای خدا نیست , در حالی که مردم به زمامداری نیک یا بد , نیازمندند تا مؤمنان در سایه حکومت به کار خود مشغول و کافران بهرمند شوند و مردم در استقرار حکومت زندگی کنند , به وسیله حکومت بیت المال جمع آوری می گردد و به کمک آن با دشمنان می توان مبارزه کرد و جاده ها امن می شود …( نهج البلاغه , خطبه چهلم )این کلام حضرت در برابر استدلال نادرست خوارج بر نفی ضرورت حکومت است که حضرت با این بیان , اصل ضرورت وجود حکومت را صرفنظر از نیک یا بد بودن آن تبیین می کنند. به عبارت دیگر حضرت در این سخنان در صدد بیان ضرورت اصل وجود حکومت در مقابل نفی ضرورت آن است نه در مقام بیان معیار حکومت خوب و بد از این رو نمی توان از این سخن حضرت , تساوی و تفاوت نداشتن حکومت خوب و بد یا حاکم فاجر و عادل را برداشت نمود و سخنان حضرت در نهج البلاغه بیانگر معیارهای حکومت خوب و لزوم برپایی آن است که به دو نمونه اشاره می کنیم حضرت در بیانی می فرمایند :« ایها الناس ان احق الناس بهذا الامر اقواهم علیه و اعلمهم بامر الله فیه » ای مردم سزاوارترین اشخاص به تدبیر امور جامعه و اداره امور امت , آن کسی است که در تحقق حکومت نیرومندتر و در آگاهی از فرمان خدا داناتر باشد .( نهج البلاغه , خطبه 173) همچنین فرمودند :« هم اساس الدین و عماد الیقین الیهم یفی الغالی و بهم یلحق التالی ولهم خصائص حق الولایه …»خاندان رسول خدا (ص) اساس دین و ستون های یقین می باشند شتاب کننده باید به آنان باز گردد و عقب مانده باید به آنان بپیوندد زیرا ویژگی های حق ولایت به آنها اختصاص دارد …( نهج البلاغه , خطبه 2) همچنین در قرآن معیارهای زیادی برای حکومت و حاکم مطلوب اسلامی برشمرده از قبیل عدالت ، ایمان و تحقق حاکمیت و فرامین الهی و حکومت های فاقد این معیارها را طاغوت می داند. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 2/100132445)