عشق و «محبت» واژهای زیبا است و ابراز محبت، بین دو محبوب پیوند عاطفی عمیق بین آنها برقرار میکند. محبت یک ویژگی اخلاقی دو سویه است که از چشمهساز عشق درونی میجوشند. محبت امام زمان(ع) به دوستان و شیعیان خود، شعبهای از چشمه سار محبت خدا و ندا است و درخت زندگی را آبیاری میکند اگر پیوند ما با امام زمان(ع) محکم، استوار و دائمی باشد، پیوند آن امام همام با ما نیز همینگونه خواهد بود. بلکه بندگان الهی در هر صف که باشند حتی در جرگه گناهکاران ـ با فرض پشیمانی از گناه ـ محبوب خدا خواهند بود و محبوب خدا همیشه مورد عنایت و لطف و نظر خواصان درگاه معبود به ویژه آخرین وصی حتی و ذخیره الهی در زمین، حضرت مهدی(ع) ـ خواهند گرفت.
امام رضا(ع) میفرمایند: «از نشانههای امام …. ولایت او بر مردم، از ولایت آنها بر خودشان بالاتر از پدر و مادر بر آنها مهربانتر و دلسوزتر است». (من لا یحضر الفقیه ـ ج4/ص419).
حال اگر در این سخن نیک بنگریم، خواهیم فهمید توجه اما به شیعیان چقدر زیاد است که از توجه و علاقه پدر و مادرشان (بیشتر است).
فرزند هر چه در حق پدر و مادر خود نامهربانی و جفا کند، باز هم آنان او را فرزند خود میدانند و او را دوست خواهند داشت. علاقه و دوستی امام(ع) از این هم بالاتر است. زیرا امام خلیفه خدا در بین مردم است و صفات خدا را در مرتبه اعلا جلوهگر میسازد از این رو باید رئوفترین باشد و صنعت رحمانیت و رحیمیت الهی را به آنها منتبقل کند.
ائمه(ع) خود به یاران میفرمودند: «اگر شما بیمار شوید ما نگران و بیمار میشویم و اگر شما در صحت و شادی باشید ما نیز خوشحال هستیم». خود آن حضرت در نامه برای عالم بزرگ شیعه شیخ مفید، مینویسید: «فانا نحیط علماً بأبنائکم و لایعزب عنا شیء من اخبارکم»؛ «ما بر اخبار و احوال شما آگاهیم و هیچ چیز از اوضاع شما بر ما پوشیده و مخفی نمیماند».
و اضافه میفرماید: «ان غیر مهملین لمراعاتکم و لا ناسین لذکرکم و لولا ذلک بکم الاواء و اصطلمکم الاعداء»؛ « ما در رسیدگی و سرپرستی شما کوتاهی نکرده و یاد شما را از خاطر نبردهایم. اگر جز این بود، دشواریها و مصیبتها بر شما فرود میآمد و دشمن شما را ریشه کن میساخت». (احتجاج طبرسی، ج2، ص596).
نشانه دوستی واقعی، خیر خواهی و هدایت به خوبیها نجات دادن از خطرات و دور کردن از دامهای شیطان است. در زندگی ما بسیار اتفاق میافتد که گاهی دچار تردید در انتخاب خوب و بد میشویم و سر انجام راه صحیح را انتخاب میکنیم. این هدایت از ناصیه والی و سرپرست ما امام زمان(ع) است.
گاهی در مشکلات سخت گرفتار میآییم و ناگهان به طریقی مشکل ما حل میشود. این نجات از ناحیه آن یوسف زهرا(ع) است. ممکن است دام شیطان ما را گرفتار سازد و سرانجام از آن رهایی پیدا کنیم؛ این رهایی از دعای امام زمان(ع) درباره ما است. باید به این شهود برسیم که دائما در زندگی مورد عنایت و لطف آن حضرت هستیم تا پی دوستی واقعی او ببرریم. همه اینها نشانه دوستی واقعی یوسف فاطمه در حد اعلای محبت، نسبت به شیعیان و دوستداران، بلکه نسبت به تمامی انسانهای موحد و خداپرست است.
محبت و دوستی از منظر قرآن و اهل بیت(ع):
دوستی و محبت گرایش و جاذبهای بین محب و محبوب است. دوستی واقعی امری دو سویه و طرفینی است. هم جاذبه و توجه از سوی محبوب لازم است و هم تلاش و جلب توجه از سوی عاشق.
تا که از جانب معشوق نباشد کششی کوشش عاشق بیچاره به جایی نرسد
محبت و توجه خدا به بندگان، امری مداوم و همیشگی است. خداوند تمام بندگان خود را دوست دارد، در قرآن کریم آیات بسیار زیادی در این مورد آمده است» مانند «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَّقِینَ»(آل عمران، 76)؛ « إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ»(بقره، 195)، « إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ»(بقره،222).
یعنی خداوند هم خوبان با تقوا و نیکوکار را دوست دارد و هم گناهکاران پشیمان را؛ اما برای دوستی متقابل با خدا شرطی وجود دارد و آن عمل کردن به فرمانهای او است.
شرط دوستی واقعی، عمل به دستورات دین است که از سوی پیامبر خدا برای بندگان الهی آمده است. قرآن کریم میفرماید: ای پیامبر به مردم بگو: « إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ»(آل عمران، 31) «اگر خدا را دوست دارید، پس از من پیروی کنید تا خدا هم شما را دوست دارد». بر اساس آیات قرآن کریم، دوام و پایدار دوستی با خدا، در اثر پیروی از پیامبر او حاصل میشود.
اما پیروی عملی از پیامبر خدا، در اثر اطاعت عملی از جانشینان حقیق از یعنی امامان معصوم(ع) است و بر اساس دلایل قطعی و روایات صحیح و غیر قابل انکار، آخرین جانشین پیامبر خدا، حضرت مهدی(ع) است؛ همان گونه که پیروی عملی از پیامبر(ص) باعث استمرار دوستی بین بنده و خدا میشود، پیروی عملی از امام زمان(ع) (عمل به دستورات دین و کسب رضایت آن حضرت)، این دوستی را پایدار میسازد. برای کسب رضایت و پیروی از بی حضرت در زمان غیبت کبری، باید از سخنان و احادیث امامان(ع) پیروی کرد.
پیامها و دستورات امام زمان(ع) در زمان غیبت صغرا که توسط چهار نایب و نماینده مخصوص آن حضرت به ما رسیده ـ وظیفه ما را برای زمان غیبت کبری، مشخص کرده است. امام زمان(ع) در یکی از پیامهای خود برای شیعیان به نایب چهارم نوشتهاند. «در زمان غیبت کبری ـ که من از دیده عموم مردم پنهانم ـ از نائبان و جانشان عام من پیروی کنید و آنها را رهبر خود قرار دهید». مراد از نائب عام امام زمان(ع) فقیهان و مراجع تقلیدند و به طور خاص کسی است که رهبر و ولی فقیه در جامعه اسلامی توسط مجتهدان تعیین شده باشد. «….. و اما الحوادث الواقعه فارجعوا فیها الی روات حدیثنا فانهم حجتی علیکم و انا حجة الله علیهم …. » (بحار الانوار، ج53، ص181).
و همچنین امام زمان(ع) در نامه خود به شیخ مفید میفرماید: «فلیعمل کل امرء منکم بما یقرب به من محبتنا و لیتجنب ما یدنیه من کراهتنا و سخطنا»؛ «هر یک از شما شیعیان باید اعمالی انجام دهد که دوستی ما را به دنبال آورد و از اعمالی که باعث نارحتی و عدم رضایت ما است دوری کند».(احتجاج، ج2، 599)؛
نکته: یکی از عاشقان اهل بیت(ع) مدت زیادی آرزوی دیدن امام زمان(ع) را داشت و در هجر محبوب میسوخت؛ اما موفق نمیشد. سر انجام روزی امام را در بازار آهنگران نزد پیرمرد قفل سازی دید که در امور دینی و معامله با مسلمین دستورات دین را کاملا عمل کرد حضرت به آن فرد فرمود: اگر مانند این قفل ساز باشیدع ما به عیادت شما میآییم؛ لازم نیت برای ملاقات با ما خود را به زحمت و سختی بیندادزید.(کیمیای سعادت، ص41، به نقل از سرمایه سخن، ج1، ص611).