علت حرام بودن استمنا و ضررهاي آن چيست؟

در پاسخ به اين سوال ابتدا علت حرام بودن استمنا را بر اساس آيات و روايات تبيين نموده سپس مضّرات آن را از نظر روان‌شناسان و تحقيقي كه در كشور انجام شده به اختصار بيان مي‌كنيم.
الف: دليل حرام بودن استمناء (خود ارضايي)[1]اسلام در مقام آييني كه بر فطرت انسان مبتني است، اين عمل (استمنا) را خارج شدن از مرزهاي طبيعت بشري و تجاوز به حدود و حريم فطري او مي‌داند. تعبير قرآن در اين خصوص «تجاوز» است. خداوند در سورة مباركه مومنون ابتدا راه صحيح ارضاي غريزة جنسي يعني ازدواج را مطرح نموده سپس مي‌فرمايد: «فمن ابتغي و راء ذلك فأولئك هم العادون»؛[2] هر كس غير اين طريق را (جهت ارضاي غريزة جنسي) بكار گيرد تجاوز‌گر است؛ يعني ارضاي غريزة جنسي از راه غير مشروع، نوعي تجاوز از حكم خداوند مي‌باشد.[3]در روايات نيز به صراحت حكم به حرمت استمنا شده كه به چند نمونه اشاره مي‌شود. از امام صادق ـ عليه السّلام ـ حكم استمناء سوال شد، فرمود: «گناهي بزرگ است كه خداوند در قرآن از آن نهي فرموده است» و حضرت به آيه هفت سورة مؤمنون كه اينك بيان گرديد استشهاد نمود سپس افزود: «كسي كه مرتكب چنين علمي (استمناء) گردد، چنان است كه با خود جماع كرده باشد.»[4]و نيز حضرت صادق ـ عليه السّلام ـ فرمود: «سه دسته‌اند كه خداوند با ايشان سخن نمي‌گويد و به نظر رحمت به آنها نگاه نمي‌كند و پاكشان نفرمود و بر ايشان عذاب دردناكي است. يكي از آن سه دسته فردي است كه به وسيلة عضو خودش شهوتش را خارج كند (يعني استمناء نمايد)[5]»
و رسول خدا فرمود: «هر كس به وسيلة دستش انزالش را فراهم سازد (استمنا كند) ملعون و از رحمت خدا دور خواهد بود.[6]»

آثار و پيامدهاي استمنا (خود ارضايي)
روان شناسان در زمينه آثار استمنا موارد زير را بر شمرده‌اند
1. تحريك افراطي غدد و بلوغ زودرس
تحريك بيش از حد هپپوتالاموس و در نتيجه تحريك افراطي غدد جنسي كه سبب پركاري نامتناسب آنها مي‌شود، بلوغ زودرس را بدنبال دارد.
2. پيري و ضعف زود هنگام
كاهش و تخليه مكرر قواي جسمي و روحي به ضعف عمومي بدن و بالاخره پيري زودرس مي‌انجامد.
3. ضعف عصبي
به علت افزايش جريان خون در اعضاي تناسلي، مغز و مراكز حساس ديگر، پيوسته دچار كاهش نسبي جريان خون مي‌شود، همچنين تخليه مكرّر عصبي و عدم ارضاي روحي در دراز مدت، موجب ضعف عصبي و عوارض روحي مي‌گردد.
4. ضعف اراده
ركود فكري، اختلال و ضعف حافظه، و كاهش اراده در كساني كه استمناء مي‌كنند، ديده مي‌شود.[7]5. ضعف بينايي و…
ضعف بينايي و بي‌اشتهايي و در صورت افراط، ضعف استخواني و ناراحتي‌هاي مفصلي در اين افراد شايع است.
6. اختلال جنسي
در مراحل افراطي به ضعف جنسي و انزال زود‌رس منجر مي‌شود.
7. مشكل در اموز زناشويي
به علت ارضاي ناقص و غير طبيعي و اختلالهاي حاصله، بعد از ازدواج غالباً امور زنا شويي به طور طبيعي صورت نمي‌گيرد و گاه شخص در امور زنا‌شويي شكست خواهد خورد.
8 . گوشه گيري و افسردگي
گوشه‌گيري يأس و بي توجهي نسبت به مسائل مهم حياتي و نيز افسردگي و ناراحتي‌هاي رواني.[8]تحقيقي در اين زمينه در ايران انجام شده كه مبناي آن 400 نامة رسيده از جوانان كشور به برنامه آينده‌سازان راديو است و حاصل اين پژوهش از سوي مديريت تحقيقات و آموزش امور تربيتي وزارت آموزش و پرورش انتشار يافته است. حاصل تحقيق ياد شده نشان مي‌دهد افرادي كه مبتلا به استمنا مي‌باشند موارد زير را براي آثار و پيامدهاي استمناء ذكر كرده‌اند.
1. ضعيف شدن چشم؛ 2. لاغر شدن صورت؛ 3. ضعف اعصاب؛ 4. ضعيف شدن بدن؛ 5. لاغر شدن بدن؛ 6. سرگيجه؛ 7. زود به زود زكام شدن؛ 8. كم خوني؛ 9. سست شدن زانو 10. سياه شدن دور چشم؛ 11. ضعيف شدن حافظه؛ 12. زرد شدن صورت؛ 13. ضعيف شدن حس شنوايي؛ 14. جوش زدن صورت؛ 15. گوشه‌گيري؛ 16. شنيدن صداي زنگ و حال ِ«وزوِز» در گوش ها؛ 17. ضعف ايمان؛ 18. بيمار شدن از نظر جسمي و روحي.[9]با توجه به آثار و پيامدهاي نامطلوبي كه براي استمنا بيان گرديد، چه خوب است كه جوانان و نوجوانان، در حفظ ايمان و معنويت خويش بكوشند و راهكار‌هاي مناسبي را براي پيشگيري از ابتلاء به اين عمل غير اخلاقي، در پيش گيرند. عمده‌ترين راهكارها عبارتند از:
1. دوري از محيط‌ها و موقعيت‌هاي تحريك‌آميز جنسي
2. خداوند را ناظر بر اعمال خود دانستن
يعني هر عملي كه انسان انجام مي‌دهد خدا ناظر آن است،[10] اگر اين انديشه و باور را در خويش تقويت كند، هيچگاه مرتكب استمنا نخواهد شد.
3. پرداختن به كار و تلاش مداوم؛ در زمينه‌هاي تحصيلي و فعاليت‌هاي ذوقي و تفريحي….
4. ورزش
فعاليت‌هاي سالم ورزشي نه فقط در تعادل بخشيدن به جسم و جان تأثير دارند؛ بلكه همراه خود صفاتي از قبيل جوانمردي، آزادگي و پاكي را مي‌آورند، معمولاً در بين ورزشكاران نوجوان موارد كمتري از ابتلا به استمناء گزارش شده است؛[11] زيرا ورزش، انرژي‌‌هاي متراكم و سرگردان را در مسير سالم و جامعه پسندي هدايت مي‌كند.
5. اقدام به ازدواج؛ يكي از راه‌هاي اصلي مصونيت از عمل استمناء ازدواج كردن است، در روايات تأكيد زياد در مورد ازدواج شده است، و قطعاً يكي از فلسفه‌هاي ازدواج اين است كه انسان را از گناه باز مي‌دارد. رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود: «هر كس كه در آغاز جواني ازدواج كند، شيطاني كه مأمور او است فرياد مي‌زند، واويلا دو ثلث دينش را از دستبرد من حفظ كرد، و بيش از اين بر عهده‌اش نيست كه در ثلث ديگر نيز تقوا را رعايت كند.»
6. دوري از مكان هاي خلوت و تنهايي
معمولاً ثابت شده است كه براي يك نوجوان يا جوان تنهايي محرك قواي جنسي است كه تدبير براي تنها نماندن در خانه يا مكان هاي ديگر چاره اي لازم براي حفظ از خود ارضيا به شمار مي آيد.
7. پر كردن اوقات فراغت
با مطالعه، ورزش، زيارت، عبادت، تفريحات سالم و كارهاي مثبت وقت هاي خالي خود را پر كردن راهي ديگر است براي مقابله با هجوم غرايز.
8. عريان نشدن بطور كامل
وقتي كه شخص به حمام رفته عورت خود را بپوشاند يا در جاهاي خلوت ديگر همواره بطور كامل لخت نشود و به اندام جنسي خود فكر نكند و حمام رفتن را نيز خيلي طول ندهد. علاوه بر آن از نگاه كردن به اندام جنسي خود بپرهيزد.
9. خوابيدن مناسب
هرگز به رو نخوابد بلكه يا به پهلو يا طاق باز بخوابد. خوابيدن دَمَر جدا از اينكه كراهت دارد و با نام خواب شيطان از آن ياد شده است باعث تحريك جنسي نيز مي شود.

معرفي منبع جهت مطالعه بيشتر:
– دنياي نوجوان، محمد رضا شرفي، قم، تربيت، 1376.

پي نوشت ها:
[1] . Mastururbation .
[2] . مومنون/7.
[3] . حسيني، مصطفي، معارف و معاريف، دانش، 1376، ج 2، ص 162.
[4] . مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، دارالكتاب الاسلاميه، ج 14، ص 198.
[5] . حر عاملي، وسايل الشيعه، ج 14، ص 268.
[6] . طبرسي، ميرزا حسين، مستدرك الوسايل، موسسه آل البيت، 1989 م، ج 2، ص 570.
[7] . واحد، ابراهيم، اختلالات و انحرافات جنسي، خط سوم، چاپ اوّل، 78، ص 31 ـ 29.
[8] . اوحدي، بهنام، تمايلات و رفتارهاي جنسي طبيعي و غير طبيعي انسان، نشر آتروپات، چاپ اوّل، 1379، ص 268.
[9] . به نقل از: شرفي، محمد رضا، دنياي نوجوان، انتشارات منادي تربيت، چاپ چهارم، 1376، ص 219 ـ 218.
[10] . علق/14.
[11] . طبرسي، ميرزا حسين، مستدرك الوسايل، موسسه آل البيت، 1989م، ج 2، ص 530.