علل زلزله هایی مثل زلزله بم از نظر شما چه می باشد با توجه به اینکه علل اینگونه وقایع را می توان ازنظر علم واز نظر شرع بررسی کرد (آیا می توان علت زلزله بم را غضب خداوند به دلیل کثرت معصیت در بم دانست) ؟

مسئله خیر و شر یکی از مباحث مهم فلسفی و کلامی است . اکنون به اندازه ای که باعث طولانی شدن کلام و ملالت نشود, چند نکته را عرض می کنیم : الف ) خیر به چیزی گفته می شود که هماهنگ با وجود ما و مایه پیشرفت تکامل ماست . در مقابل شر چیزی است که ناهماهنگ با وجود ما باشد و مایه عقب ماندگی و انحطاط گردد. ب ) خیر و شر بر سه گونه است : خیر مطلق , شر مطلق , خیر و شر نسبی ; خیر مطلق آن است که هیچ جنبه منفی نداشته باشد و شر, عکس آن ; یعنی هیچ جنبه مثبت ندارد, خیر و شر نسبی بین آن دو است . ج ) از دیدگاه یک خداپرست , از این اقسام که بر شمردیم , دو قسم امکان وجود دارد: یکی خیر محض و دیگری آنچه خیرش بیشتر است ; اما آنچه شر محض یا شرش بیشتر از خیر باشد, امکان وجود آن از سوی خداوند نیست , چون خداوند حکیم است و از حکیم , کار قبیح تحقق پیدا نمی کند. معروف میان فلاسفه و دانشمندان این است که شر در تحلیل نهایی بازگشت به امر عدمی می کند و امر وجودی که سرچشمه أا عدم است . شاید نخستین کسی که این نظریه را ابراز داشت , افلاطون بود بنابراین خیر, چیزی جز وجود نیست , از این رو خلقت و آفرینش خدا به موجودات تعلق گرفته , نه عدم ها. د ) اگر در بعض روایات خداوند به عنوان خالق شر و خیر ذکر شده (مثل آن چه از امام صادق (ع ) نقل شد که : الخیر و الشر کله من الله ) مقصود شرهای نسبی است , که به امر وجودی بر می گردد ; مثل حیوانات موذی , که گرچه از نظر ما (افراد ظاهربین ) شر و بد هستند, ولی منافعی دارند ولو اینکه آن منافع از نظر ما مخفی است . در روایتی آمده است اگر مارها و عقرب ها و حیوانات گزنده نبود که سموم هوا را جذب کنند, هیچ موجودی , زنده روی زمین باقی نمی ماند. و یا مثلا باران از نظر منافعی که برای انسان و حیات همه موجودات دارد, خیر است , گرچه از نظر آن کسی که ضرری به خانه او می رسد, شر محسوب می شود. مرحوم خواجه نصیرالدین طوسی که استاد الفلاسفه است , به نقل از مرحوم علامه مجلسی (ره ) در »مرآت العقول « در شرح این روایات فرموده است منظور از شر اموری است که با طبع انسان سازش ندارد, هر چند دارای مصلحت است , چون شر دو معنی دارد: چیزی که ملایم و هماهنگ با طبایع نیست , مانند حیوانات موذی , و چیزی که موجب فساد است و در آن مصلحتی وجود ندارد. آنچه از خدا نفی می شود, قسم دوم است . ه ) لذا بعضی گفته اند ما در عالم , بد مطلق نداریم و هر چه که لباس وجود و هستی پوشیده , به نحوی خیر دارد ولو بر ما پوشیده باشد. ملای رومی در مثنوی گفته است : پس بد مطلق نباشد در جهان ==بد به نسبت باشد این را هم بدان ==زهر مار آن مار را باشد حیات ==نسبتش با آدمی باشد ممات == (مدرک این مطالب کتاب تفسیر پیام قرآن , جلد 4 است , که برای اطلاع بیشتر می توانید به آن کتاب مراجعه کنید.)درباره زلزله اگر چه به دنبال عوامل طبیعی خاص خودش می باشد و از وقوع آن گریزی نیست و همگی باید احساس هم دردی کنیم و بدون فرافکنی به کمک رسانی و حل مشکلات اقدام کنیم.اما پیامها و پیامدهای فراتری را می تواند به دنبال داشته باشد.از آنجمله:
1. عزم ملی برای آبادانی مناطق با رعایت استانداردهای لازم
2. تجلی باشکوه حمایت ها در سطح کشور و در عرصه بین المللی و رشد روحیه نوع دوستی
3. به خود آمدن همگان و تامل در زندگی دنیا و عبرت گرفتن از آن (اگر چه در در تصادفات و حوادث روزانه روحیه همکاری و امدادرسانی و عبرت گیری وجود دارد. اما در حوادث بزرگ تاثیر گذاری در سطح کل جامعه و حتی سطح جهان دارد.)پیش خواهد آمد.از این نگاه حوادث هر چه بزرگتر باشد تاثیر گذاری بیشتری خواهد داشت البته تشخیص بزرگی حادثه و شدت تاثیر آن نسبی است به طور مثال در جامعه ای که ضریب ایمنی بالاست اگر در یک حادثه 20نفر تلفات داشته باشد در همه دستگاههای تبلیغاتی مطرح می شود و همه را تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین هیچ گونه کوتاهی و سستی در برنامه ریزی و عدم آمادگی با حوادث غیر مترقبه قابل قبول نیست.
4. به طور کلی همه بلاها از نظر تربیتی و آخرتی نسبت به افراد سه گونه است: «ان البلاء للظالم ادب ،و للمومن امتحان و لانبیاءدرجه و للاولیاءکرامه»بلا و گرفتاری برای ظالمان به خویش و جامعه یک نوع ادب و مکافات عمل است و برای مومنان وسیله ای برای امتحان و نشان دادن پایداری بر ایمان است و برای انبیاءدرجه و مرتبه ای در نزد خداوند است و برای اولیاءوسیله برای رسیدن به کرامات است.(بحار ج 67 ص 235) بنابراین با یک تحلیل واقع بینانه و بدون فرافکنی و اتهام به افراد یا اعتراض به خدا از حوادث این چنین باید عبرت بیش از پیش گرفت و در سطح «فرشی»و «عرشی» از پیامها و پیامدهای آن بهره گرفت.