بخشي از حقوق پدر و مادر بر فرزند آن است كه پس از مردنِ آنان بدهكاري‌هايشان را بپردازد و نذرهايي را كه وفا نكرده‌اند وفا نمايد و كاري كه سبب سبّ و لعن و ناسزاگويي مردم به آنان باشد انجام ندهد. پس زماني كه چنين كرد جزو نيكوكاران به پدر و مادر محسوب مي‌شود، اگرچه در زمان زنده بودن آنان عاق آنان باشد و امّا اگر بدهي آنان را نپردازد و نذرهاي آنان را وفا نكند و سبب ناسزاگويي ديگران را به پدر و مادر فراهم سازد عاقّ آنان خواهد شد اگرچه در زمان زنده بودن آنان به آنها احسان كرده باشد.1
شخصي از پيامبر(ص) پرسيد: آيا بعد از فوت پدرو مادر چيزي از احسان باقي است كه فرزند انجام دهد؟ حضرت فرمودند: «بلي، برايشان نمازگزارد و استغفار كند و عهد و پيمان‌هايي كه وفا نكرده‌اند وفا نمايد و دوستانشان را گرامي بدارد و ارحامشان را صله نمايد».2
به تحقيق نماز و روزه، صدقه، حج و عمره و تمام كارهاي خوب نفعش به ميّت مي‌رسد حتّي اگر ميّت در سختي است، برايش گشايش حاصل مي‌شود و به او گفته مي‌شود كه اين گشايش به خاطر كار خوب فلان فرزندت مي‌باشد.3
نماز والدين
نماز والدين دوركعت است كه به دو صورت خوانده مي‌شود. يكي از آن دو كه سهل‌تر است آن است كه در هر ركعت يك حمد بخواهد و بيست مرتبه بعد از حمد بگويد «رَبِّ ارحمهما كما ربّياني صغيراً». و بعد از تمام شدن دو ركعت به سجده برود و همان جمله را ده مرتبه در سجده بگويد.4
شخصي نقل مي‌كرد پدرم را پس از مردنش در خواب ديدم. از او پرسيدم ارواحي كه در عالم برزخ معذّب‌اند عذاب و سختي‌هاي آنها چگونه است؟ در پاسخ فرمود: «آنچه براي تو كه هنوز در عالم دنيا هستي از عذاب برزخ و ناچاري آن مي‌توان بيان كرد مثل آن است كه در درّه‌اي باشي و از چهار سمت كوه‌هاي بسيار مرتفعي كه هيچ توانايي بر بالا رفتن از آنها نباشد تو را برگرفته باشد و در آن حال گرگي هم تو را دنبال كند و هيچ راه فراري برايت نباشد. (عذاب برزخي هم چنين است).
پرسيدم: آيا خيراتي كه در دنيا براي شما انجام داده‌ام به شما رسيده و كيفيّت بهره‌مندي شما از خيرات چگونه است؟
در پاسخ فرمود: بلي تمام آنها به من رسيده است و امّا كيفيّت بهره‌مندي از آنها را هم با ذكر مثالي براي شما بيان مي‌كنم.
هرگاه در حمّام بسيار گرم و پرجمعيّتي باشي كه در اثر بخار و حرارت، نَفَس كشيدنت سخت باشد، در آن حال گوشة درب حمّام باز شود و نسيمي خنك به تو برسد چقدر شاداب و راحت و آزاد مي‌شوي؟! چنين است حال ما هنگام رسيدن خيرات شما؛5
پيامبر اكرم(ص) فرمودند: «هركس قبر پدر و مادرش يا يكي از آن دو را به خاطر خداوند زيارت كند مساوي با يك حجّ قبول شده است و هركس زائر پدر و مادرش باشد ملائكه در قبر به زيارتش مي‌آيند».6
پيامبر اكرم(ص) فرمودند: «هركس قبر پدر و مادر و يا يكي از آن دو را در هر هفته [حدّاقل] يك بار زيارت كند، خداوند كمبودهايش را جبران و اسباب عاقبت به خيري او را فراهم نموده جزء افراد احسان كننده نوشته مي‌شود».7
در روايت وارد شده است كه هر كس قبر پدر و مادر يا يكي از آن دو را زيارت كند و در نزد قبرش سورة مباركة «يس» را قرائت كند خداوند به عدد هر حرفي از آن سوره وسيلة مغفرت او را فراهم مي‌كند.8
حضرت اميرمؤمنان(ع) مي‌فرمايد: «به زيارت درگذشتگان برويد. زيرا آنها با زيارت شما شاد مي‌گردند و بايد هر كدامتان حاجتش را در نزد پدر و قبر مادر به همراه دعايي كه براي آنها مي‌كند از خداوند بخواهد».9

پي‌نوشت‌ها:
 

1.بحارالانوار، ج 79، ص 65؛ روايت از امام صادق(ع)
2.مستدرك الوسائل، ج 2، ص 114.
3.وسائل الشيعه، ج 8، ص 280؛ روايت از امام صادق(ع)
4.مكارم الاخلاق، ج 2، ص 126؛ مستدرك الوسائل، ج 1، ص 89.
5.سيد محمد نجفي يزدي، روابط زن و مرد يا اخلاق در خانواده، ص 42.
6.كنز العمّال، ج 16، ص 468.
7.همان.
8.بحارالانوار، ج 89، ص 293.
9.فروع كافي، ج 3، ص 229.
 

منبع:www. mouood.org