بدون شک میان فرد شراب خواری که هیچ عمل خیری ندارد و فرد شراب خواری که دارای اعمال خیر و نیکی است ، تفاوت وجود دارد . فرد دوم به خاطر عمل بدش ، استحقاق مجازات و به خاطر اعمال نیکش سزاوار ثواب و پاداش است . دربرخی روایات درباره ی بعضی از مشرکان و کفار آمده است که به دلیل برخی اعمال نیکشان ،مشمول تخفیف در عذاب شده اند و از عذاب جهنم محفوظ ما نده اند . رسول خدا در باره ی عبدالله جدعان که یکی از کفار معروف جاهلیت و از سرن قریش است ، فرمود : سبک عذاب ترین اهل دوزخ ابن جدعان است . عرض شد یا رسول الله چرا ؟ فرمود : انه کان یطعم الطعام یعنی او مردم را سیر می کرد .
{عدل الهی ، شهید مطهری ، ص 307 }
در روایتی دیگر چنین می خوانیم : در بنی اسراییل مردی مو من همسایه ای کافر داشت . آن مرد کافر نسبت به همسایه ی مومن خود همواره نیکی می کرد . وقتی که مرد خداوند برای او خانه ای از نوعی گل بنا کرد که مانع او از گرمای آتش بود و روزی او از خارج از محیط آتش به او می رسید . به او گفته شد : این به سبب نیکی و خوش رفتاری تو نسبت به همسایه ی مومنت می باشد . { همان ، ص 305 }
در مواردی و در برخی افراد دیده شده است که با وجود آلودگی و گناه ، به خاطر انجام بعضی اعمال خیر و داشتن صفاتی پسندیده ، مشمول لطف و عنایت خداوند شده اند وتوفیق توبه و ترک گناهان نصیبشان شده است و برخی از آنها از بندگان مقرب و صالح خداوند شده اند . افرادی همچون فضیل عیاض و بشر حافی و بسیاری دیگر از این قبیلند . ما از جایگاه واقعی بندگان در نزد خداوند آگاهی نداریم زیرا از نیت و ربط نهانی آنها با خداوند اطلاعی نداریم و تنها بر اساس ظاهر و اعمال ظاهری آنها قضاوت می کنیم در حالی که نیت و باطن و سیرت آنها نیز باید در این قضاوت مورد توجه و عنایت باشد و تنها خداوند است که دانای اسرار و درون انسان ها است . پس قضاوت نهایی در این باره تنها با خداوند است و به همین خاطر گفته اند در باره ی انسان ها با عجله و به سادگی قضاوت نکنید و احتمالات دیگر را در مورد آنها نادیده نگیرید .
{عدل الهی ، شهید مطهری ، ص 307 }
در روایتی دیگر چنین می خوانیم : در بنی اسراییل مردی مو من همسایه ای کافر داشت . آن مرد کافر نسبت به همسایه ی مومن خود همواره نیکی می کرد . وقتی که مرد خداوند برای او خانه ای از نوعی گل بنا کرد که مانع او از گرمای آتش بود و روزی او از خارج از محیط آتش به او می رسید . به او گفته شد : این به سبب نیکی و خوش رفتاری تو نسبت به همسایه ی مومنت می باشد . { همان ، ص 305 }
در مواردی و در برخی افراد دیده شده است که با وجود آلودگی و گناه ، به خاطر انجام بعضی اعمال خیر و داشتن صفاتی پسندیده ، مشمول لطف و عنایت خداوند شده اند وتوفیق توبه و ترک گناهان نصیبشان شده است و برخی از آنها از بندگان مقرب و صالح خداوند شده اند . افرادی همچون فضیل عیاض و بشر حافی و بسیاری دیگر از این قبیلند . ما از جایگاه واقعی بندگان در نزد خداوند آگاهی نداریم زیرا از نیت و ربط نهانی آنها با خداوند اطلاعی نداریم و تنها بر اساس ظاهر و اعمال ظاهری آنها قضاوت می کنیم در حالی که نیت و باطن و سیرت آنها نیز باید در این قضاوت مورد توجه و عنایت باشد و تنها خداوند است که دانای اسرار و درون انسان ها است . پس قضاوت نهایی در این باره تنها با خداوند است و به همین خاطر گفته اند در باره ی انسان ها با عجله و به سادگی قضاوت نکنید و احتمالات دیگر را در مورد آنها نادیده نگیرید .