فرهنگنامه اصول فقه | |
---|---|
اطلاعات کتاب | |
نویسنده: | مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی |
موضوع: | اصول فقه |
سبک: | دایرةالمعارف |
زبان: | فارسی |
تعداد جلد: | یک جلد |
تعداد صفحات: | ۹۲۰ صفحه |
اطلاعات نشر | |
ناشر: | پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی |
محل نشر: | قم |
فرهنگنامه اصول فقه دانشنامهای است به زبان فارسی که در سال ۱۳۸۹ش به کوشش جمعی از محققان و دانشپژوهان مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، تهیه و منتشر شد. در این اثر که به صورت الفبایی تنظیم شده، حدود ۶۰۰۰ اصطلاحِ اصولی آمده است. در فرهنگنامه اصول فقه، علاوه بر تعریفهای اصطلاحی، به اشارههای تاریخی و دیدگاههای صاحبان علم اصول نیز پرداخته شده است.
معرفی علم اصول
اُصولِ فِقْه، نام دانشی است که شیوه استنباط احکام شرعی را بررسی میکند و در این علم، روش صحیح دستیابی به احکام شرعی با استفاده از ادله نقلی و عقلی بررسی میشود.
تهیه و تدارک
فرهنگنامه اصول فقه، کارِ جمعی از محققان مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است که در سال ۱۳۸۹ش تدوین شده و در آن، درباره دانش اصول فقه در قالب مقالههای کوتاه و بهصورت علمی بحث شده است.[۱] [۲]
این پژوهشگران تلاش کردهاند بهدلیل جایگاه و ضرورت دانستن اصول فقه، به معرفی اجمالی آثاری که در رشته اصول فقه تدوین شده، بپردازند.[۳]
ساختار
فرهنگنامه اصول فقه در یک جلد بهصورت تخصصی و به شیوه الفبایی تنظیم شده و حدود ۶۰۰۰ اصطلاح اصولی را در قالب مقالههای کوتاه و فشرده پوشش داده است.[۴] [۵]
ویژگیها
در مقالهای که به معرفی «فرهنگنامه اصول فقه» پرداخته، ویژگیها و شاخصههای این اثر اینگونه بیان شده است:
- محصول کار گروهی با برنامه از پیش تعیینشده و بر اساس نظر جمعی و رأیگیری
- شناسایی بیش از ششهزار اصطلاح اصولی در بین شیعیان و اهل سنت
- تببین و شرح هر اصطلاح در قالب مدخلهای پذیرفتهشده با بهرهگیری از منابع معتبر و ارجاع مناسب (حدود ۱۶۰ منبع از شیعه و سنی)
- بیان سیر تاریخی و پیدایش برخی اصطلاحات اصولی
- پرهیز از تکرار مطالب مشابه و تکراری
- ارائه مطالب پیچیده اصولی در قالب الفاظ ساده و روان با پرهیز از مطالب زائد
- تنظیم ساختار شکلی و محتوایی فرهنگنامه بر اساس الفبایی
- اشارههای تاریخی و فقهی همراه با بیان صاحبنظران.[۶]
نواقص
در نقد فرهنگنامه اصول فقه به نواقص و اشکالاتی اشاره شده که به این شرح است:
- درجهبندی و اولویتبندینشدن منابع مورد استفاده
- مشخص نکردن تقدم و تأخر در تنظیم منابع
- عدم استفاده از منابع قبل از دوران معاصر
- بیان نکردن مصادر احادیث و روایات
- استفاده از منابع اهل سنت در جایی که شیعه و سنی با هم اختلاف دارند
- ترجمه نشدن متنهای عربی برآمده از کتابها
- برخی از واژگان این فرهنگنامه، خارج از مباحث اختصاصی علم اصول هستند.
- در این اثر، برخی اصطلاحات رایج، استفاده نشده و برخی از تعابیر بهکار گرفتهشده نیز علمی نیستند.[۷]
چاپ
این اثر در یک جلد و ۹۲۰ صفحه در قطع رحلی بزرگ توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در قم انتشار یافت.[۸]
پانویس
- ↑ یعقوبنژاد، فرهنگنامه اصول فقه نخستین فرهنگنامه جامعنگر در اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۸۱.
- ↑ فرهنگنامه اصول فقه، سایت پاتوق کتاب فردا.
- ↑ یعقوبنژاد، فرهنگنامه اصول فقه نخستین فرهنگنامه جامعنگر در اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۸۱.
- ↑ یعقوبنژاد، فرهنگنامه اصول فقه نخستین فرهنگنامه جامعنگر در اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۸۱.
- ↑ فرهنگنامه اصول فقه، سایت پاتوق کتاب فردا.
- ↑ یعقوبنژاد، فرهنگنامه اصول فقه نخستین فرهنگنامه جامعنگر در اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۸۵-۸۷.
- ↑ فرهنگنامه اصول فقه، سایت پاتوق کتاب فردا.
- ↑ فرهنگنامه اصول فقه، کتابخانه مدرسه فقاهت.
منابع
- فرهنگنامه اصول فقه، سایت پاتوق کتاب فردا، تاریخ بازدید: ۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ش.
- فرهنگنامه اصول فقه، کتابخانه مدرسه فقاهت، تاریخ بازدید: ۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ش.
- یعقوبنژاد، محمدهادی، فرهنگنامه اصول فقه نخستین فرهنگنامه جامعنگر در اصول فقه، آینه پژوهش، شماره ۱۲۴، ۱۳۸۹ش.