علت نامگذاری سوره حشر

نام «سوره حشر» و «سوره بنی نضیر»؛ این نام ها از آیۀ دوم این سوره برگرفته شده که در آن از «حشر» یعنی گردآمدن مسلمانان برای تبعید یهودیان «بنی نضیر» سخن گفته شده است.

خداوند تبارک و تعالی در آیه ی دوم این سوره ی مبارکه بیان می فرماید که برای اوّلین بار کسانی را از اهل کتاب (یهود بنی النضیر) که کفر ورزیدند (از قلعه هایشان) بیرون راند، یهودی ها می پنداشتند با داشتن حصارها و قلعه ها هرگز مغلوب نخواهند شد امّا با اجتماع انبوه و با شکوه مسلمانان و یورش دسته جمعی به سوی آنان به فرمان رسول خدا(ص)، آن ها به دست پیامبر(ص) شکست خورده و از پایگاه هایشان بیرون رانده شدند.

این اقدام مسلمانان خاطره ای بسیار شیرین و تاریخی نخستین اجتماع در نوع خود بود و لذا سوره ی مبارکه به نام «حشر» (حرکت دسته جمعی و مقدّس) نامیده گردیده است.1
 

محتوای سوره حشر

سوره حشر با تسبیح خدا آغاز می شود و با تقدیس او پایان می پذیرد. چنانچه در بخش دین و مذهب نمناک میخوانید موضوعاتی که در این سوره به آن ها اشاره می کند عبارتند از:

شکست یهودیان بنی نضیر از مسلمانان

توصیف و تمجید از فداکاری های مهاجران

ملامت منافقان و افشای اعمال آنها

احکام تقسیم اموال و غنایمی که بدون جنگ نصیب مسلمانان می شود.1
 

شأن نزول برخی آیات سوره حشر

زمانی که پیامبر به مدینه هجرت کرد، با یهودیان آنجا، یعنی قبیله بنی‌نضیر، بنی‌قُریظه و بنی‌قَینُقاع، پیمان صلح بست؛ ولی آنان این پیمان را با توطئه‌هایی نقض کردند، از جمله:

۱. پیمان اتحاد کعب بن اشرف (بزرگ یهود با ابوسفیان برای نابودی پیامبر (ص) پس از جنگ احد که این خبر از طریق وحی به پیامبر(ص) رسید.

۲. توطئه عمرو بن جحاش از یهودیان قبیله بنی‌نضیر برای کشتن پیامبر (ص). ۳. سرودن شعر‌های هجو و بدگویی علیه پیامبر.

پس از تمامی این توطئه‌ها لشکری از مسلمانان به مدت چند روز قلعه مستحکم یهودیان را محاصره کردند و با به آتش کشیدن نخل‌های اطراف قلعه و نابودی آن‌ها پس از چند روز یهودیان را وادار به تسلیم کردند و بدون جنگ و خونریزی پیروز شدند.

پس از این پیروزی و با پیشنهاد پیامبر اسلام (ص)، یهودیان مدینه را ترک کردند و مقداری از اموال خود را به همراه بردند و مقداری را نابود ساختند. جمعی به سوی «اذرعات» شام و تعداد کمی به سوی «خیبر» و گروهی به «حیره» رفتند.2

فضیلت سوره حشر

۱) شفای بیمار

هرگاه این سوره را با خلوص بر بیمار بخوانند انشاءالله شفابخش است. در روایتی از نبی مکرم اسلام صلی الله علیه وآله وسلم آمده است: هنگام قرائت سه ایه آخر سوره حشر دست را بر سر بگذارید و آیات را قرائت نمایید که این دستور جبرییل است از جانب خداوند؛ و این عمل شفای همه بیماری هاست به جز مرگ.
 

۲) حفظ و امان

امنیت یابی و آسایش از خواص قرائت و کتابت این سوره عظیم الشأن است. پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم در این باره فرمودند: هر کس سوره حشر را در شب جمعه قرائت نماید تا صبح از انواع بلا‌ها در امان خواهد بود.
 

۳) تقویت حافظه و هوش

امام صادق علیه السلام در روایتی فرمودند: هر کس سوره حشر را بنویسد و با آب پاک بشوید و بیاشامد حافظه‌ای قوی و هوشی سزشار نصیب او خواهد شد.
 

۴) بخشش گناهان

از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم روایت شده است: هر کس سه ایه پایانی سوره حشر را قرائت کند گناهان گذشته و آینده اش بخشیده خواهد شد.
 

۵) جهت ورم پا

امام محمد باقر علیه السلام خطاب به جابر فرمودند: وقتی جایی از پایت ورم کرد برای آن آیه آخر سوره حشر را سه مرتبه بخوان که به اذن الله آن درد و ورم خوب خواهد شد.
 

۶) جهت درمان سردرد

حضرت علی علیه السلام آیه‌های آخر سوره حشر را مایه درمان سردرد دانسته اند.2
 

ثواب خواندن سوره حشر

پیامبر اکرم (ص)

هر کس سوره حشر را قرائت کند بهشت و جهنم و عرش و کرسی و حجاب های آن و آسمان های هفتگانه و زمین های هفتگانه و هوا و بادها و پرندگان و درختان و کوهها و خورشید و ماه و فرشتگان، همگی بر او درود و صلوات می فرستند و برای او طلب مغفرت و آمرزش می کنند و اگر همان روز یا شب قرائت سوره حشر، از دنیا برود شهید محسوب می شود.

هر کس سوره حشر را قرائت نماید عضو حزب الله است که رستگارانند.

هرگاه می خواهی به رختخواب بروی سوره حشر را قرائت کن و اگر مردی شهید محسوب می شوی.

هر کس آیات آخر سوره حشر را در شب و روز بخواند و در آن روز یا همان شب بمیرد بهشت بر او واجب می شود.
 

امام صادق (ع)

هر کس در عصرها سوره الرحمن و حشر را قرائت نماید خداوند فرشته ای را با شمشیر برهنه مأمور می کند تا صبح از او مراقبت نماید.3

ختم سوره حشر به توصیه آیه الله کشیمری

از آیه الله کشمیری درباره سوره حشر نقل شده است که: سوره حشر مخصوصا چهار آیه آخر آن دارای امتیازات بسیاری است؛ از جمله یک روش خواندن آن به این طریق است:
 

روش اول

برای حل مشکلات عظیم و برآورده شدن حوائج، 41 روز و هر روز یک بار سوره حشر را بخوانید تا حاجت شما برآورده شود.
 

روش دوم

به مدت 40 روز، هر روز یک مرتبه افزوده می شود یعنی روز اول یک مرتبه، روز دوم دو مرتبه… تا روز چهلم که می شود چهل مرتبه سوره حشر را بخوانید.
 

روش سوم

روز اول چهل مرتبه، روز دوم سی و نه مرتبه… تا روز چهلم که یک مرتبه سوره حشر را تلاوت کنید.
 

روش چهارم

هر روز یک بار این سوره را بخوانید و چهار آیه آخر این سوره (لوانزلنا هذا القران علی جبل… و هو العزیز الحکیم) به عدد خاص تکرار شود.3

برکات سوره حشر

حضرت محمد(ص)در روایت های زیر فرمود:

هر کس سوره حشر را قرائت نماید عضو حزب الله است که رستگارانند.

این سوره به جز مرگ داروی هر درد و بیماری است.

کسی که در بامداد « اَعوذُ بِاللهِ السَّمیعِ العَلیمِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجِیمِ » را سه مرتبه بگوید، آنگاه سه آیه ی آخر سوره ی حشر را بخواند خداوند هفتاد هزار مَلَک بر او می گمارد که از وی تا شب از کل شیاطین انسی و جنّی پاسداری نمایند، و به روایتی دیگر بر او درود بفرستند، و اگر در آن روز بمیرد شهید خواهد بود و کسی که آن ها را در شامگاهان بخواند همین پاداش و خواص را تا صبح خواهد داشت.

انس بن مالک از رسول خدا(ص) روایت کرده است که به مردی فرمود:

هر گاه می خواهی به رختخواب بروی سوره حشر را قرائت کن و اگر مردی شهید محسوب می شوی.

همه چیز برای قاری آن رحمت می فرستند و برایش طلب مغفرت می نمایند و اگر در آن روز یا در آن شب بمیرد حکم شهید را خواهد داشت.

از حضرت رسول اکرم (ص)مروی است که به امیرالمؤمنین(ع) فرمود: 

یا علی، هر شب سوره ی حشر را بخوان تا خداوند شرّ دنیا و آخرت را از تو باز بدارد.

پیامبر اکرم(ص) فرمودند:

اسم اعظم خدا در شش آیه آخر سوره حشر است.

و هر کس آیات آخر سوره حشر را در شب و روز بخواند و در آن روز یا همان شب بمیرد بهشت بر او واجب می شود.

امام باقر(ع) فرمود:

هر کس تمام سوره های مسبحات را پیش از خواب بخواند، نمی میرد تا اینکه حضرت قائم را درک کند و اگر بمیرد در جوار رسول الله خواهد بود.

امام صادق(ع) فرمود:

هر کس در عصرها سوره الرحمن و حشر را قرائت نماید خداون فرشته ای را با شمشیر برهنه مأمور می کند تا صبح از او مراقبت نماید.

هر کس آن را در شب جمعه قرائت کند از هر گونه آفت و بلا تا صبح در امان خواهد بود و اگر کسی حاجتی دارد مشروط بر اینکه معصیت نباشد، چهار رکعت (به دو سلام) نماز بجا آورد و در هر رکعت بعد از حمد سوره ی حشر را بخواند و پس از آن در پی حاجت خود برود خدای متعال خواسته اش را برآورده می فرماید. 

و اگر آن را بنویسد و به همراه خود بدارد و در پی حاجتش برود، به شرطی که گناه نباشد خداوند حاجت وی را برآورده می فرماید. 

همچنین اگر آدم فراموشکار و کم ذهن سوره ی مبارکه را (با زعفران یا غیره) در ظرفی بنویسد و آب شسته ی آن را بیاشامد و یا بر جام شیشه ای بنویسد و با آب باران بشوید و بیاشامد به یاری خدا فراموشی او برطرف و هوش و حافظه اش زیاد می گردد.

از إبن عباس نقل است کسی که ادرار او زیاد باشد صبح ناشتا آیات پایانی سوره ی مبارکه حشر را « لَوْ أنزَلْنَا هَذَا الْقُرْءَانَ … تا آخر» هفت مرتبه تلاوت نماید.1

پینوشتها
1.www.namnak.com
2. www.mizan.news
3.www.rasekhoon.net