فلسفه زنجیر زدن در عزاداری چیست؟

مسأله زنجیر زنی در عزاداری امام حسین(ع) از دو جنبه قابل بررسی و دقت است؛ نخست بعد فقهی آنست که به آن به عنوان عملی مجاز، مستحب و یا جز آن نگاه می کنند و این که با چه شرایط و تا چه میزان به عنوان عمل پسندیده اسلامی و اظهار سوگواری امام حسین و شعایر دینی، می توان بدان نگریست. طبیعی است که از این نظر موضوع فوق باید از مراجع تقلید استفتاء شود و مراجع معظم نیز درباره کیفیت انواع سوگواری نظر داده اند! از نظر تاریخی در مصادر اصیل تاریخی چندان مورد توجه نبوده است. یکی از مواردی که از زنجیر یاد شده است در جریان رهایی حضرت یحیی بن زید بن علی بن الحسین(ع) از زندان اموی در خراسان است که شیفتگان و شیعیان خراسانی به آهنگر مراجعه نموده قطعات و حلقه های زنجیری که بدان حضرت یحیی در زندان بسته شده بود با قیمت گزافی خریداری نمودند و آهنگر مزبور نیز بدلیل کثرت داوطلبان آن را قطعه قطعه نموده به هر یک مقداری از آن را فروخت. البته در این گزارش تاریخی اصلاً بدین امر که مردم زنجیر مزبور و یا قطعات آن را به سر و کتف زدند اشاره نشده است بلکه در عزاداری حضرت یحیی سیاهپوش شدند و در سال شهادت آن حضرت، فرزندان شان که در آن سال به دنیا آمدند یحیی و یا زید (اسم پدر حضرت یحیی) نامیدند. جهت اطلاع بیشتر به کتاب امام خمینی و فرهنگ عاشورا، دفتر اول، ص 5 – 123، مقاله های دکتر سید محمد ثقفی، مراجعه شود.