قرآن کریم مى فرماید: «ما فولّ وجهک شطر المسجد الحرام و حیث ما کنتم فولوا وجوهکم شطره…»؛ بقره (2)، آیه 144.«پس روى کن به طرف مسجدالحرام و شما مسلمین نیز هر کجا باشید در نماز روى بدان جانب کنید»، و نیز مى فرماید: «و من حیث خرجت فول وجهک شطر المسجدالحرام و حیث ماکنتم فولوا وجوهکم شطره…»؛ «و اى رسول از هر جا و به هر دیار بیرون شدى روى به جانب کعبه کن و شما مسلمین هم به هر کجا بودید روى بدان جانب کنید». همان، آیه 150. با توجه به این آیات، مى توان برداشت هاى زیر را به دست آورد:
1. همان خدایى که فرموده است به هر طرف رو کنید آنجا وجه خدا است و اینکه او از رگ گردن به انسان نزدیک تر است، همو دستور داده است که به هنگام نماز به طرف مسجدالحرام نماز بخوانید.
2. (شطر» در آیه شریفه (شطر المسجد الحرام) به معناى سمت و جانب است. البته ایستادن دقیق در محاذات خانه کعبه و حتى مسجدالحرام براى کسانى که از دور نماز مى خوانند بسیار مشکل است، اما ایستادن به سمت آن براى همه آسان است. همین دستور قرآنى به نوبه خود موجب پیشرفت علوم جغرافیا، هیئت، هندسه و ریاضى در بین مسلمین گردید؛ زیرا براى قبله یابى و تشخیص جهت آن، نیازمند این علوم بودند.
3. اینکه «خدا همه جا هست و به هر طرف که رو کنى روى او و سوى او است»؛ این نتیجه را نمى دهد که پس به هر طرف مى توان نماز خواند. در همه جا بودن خداوند یک مطلب است و جهت نماز مطلب دیگر. کما اینکه خدا همه زبان ها را مى داند ولى باید نماز را به زبان عربى خواند و یا اینکه خدا موجودى زمانى نیست ولى نماز باید در زمان خاص خودش خوانده شود. حق تعالى به علل گوناگون، دستور داده است که به طرف قبله واحد، به زبان واحد، و با شرایط مشترک دیگرى نماز گزارده شود و این دستور علاوه بر پیشرفت و پیشبرد علم و دانش بشرى، مایه وحدت و هماهنگى بین مسلمانان نیز مى باشد و تأثیرات و آموزش هاى فرهنگى دیگرى نیز به دنبال دارد. از طرف دیگر در هر یک از این دستورات اسرار عرفانى بزرگ نهفته است.
ناگفته نماند براى راهیابى به «حقیقت» باید دو مرحله «شریعت و طریقت» طى شود. یکى از نمونه هاى پایبندى به احکام شریعت ایستادن رو به قبله است که پرورش روحیه عبودیت و نهادینه شدن یک رفتار دینى به طور همگانى را به ارمغان مى آورد. همچنین پایبندى به احکام شرعى از مؤثرترین روش ها براى فرهنگ سازى در جامعه است. در غیر این صورت پراکندگى و ناهماهنگى و حتى ناهنجارى هاى فراوان در جامعه پدید خواهد آمد. براى آگاهى بیشتر ر.ک: امام خمینى، آداب الصلوه.
1. همان خدایى که فرموده است به هر طرف رو کنید آنجا وجه خدا است و اینکه او از رگ گردن به انسان نزدیک تر است، همو دستور داده است که به هنگام نماز به طرف مسجدالحرام نماز بخوانید.
2. (شطر» در آیه شریفه (شطر المسجد الحرام) به معناى سمت و جانب است. البته ایستادن دقیق در محاذات خانه کعبه و حتى مسجدالحرام براى کسانى که از دور نماز مى خوانند بسیار مشکل است، اما ایستادن به سمت آن براى همه آسان است. همین دستور قرآنى به نوبه خود موجب پیشرفت علوم جغرافیا، هیئت، هندسه و ریاضى در بین مسلمین گردید؛ زیرا براى قبله یابى و تشخیص جهت آن، نیازمند این علوم بودند.
3. اینکه «خدا همه جا هست و به هر طرف که رو کنى روى او و سوى او است»؛ این نتیجه را نمى دهد که پس به هر طرف مى توان نماز خواند. در همه جا بودن خداوند یک مطلب است و جهت نماز مطلب دیگر. کما اینکه خدا همه زبان ها را مى داند ولى باید نماز را به زبان عربى خواند و یا اینکه خدا موجودى زمانى نیست ولى نماز باید در زمان خاص خودش خوانده شود. حق تعالى به علل گوناگون، دستور داده است که به طرف قبله واحد، به زبان واحد، و با شرایط مشترک دیگرى نماز گزارده شود و این دستور علاوه بر پیشرفت و پیشبرد علم و دانش بشرى، مایه وحدت و هماهنگى بین مسلمانان نیز مى باشد و تأثیرات و آموزش هاى فرهنگى دیگرى نیز به دنبال دارد. از طرف دیگر در هر یک از این دستورات اسرار عرفانى بزرگ نهفته است.
ناگفته نماند براى راهیابى به «حقیقت» باید دو مرحله «شریعت و طریقت» طى شود. یکى از نمونه هاى پایبندى به احکام شریعت ایستادن رو به قبله است که پرورش روحیه عبودیت و نهادینه شدن یک رفتار دینى به طور همگانى را به ارمغان مى آورد. همچنین پایبندى به احکام شرعى از مؤثرترین روش ها براى فرهنگ سازى در جامعه است. در غیر این صورت پراکندگى و ناهماهنگى و حتى ناهنجارى هاى فراوان در جامعه پدید خواهد آمد. براى آگاهى بیشتر ر.ک: امام خمینى، آداب الصلوه.