فهرست آثار قطب‌الدین راوندی

کتاب الخرائج و الجرائح مشهورترین اثر قطب راوندی است.

فهرست آثار قطب‌الدین راوندی مجموعه آثار قطب راوندی (متوفای ۵۷۳ق) از عالمان شیعه قرن ششم هجری قمری که نزدیک به ۶۰ کتاب و رساله از او گزارش شده است. برخی از تألیفات وی در علوم گوناگون عبارتند از:

علم تفسیر

نهج‌البلاغه

1. منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (راوندی)

ابن ابی الحدید می‌گوید:

کسی قبل از من تا آن اندازه که اطلاع دارم به تفسیر نهج البلاغه نپرداخته است بجز یک نفر و آن سعید بن هبة الله بن حسین معروف به قطب راوندی است.^[۱]

کلام و فلسفه

1. «‌الخرائج و الجرائح». این کتاب معروف‌ترین اثر قطب راوندی است که پیرامون مسأله معجزه و شیوه زندگی رسول خدا(ص) و ائمه اطهار(ع) است. این اثر دو بار به فارسی ترجمه شده است.
2. «‌ام المعجزات».
3. «‌الاختلافات ». این کتاب در برگیرنده اختلافهای کلامی بین شیخ مفید و سید مرتضی بوده و ۹۵ مسأله اختلافی در آن بررسی شده است.
4. «‌تهافت الفلاسفه ». این کتاب در موضوع حکمت و فلسفه نگارش شده و به تناقض گویی فلاسفه پرداخته است.
5. «‌جواهر الکلام فی شرح مقدمة الکلام ». شرحی بر کتاب «‌مقدمة الکلام‌» شیخ طوسی در علم کلام است.

فقه

حدیث

1. «‌تحفة العلیل». در موضوع دعا و آداب آن و احادیث مربوط به امراض و بلاها.
2. «‌رساله فی صحه احادیث اصحابنا». موضوع آن بیان صحت احادیثی است که علمای شیعه نقل کرده‌اند.
3. «‌شرح الکلمات المائه». شامل شرح صد کلمه از سخنان حضرت علی(ع).
4. «‌ضیاء الشهاب». شرحی بر کتاب شهاب الاخبار قاضی قضاعی. افندی اصفهانی از این کتاب این گونه برداشت کرده است که قطب راوندی به تصوف تمایل داشته، زیرا کلام صوفیه را نقل کرده است.^[۲] این سخن افندی قابل تأیید نیست زیرا قطب درصدد بیان احادیث نبوی است؛ علاوه بر اینکه، درباره قاضی قضاعی احتمال تشیع داده‌اند.^[۳]
5. «‌لباب الاخبار».
6. «‌لب اللباب». اخبار و احادیثی در موضوع اخلاق.
7. «‌مزار». کتابی بزرگ در موضوع زیارتنامه‌ها.
8. «‌المجالس فی الحدیث».
9. «‌الدعوات».

تاریخ

1. «‌جنی الجنتین». در تاریخ اولاد امام هادی(ع) و امام عسکری(ع).
2. «‌قصص الانبیاء».

اصول فقه

1. «‌المستقصی». این کتاب در علم اصول فقه و شرحی بر «‌الذریعه‌» سید مرتضی در علم اصول است.

شعر و ادبیات

1. «‌التغریب فی التعریب».
2. «الإغراب في الإعراب».
3. «‌شرح العوامل المأئه». شامل صد عامل در علم نحو.
4. «‌غریب النهایه». در شرح لغت‌های مشکل فقهی کتاب نهایه شیخ طوسی.
5. «‌نفثه المصدور‌» دیوان اشعار قطب راوندی.^[۴]

پانویس

منابع

• افندی، عبدالله، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، قم، مطبعة الخیام، بی‌تا.
• صادقی، مصطفی، دیدگاه تاریخی راوندیان، نامه تاریخ‌پژوهان، تابستان ۱۳۸۶ – شماره ۱۰.
• ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغة، محمد أبو الفضل إبراهیم، ‌دار إحیاء الکتب العربیة، ۱۹۵۹ م.