قرآن کریم نسبت به زیبایى‌‏ها و زینت‌های دنیا چه هشداری می‌دهد؟

قرآن کریم روی‌کردهای متفاوتی نسبت به زینت‌های دنیا دارد. در نگاه ابتدایی از آنها به نیکی یاد می‌کند؛ آنها را مظهر ذات کبریایی می‌داند؛ زینت‌های دنیا را برای بندگان صالح و مؤمن می‌داند؛ بهره‌گیری و استفاده از زیورهای دنیا را برای آنان مجاز شمرده؛ و مؤمنانی که خود را از آنها محروم می‌کنند مورد سرزنش قرار می‌دهد: «بگو: چه کسى زینت‌‏هاى خدا را که براى بندگانش پدید آورده و روزى‌‏هاى پاکیزه را حرام نموده؟! بگو: آنها در زندگى دنیا از آنِ کسانى است که ایمان آورده‌‏اند (هر چند کفار هم با آنها شرکت جویند) در حالى‌که در روز قیامت مخصوص آنها خواهد بود».[1]
اما در آیات بسیاری، زینت‌ها و زرق و برق دنیا را مورد نکوهش قرار داده و آنها را در مقابل آخرت و نعمت‌های بهشتی ناچیز شمرده و مؤمنان را از دل بستن به آنها برحذر داشته است. آیات زیادی در این زمینه وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می‌شود، مانند:
1. «دارایى و فرزند پیرایه‌‏‌هاى این زندگانى دنیا است و کردارهاى نیک که همواره بر جاى مى‌‌‏مانند نزد پروردگارت بهتر، و امید بستن به آنها نیکوتر است».[2]
2. «آنان که زندگى و زینت این دنیا را بخواهند، پس همه مزد کردارشان را در این جهان مى‌‏‌دهیم و در آن نقصانى نمى‌‏‌بینند».[3]
3. «آنچه به شما داده شده، متاع زندگى دنیا و زینت آن است و آنچه نزد خدا است بهتر و پایدارتر است، آیا اندیشه نمى‌‏‌کنید»؟![4]
4. «و همراه با کسانى که هر صبح و شام پروردگارشان را مى‏‌خوانند و خشنودى او را مى‌‏جویند، خود را به صبر وادار. و نباید چشمان تو براى یافتن پیرایه‏‌هاى این زندگى دنیوى از اینان منصرف گردد. و از آن که دلش را از ذکر خود بى‌‏خبر ساخته‌‏ایم، و از پى هواى نفس خود مى‌‏رود و در کارهایش اسراف مى‏‌ورزد، پیروى مکن».[5]
با دقت در آیات قرآن کریم می‌توان به این حقیقت پی برد که زیورها و زینت‌های دنیا به خودی خود نه تنها مورد نکوهش نیستند، بلکه مظهر زیبایی جمال حق و قدرت لایزال پروردگارند، و اساساً آفرینش آنها برای انسان است: «او است که همه چیزهایى را که در روى زمین است، برایتان آفرید».[6] «آیا ندیده‌‌‏اى که خدا هرچه را در روى زمین است مسخّر شما کرده است و کشتی‌ها را که در دریا به فرمان او مى‌‏‌روند؟ و آسمان را نگه‌داشته که جز به فرمان او بر زمین نیفتد؛ زیرا خدا را بر مردم رأفت و مهربانى است».[7]
آنچه باعث می‌شود تا قرآن کریم نگاهی متفاوت به این نعمت‌ها و مظاهر زیبایی حق داشته باشد، دلبستگی و روی‌کرد استقلالی به این ابزار تکامل و وسائل رشد و تعالی است.
این آیات از این حقیقت پرده برمی‌دارند که مجذوب شدن به زرق و برق دنیا، انسان را از آخرت غافل می‌‌کند و تمام توجّه آنان را به سوی خود جلب می‌نماید: «یَعْلَمُونَ ظاهِراً مِنَ الْحَیاهِ الدُّنْیا وَ هُمْ عَنِ الآخِرَهِ هُمْ غافِلُونَ»؛[8]  آنان به ظاهر زندگى دنیا آگاه‌اند و از آخرت بى‏‌خبرند.
و اگر چنین شد که زینت‌های دنیا مایه تفاخر و تجمل پرستی قرار گرفت، مورد نکوهش قرآن واقع می‌شود: «اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیاهُ الدُّنْیا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِینَهٌ وَ تَفاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَ تَکاثُرٌ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ… وَ مَا الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلاَّ مَتاعُ الْغُرُور»؛[9] بدانید زندگی دنیا فقط بازی، سرگرمی، تجمّل پرستی و فخرفروشی در میان شما و افزون طلبی در اموال و فرزندان است… و زندگى دنیا جز متاعى فریبنده نیست.

---