قضایای منطقی چه تقسیماتی دارند؟

تقسیم قضیه به حملیه و شرطیه به حسب رابطه است که اگر رابطه، اتحادى باشد قضیه حملیه است و اگر رابطه از نوع تلازم یا تعاند باشد شرطیه است.

تقسیم قضیه به حسب رابطه به گونۀ دیگر هم هست و آن این که در هر قضیه یا این است که رابطه -اعم از اتحادى یا تلازمى یا تعاندى- اثبات مى شود و یا رابطه نفى مى شود. اولى را قضیه موجبه و دومى را قضیه سالبه مى خوانند.

قضایاى حملیه به حسب موضوع نیز تقسیم مى پذیرند؛ زیرا موضوع قضیه حملیه یا جزئى حقیقى است؛ یعنى یک فرد و یک شخص است و یا یک معناى کلى است.

اگر موضوع قضیه یک شخص باشد آن قضیه را «قضیه شخصیه» مى خوانند و اگر یک معنای کلی باشد سه حالت خواهید داشت (طبیعیه، مهمله و محصوره) ؛ چرا که یا این معنای کلی و طبیعت کلى از آن جهت که یک کلى است و در ذهن است، موضوع قرار داده شده که قضایای طبیعیه نامیده می شود. ولی اگر طبیعت کلى وسیله اى براى ارائه افراد باشد به نوبه خود بر دو قسم است اول اینکه اشاره ای به کمیّت افراد (اعم از قید همه یا قید بعض ) نشده باشد که مهمله خواهد بود ولی اگر کمیت (همه یا بعض بودن) بیان شود محصوره نامیده می شود.