لیله الهریر

یکی از جنگهای بزرگ در تاریخ اسلام، جنگ صفین است. این جنگ بسیار طول کشید و تعداد کشته های دشمن و شهدای نیروهای علی(ع) بیش از حد متعارف بود. روز سه شنبه دهم ربیع الاول سال سی و هفتم هجرت و بر اساس برخی روایات دهم صفر، نیروهای علی(ع) و نیروهای معاویه ، بسیار سخت با هم درگیر شدند با اینکه تا آن روز بسیار جنگیده بودند و کشته ها و شهدا و خسارات بیش از اندازه شده بود. روز سه شنبه از صبح تا شب جنگیدند و شب را هم تا نصف شب با هم درگیر شدند. این درگیریها آنچنان شدید بود که نیروهای طرفین نتوانستند نماز بخوانند . آن شب از همه جا ناله زخمی ها به گوش می رسید و به خاطر همین ، آن شب را «لیله الهریر» می نامند . (بحار ج 32، ح 442 به نقل از وقعه صفین) روز سه شنبه را هم که از صبح تا شب در جنگ بودند یوم الهریر می گویند (همان، ص 528، ح 445).
در تاریخ اسلام به علاوه جنگ صفین که لیله الهریر دارد، لیله الهریر دیگری هم هست و آن ، شب چهارم جنگ قادسیه است. نیروهای مسلمان و نیروهای ایران در قادسیه چهار روز جنگ کردند و مسلمانان پیروز شدند. شب چهارم جنگ قادسیه را لیله الهریر می نامند. (تاریخ روضه الصفا ، ج دوم بخش دوم، ص 1771 به بعد و گنجینه تاریخ ایران ، رضایی، ج 9، ص 455 به بعد)