مشخصات گیاه خاکشیر

گیاه خاکشیر گیاهی است علفی و بوته ای که یک ساله یا دو ساله می باشد.

ارتفاع آن گاهی به یک متر می رسد و اصولاً از قسمت های بالای ساقه منشعب می شود. برگ ها دارای بریدگی های زیاد بوده و گاهی نخ مانند شده است.

میوه ها به صورت خورجین باریک به طول تا 3/5 سانتیمتر به صورت تقریباً عمودی بر روی انتهای ساقه قرار می گیرند.

گل ها کوچک و به رنگ زرد روشن است. دانه ها بسیار ریز و به رنگ تقریباً نارنجی و یا مایل به قهوه ای و بیضی شکل هستند که در یک ردیف داخل خورجین قرار گرفته اند. دانه های خاکشی که قسمت مورد استفاده دارویی گیاه می باشند را پس از رسیدن کامل میوه و در مرداد و شهریور ماه جمع آوری می کنند.

گیاه خاکشی در اکثر نقاط ایران رویش دارد. خاکشی بومی اروپا و نواحی معتدل و قاره آسیا، از جمله ایران، عراق، پاکستان، افغانستان، چین، هند و شمال آفریقا مانند مصر، مراکش و الجزیره می باشد.
 

تاریخچه

خاکشی از قدیم به عنوان اشتهاآور، مقوی معده، ضد تب، ملین و در مشکلات سوء هاضمه مورد استفاده بوده است.

همچنین در زمان باستان جهت درمان اسهال خونی مورد استفاده بوده و توسط متخصصان گیاهان دارویی به نام Sophia .chirugorum به معنی « عقل جراحان» نامیده می شده است.
 

 

ترکیبات مهم

مهم ترین ترکیبات دانه خاکشی شامل گلوکز اینولات ها بوده که شامل آلیل ایزوتیوسیانات، بوتنیل ایزوتیوسیانات، سیانو 3 و 4- اپی تیو بوتان، 5- متیل تیوپنتانیتریل، 3- فنیل پروپیونیتریل، 4- متیل تیوبوتیل ایزوتیوسیانات و 2- فنیل اتیل ایزوتیوسیانات می باشند.

ترکیبات دیگر شامل اسیدهای چرب پالمیتیک، لینولنیک، اولئیک و استئاریک می باشند.

املاح موجود در دانه شامل گوگرد، کلر، فسفر، آهن، پتاسیم، کلسیم، سدیم و منیزیم می باشند.

دانه همچنین حاوی پروتئین، صمغ، موسیلاژ، چربی و ترکیبات ازت دار است. 1
 

خواص خاکشیر

با جوش صورت وداع کنید

مخلوط 2 قاشق غذاخوری خاکشیر با عرق شاه‌تره، عرق کاسنی و عرق بیدمشک ترکیب خوبی برای درمان جوش‌های صورت است.

برای استفاده از این مخلوط کافی است یک استکان از هر یک از عرق‌های گیاهی شاه‌تره، بیدمشک وکاسنی را با هم مخلوط کرده و آن را با 2 قاشق غذاخوری خاکشیر ترکیب کنید.

نوشیدن این ترکیب علاوه بر آن‌که جوش‌های صورت را درمان می‌کند برای افرادی که دچار گرفتگی صدا هستند نیز موثر است.

مدت درمان با این نسخه دست کم 3 هفته است و پس از این مدت نتایج بهبود به مرور در چهره بیمار نمایان می‌شود.
 

دفع سنگ کلیه

درمانگران، مصرف مخلوطی از خاکشیر و ترنجبین برای درمان سنگ کلیه در افرادی که به این بیماری مبتلا هستند یا کلیه آن‌ها استعداد سنگ‌سازی‌ را دارد، توصیه می‌کنند.

برای تهیه این نسخه خانگی کافی است 3 قاشق غذاخوری ترنجبین را در یک لیوان آب به‌مدت 5 ساعت خیسانده و پس از این مدت آن را صاف کنید.

سپس ترنجبین صاف کرده را با 2 قاشق غذاخوری مخلوط کرده و آن را میل کنید. نوشیدن این مخلوط به‌صورت روزانه به دفع سنگ کلیه کمک می‌کند.

علاوه بر این افرادی که دچار بوی بد دهان به‌دلیل عفونت و مشکلات بلغمی هستند نیز می‌توانند از این نسخه استفاده کنند.
 

افزایش وزن

افراد لاغر و کسانی که تمایل دارند وزن خود را بالا ببرند، می‌توانند از این نسخه استفاده کنند.

این گروه اگر خاکشیر را با شیر میل کنند می‌توانند با نوشیدن این خاکشیر صبح ناشتا به درمان لاغری و افزایش وزن خود کمک کنند.

به اعتقاد درمانگران، درصورتی که شیر تازه و طبیعی باشد میزان تاثیرگذاری این نسخه بیشتر می‌شود.

بنابراین افرادی که به شیر طبیعی دسترسی دارند بهتر است از شیر طبیعی و روستایی استفاده کنند.
 

بهبود لک‌ ها با خاکشیر

برای از بین بردن لک‌های پوست به‌ویژه صورت یکی از بهترین روش‌ها، نوشیدن خاکشیر و ترنجبین است.

افرادی که از این ترکیب به‌صورت روزانه و مستمر به‌مدت 3 هفته استفاده کنند بعد از مدتی با روشنی پوست و از بین رفتن لک‌های صورت و پوست‌ شان روبه‌رو می‌شوند. برای تهیه این ترکیب نیز لازم است ترنجبین را 5 ساعت در آب بخیسانید و صاف شده آن را با 2 قاشق خاکشیر مخلوط کرده و میل کنید.
 

اگر دل ضعفه می‌ گیرید، خاکشیرو عسل بخورید

برخی از افراد هستند که در طول روز دچار دل ضعفه می‌شوند.

این دل‌ضعفه ممکن است در طول روزهای گرم تابستان یا در ایام ماه رمضان به سراغ افراد مختلف بیاید.

برای پیشگیری از بروز این دل‌ضعفه کافی است، خاکشیر و آب عسل را با هم ترکیب کرده و میل کنید.

برای تهیه آب عسل باید یک لیتر آب و یک کیلو عسل را با هم بجوشانید.
 
بعد از مدتی که این ترکیب جوشید کفی روی آن تشکیل می‌شود که باید از دیگر مواد موجود در ظرف جدا شود.

مابقی مواد همان ترکیبی است که برای بهبود دل‌ضعفه و پیشگیری از بروز آن مصرف می‌شود.

اگر چه عسل با حرارت، برخی از ویتامین‌ها و مواد مغذی خود را از دست می‌دهد اما در عین حال مواد مفیدی در آن باقی می‌ماند که برای درمان دل‌ضعفه بسیار مناسب است.
 

اسهال را درمان کنید

ابتلا به اسهال در فصل تابستان یکی از اختلالاتی است که در کودکان بسیار شایع است.

درمانگران طب سنتی ایران برای درمان این مشکل، دارویی را تجویز می‌کنند که در تمامی خانه‌ها امکان تهیه و مصرف آن وجود دارد.

برای تهیه این دارو کافی است خاکشیر را بو داده و آن را با آب و عسل مخلوط کنید و به بیمار بدهید.

این ترکیب را متناسب با سن بیمار، هر 2 ساعت یک بار برای او تجویز می‌کنند.

میزان مصرف این مخلوط از یک قاشق غذاخوری تا یک سوم استکان برای خردسالان تجویز شده است. 2

طریقه و میزان مصرف خاکشیر

خیسانده

خاکشی را در آب سرد برای چندین ساعت بخیسانید و میل کنید.
 

جوشانده

خاکشی را به مدت ۱۰ دقیقه با آب بجوشانید و پس از سرد شدن مخلوط را میل نمایید.
 

ضماد

برای رفع زخم، جراحات و رفع ورم ها، خاکشی را کوبیده و به صورت ضماد درآورید. ضماد به صورت موضعی مورد استفاده خواهد بود.
 

چه کسانی نباید خاکشیر بخورند؟

* به افرادی که ورم و زخم معده دارند، توصیه می‌شود مصرف خاکشیر را محدود کنند.

* خاکشیر را می‌توان از دو تا سه سال به بالا به کودکان داد و برای کودکان زیر این سن نیز شربت خاکشیر را صاف کرد و تنها آب آن را به کودک داد.

* افرادی که طبع سرد دارند و از بیماری‌های ناشی از طبع سرد از جمله روماتیسم و آرتروز رنج می‌برند، باید شربت خاکشیر را محدود مصرف کنند یا مصرف آن همراه با عسل و عرق نعناع باشد. 3

پی نوشت:
1.www.tasvirezendegi.com
2.www.beytoote.com
3.www.hidoctor.ir