مظلومیت یا مورد ظلم واقع شدنِ یک شخص یا گروه به عنوان مظلوم، توسط شخص یا گروه ظالم، موضوعی است که به اندازه تاریخ پیدایش انسان قدمت دارد. اگر داستان فرزندان آدم را بررسی کنیم، درمی ­یابیم: زمانی که هابیل، برادر خود قابیل را مورد خطاب قرار داد که: “مسلماً اگر تو براى کشتن من دستت را دراز کنى، من براى کشتن تو دستم را دراز نمى‏ کنم…” (1) هابیل به ظلمی که نسبت به او روا می ­شود و به مظلومیت خود اشاره می­ کند. از آن زمان به بعد، هر جا ظلمی واقع شود، موضوع مظلومیت اهمیت پیدا می ­کند؛ چرا که در هر ظلمی، نشانه و رد پایی در شناخت ظالم وجود دارد.

اگر تاریخ ظلم و مظلومیت را تا زمان رحلت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) ورق بزنیم درخواهیم یافت که حضرت زهرا (سلام الله علیها)، به عنوان یگانه دختر و یادگار پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)، بعد از رحلت پدر بزرگوارشان مورد ظلم بسیار زیادی واقع شده ­اند. (2) این مظلومیت از چند منظر برجسته و قابل دقت و بررسی است:

اول این که ظلم زمانی که بر یک زن واقع می ­شود، در مقایسه با ظلم نسبت به مرد، اهمیت بیشتری پیدا می­ کند. مرد به دلیل حضور در جامعه و مسئولیت­ های مختلف فردی و اجتماعی، در معرض ظلم و اذیت قرار دارد؛ همان­گونه که انبیاء و اولیاء مظلوم واقع شدند. اما زمانی که ظلم نسبت به بانویی واقع می­ شود که مسئولیت حضور در اجتماع نداشته و بیشترین تمرکزش در امور خانه خود بوده است، دارای حساسیت بیشتری است.

دوم این که آن­چه این مظلومیت را برجسته می­ کند آن است که بدانیم، حضرت زهرا (سلام الله علیها) نزدیکترین انسان به رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و پاره تن ایشان (3) و روح و قلب ایشان (4) و یادگار او در میان امت بوده است و مگر نه آن که خداوند در قرآن فرموده: “… [ای پیامبر] بگو: من هیچ پاداشی از شما برای رسالتم نمی‌خواهم مگر آنکه نزدیکانم [اهل بیتم] را در کانون محبت و دوستی خود قرار دهید…” (5)، و شخصیتی نزدیک­تر به رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) از حضرت زهرا (سلام الله علیها) وجود ندارد.

سوم این که ویژگی‌های برجسته اخلاقی و معنوی، طهارت، فضل و پاکی این بانوی نمونه اسلام، مظلومیت ایشان را صد چندان می‌کند؛ چرا که عقل حکم می­ کند که صاحب این ویژگی­ ها مستحق احترام و تکریم باشد نه جسارت و مورد ظلم واقع شدن! شخصیتی که به عنوان نمونه و به گواهی روایات معتبر تمامی فرق اسلامی، یکی از مصادیق بارز “آیه تطهیر” می‌باشد. آیه­ای که خداوند به صراحت به پاکی و فضیلت ایشان اشاره دارد: “همانا خداوند اراده کرده است که تنها از شما خاندان هر گونه پلیدى را بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند.” (6)

چهارم و در نهایت، ماهیت وحشیانه ظلم به حضرت زهرا (سلام الله علیها) قابل توجه است. ایشان در شرایطی مورد ظلم و آزار قرار گرفتند که یک بانوی جوان 18 ساله، باردار و به همراه کودکانی خردسال بوده و به تازگی پدر خود ـ یعنی برترین انسان­ها ـ را از دست داده بودند.

در چنین حالی ظلم بر وی به طور وحشیانه ­ای انجام شد؛ به گونه­ای که به منزلش هجوم بردند؛ به وی لطمه زده و مضروبش ساختند و بعد از همه این­ها ضربه­ ای به او زدند که منجر به شهادت او و فرزند در رحمش یعنی محسن (علیه السلام) (که شش ماه از بارداری او می گذشت) شدند. (7)

حال این سؤال مطرح است که چه کسانی چنین ظلم بزرگی را مرتکب شدند؟ آیا می­توان چنین مظلومیتی را نادیده گرفت و به سادگی از کنار آن گذشت؟ آیا کسانی که این جنایات و ظلم بزرگ را مرتکب شده و عالم اسلامی را از برکات وجود این بانوی نمونه و آسمانی محروم کردند، می­ توانند استحقاق جانشینی پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و راهبری امت اسلامی را داشته باشند؟

پی نوشت ها:
1- “لئن بسطت إلی یدک لتقتلنی ما أنا بباسط یدی إلیک لأقتلک إنی أخاف الله رب العالمین” (سوره مائده، آیه 28)
2- جهت مطالعه و آگاهی بیشتر در زمینه زندگی حضرت زهرا (علیها السلام) می‌توانید به مقاله ای با همین عنوان در بخش عقاید سایت رشد مراجعه فرمایید. (لینک) هم چنین آرشیو مجموعه مناسبت نامه های سایت رشد با موضوع شهادت این بانوی نمونه حاوی توضیحاتی در زمینه مصائب و مظلومیت های ایشان می‌باشد که از این آدرس قابل دسترسی است.
3- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم): “فاطمة بضعة منی” (صحیح مسلم، جلد 7، صفحه‏ی 140؛ صحیح ترمذی، جلد 2، صفحه‏ی 319؛ مستدرک حاکم، جلد 3، صفحه‏ی 153 و…)
4- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم): “فاطمة بضعة منی و هی [قلبی و] روحی التی بین جنبی…” (أمالی صدوق، صفحه 393؛ بحارالانوار، جلد 43، صفحه 54؛ الفصول المهمة، صفحه 146 و…)
5- “…قل لا أسئلکم علیه أجرا إلا المودة فی القربی…” (سوره شوری، آیه 23)
6- “…إنما یرید الله لیذهب عنکم الرجس أهل البیت و یطهرکم تطهیرا” (سوره احزاب، آیه 33)
جهت مطالعه و آگاهی بیشتر در زمینه “آیه تطهیر” می‌توانید به مقاله ای با همین عنوان در بخش عقاید سایت رشد مراجعه فرمایید.
7- به توضیح پاورقی شماره 2 مراجعه شود.

منبع: مرکز مطالعات شیعه