معرفی منابع در خصوص عاشورا :1- کتاب قیام حسین (ع) این کتاب به اعتبار نویسنده تاریخدان و معاصرش، سیدجعفر شهیدی، اغراق نیست اگر بگوییم یکی از بهترین تحلیلها درباره چرایی قیام حسین بنعلی است. نویسنده از مهمترین اساتید تاریخ است و آثار او همیشه دریچه جدیدی به روی تاریخ گشوده است.شاید مطالعه این عبارات از نویسنده در مقدمه کتاب انگیزهبخش باشد: «درباره علل این رویداد، عقیده من نیز مانند دیگر تاریخنویسان گذشته و بعض تاریخنویسان امروز بود، لیکن بررسی چند واقعه در تاریخ ۵۰ ساله آغاز اسلام، سبب شد که این حادثه را نیز بهگونهای دیگر بررسی کنم تا علل حقیقی آن را چنانکه بوده است بیابم. نتیجه این بررسیها این شد که دانستم بخش مهمی از حادثههای تاریخ اسلام- بهخصوص از آغاز تا عصر اول عباسی- نه چنان است که تاریخنویسان گذشته به قلم آوردهاند و نه آیندگان آن را بهعنوان اصل مسلم پذیرفتهاند.»
2- فتح خون سیدمرتضی آوینی روایت فتح را که ساخت و شبهای جمعه از تلویزیون پخش میشد، خیلیها او را نمیشناختند. گرچه در بین اهالی سینما و روشنفکران (به اعتبار گذشتهاش) سرشناس بود، اما در میان توده مردم، ناشناس بود. روایت فتح، نریشنهایی داشت که با صدای آسمانی آقا مرتضی خوانده میشد.
نریشنها را هم خودش مینوشت. بیدلیل «سیدشهیدان اهل قلم» نشده است. با همان نگاه که نریشنهای روایت فتح را نوشته، کتاب عاشورایی «فتح خون» را نوشته و همان جوش و خروش در لابهلای صفحات کتاب موج میزند. «فتح خون» با شهادت شهیدآوینی ناتمام میماند. فتح خون روایت تاویلی از «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» است.
کتاب شامل دو بخش توصیفی و تحلیلی است. بخش اول شرح آنچه از رجبالمرجب تا محرمالحرام سال ۶۱ هجری قمری است. این بخش بیشتر اهمیت ادبی دارد، اما بخش دوم از زبان راوی است که تحلیل میکند هرکس را عاشورایی است…. این بخش بیشک از خواندنیترین مطالبی است که در باب کربلا به رشته تحریر در آمده است. راوی: قافله عشق در سفر تاریخ است و این تفسیری است بر آنچه فرمودهاند: کل یوم عاشورا و کل ارضٍ کربلا… این سخنی است که پشت شیطان را میلرزاند و یاران حق را به فیضان دائم رحمت او امیدوار میسازد…. و تو،ای آن که در سال شصتویکم هجری قمری هنوز در ذخایر تقدیر نهفته بودهای و اکنون، در این دوران جاهلیت ثانی و عصر توبه بشریت، پای به سیاره زمین نهادهای، نومید مشو، که تو را نیز عاشورایی است و کربلایی که تشنه خون توست و انتظار میکشد تا تو زنجیر خاک از پای ارادهات بگشایی و از خود و دلبستگیهایش هجرت کنی و به کهف حَصینِ لازمان و لامکان ولایت ملحق شوی و فراتر از زمان و مکان، خود را به قافله سال شصتویکم هجری قمری برسانی و در رکاب امام عشق به شهادت رسی….
الرحیل! الرحیل! اکنون بنگر حیرت میان عقل و عشق را! اکنون بنگر حیرت عقل و جرأت عشق را! بگذار عاقلان ما را به ماندن بخوانند… راحلان طریق عشق میدانند که ماندن نیز در رفتن است. جاودانه ماندن در جوار رفیق اعلی و این اوست که ما را کشکشانه به خویش میخواند… راوی: عقل میگوید بمان و عشق میگوید برو و این هر دو، عقل و عشق را، خداوند آفریده است تا وجود انسان در حیرت میان عقل و عشق معنا شود، اگرچه عقل نیز اگر پیوند خویش را با چشمه خورشید نَبُرد، عشق را در راهی که میرود، تصدیق خواهد کرد؛ آنجا دیگر میان عقل و عشق فاصلهای نیست.
3- اهالی خوش ذوق شعر و شاعری کتاب “گنجشک و جبرییل” اثر مرحوم سید حسن حسینی را فراموش نکنند. سید وصیت کرده بود این کتاب را با او دفن کنند تا شفیعش باشد و چنان شد. رهبر معظم انقلاب گفته بودند من این کتاب را ایستاده خواندم، دیدم نمی شود نشسته خواند!
معرفی منابع جهت شناخت شیعه :
1- منشور عقاید امامیه نام کتابی به زبان فارسی از آیت الله جعفر سبحانی است که عقاید شیعه را در قالب ۱۵۰ اصل اعتقادی به صورتی استدلالی بیان میکند. هدف از نگارش این کتاب، معرفی باورهای دینی اسلام و تشیع با زبان و استدلالهایی ساده به جوانان است. این کتاب اولین بار در ۱۳۷۶ش توسط نشر امام صادق(ع) در قم به چاپ رسید.
2- کتاب شیعه در اسلام، نوشته علامه سید محمد حسین طباطبائی کتابی است که با هدف معرفی مذهب شیعه بهخصوص برای مخاطبان غیرمسلمان نوشته شده است. در این کتاب، بسیاری از مطالب لازم برای شناخت تشیع ــ از نحوه پیدایش تاریخی، عقاید، فقه و شریعت تا لطیفترین حقایق معنوی ــ به زبانی ساده و مختصر، در سه فصل کلی جمعآوری و بیان شده است.
این کتاب به زبان فارسی بارها نشر یافته و ترجمه انگلیسی آن که توسط سید حسین نصر انجام شده است در آمریکا و اروپا منتشر شده است.
3- تشیّع در مسیر تاریخ (تحلیل و بررسی علل پیدایش و سیر تکوین آن در اسلام)
تألیف سیدحسین محمد جعفری، ترجمه سیدمحمّدتقی آیت اللهی، چ دهم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1380، 396 ص، وزیری، موضوع: تاریخ تشیّع.
این کتاب از انگلیسی به فارسی ترجمه شده و مهم ترین عناوین آن عبارتند از: سقیفه، امام علی علیه السلام و شیخین، نوشکوفایی نهضت تشیّع، کوفه پایگاه فعالیت شیعیان، صلح امام حسن علیه السلام ، شهادت امام حسین علیه السلام ، بازتاب واقعه کربلا، تلاش در راه حقّانیت، امام جعفر صادق علیه السلام و آیین امامت.
4- عقائد الامامیة کتابی در زمینه عقاید شیعه، نوشته محمدرضا مظفر (متوفای ۱۳۸۳ق). این کتاب حاصل سخنرانیهای مؤلف در دانشکده منتدی النشر بوده که در آن، اعتقادات شیعه به دور از پیچیدگی و به شکلی قابل فهم برای همگان مطرح شده است. عقائد الامامیة دارای پنج فصل است که هر فصل، بخشهای متعددی دارد. این کتاب پس از انتشار، مورد توجه قرار گرفت، شرح و ترجمه شد و بارها از سوی انتشارات مختلف چاپ گردید.
محمدرضا مظفر عالم شیعه قرن چهاردهم هجری قمری که در حوزه علمیه نجف تحصیل کرد و از درس محمد حسین نائینی، آقا ضیاء عراقی، قاضی طباطبایی بهره برد و خود نیز شاگردان بسیاری تربیت کرد. از مظفر آثار بسیاری به جای مانده است که میتوان به کتاب «المنطق»، «اصولالفقه» و «فلسفة ابن سینا» اشاره کرد.
معرفی منبع برای صلح امام حسن مجتبی(ع)
1- صلح امام حسن(ع) پرشکوه ترین نرمش قهرمانانه تاریخ
نویسنده: شیخ راضی آل یاسین مترجم: سید علی خامنه ای چاپ اول: اسفندماه 1348
برای معرفی این کتاب همین بس که مقام معظم رهبری پس از این که این کتاب را جامع ترین و مستدل ترین کتاب درباره صلح امام حسن(ع) معرفی می کنند درباره انگیزه ترجمه این کتاب می گویند: «پیش از این که به ترجمه این کتاب بپردازم مدت ها در فکر تهیه نوشته ای در تحلیل موضوع صلح امام حسن بودم و حتی پاره ای یادداشت های لازم را نیز گرد آورده بودم، ولی سپس امتیازات فراوان این کتاب مرا از فکر نخستین باز داشت و به ترجمه این اثر ارزشمند وادار کرد.»
این اثر در چهار بخش دربرگیرنده خلاصه ای از وقایع تاریخی دوران امامت حضرت امام حسن(ع) پیش از بیعت تا صلح و پایان ماجرا و مقایسه ای بین شرایط امام حسن و امام حسین(ع) است.
در بخش اول با شخصیت و ویژگی های اخلاقی امام آشنا می شویم.
در بخش دوم کتاب به موقعیت سیاسی آن زمان می پردازد. این بخش با موضوعاتی هم چون پیش از بیعت، بیعت، کوفه در روزهای بیعت، آغاز سرنوشت و… ما را با موقعیت سیاسی زمان امام حسن(ع)، دشمنان ایشان، فضای حاکم بر قرارداد صلح و مقایسه شرایط امام حسن(ع) و امام حسین(ع) آشنا می کند.
بخش سوم به انگیزه های صلح از نظر دو جبهه، قرارداد صلح، بررسی فرازهای برجسته قرارداد و… می پردازد.
خواندن این کتاب به خوبی شما را به این نتیجه می رساند که امام حسن و امام حسین(ع) دو روی سکه پر جلوه امامت بودند که وظیفه و کار هر یک در جای خود و در اوضاع و احوال خاص خود از نظر اهمیت و هم از نظر فداکاری و از خودگذشتگی درست معادل و هم وزن دیگری بود.
2- زندگانی امام حسن مجتبی (ع)، هاشم رسول محلاتی.
2- فتح خون سیدمرتضی آوینی روایت فتح را که ساخت و شبهای جمعه از تلویزیون پخش میشد، خیلیها او را نمیشناختند. گرچه در بین اهالی سینما و روشنفکران (به اعتبار گذشتهاش) سرشناس بود، اما در میان توده مردم، ناشناس بود. روایت فتح، نریشنهایی داشت که با صدای آسمانی آقا مرتضی خوانده میشد.
نریشنها را هم خودش مینوشت. بیدلیل «سیدشهیدان اهل قلم» نشده است. با همان نگاه که نریشنهای روایت فتح را نوشته، کتاب عاشورایی «فتح خون» را نوشته و همان جوش و خروش در لابهلای صفحات کتاب موج میزند. «فتح خون» با شهادت شهیدآوینی ناتمام میماند. فتح خون روایت تاویلی از «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» است.
کتاب شامل دو بخش توصیفی و تحلیلی است. بخش اول شرح آنچه از رجبالمرجب تا محرمالحرام سال ۶۱ هجری قمری است. این بخش بیشتر اهمیت ادبی دارد، اما بخش دوم از زبان راوی است که تحلیل میکند هرکس را عاشورایی است…. این بخش بیشک از خواندنیترین مطالبی است که در باب کربلا به رشته تحریر در آمده است. راوی: قافله عشق در سفر تاریخ است و این تفسیری است بر آنچه فرمودهاند: کل یوم عاشورا و کل ارضٍ کربلا… این سخنی است که پشت شیطان را میلرزاند و یاران حق را به فیضان دائم رحمت او امیدوار میسازد…. و تو،ای آن که در سال شصتویکم هجری قمری هنوز در ذخایر تقدیر نهفته بودهای و اکنون، در این دوران جاهلیت ثانی و عصر توبه بشریت، پای به سیاره زمین نهادهای، نومید مشو، که تو را نیز عاشورایی است و کربلایی که تشنه خون توست و انتظار میکشد تا تو زنجیر خاک از پای ارادهات بگشایی و از خود و دلبستگیهایش هجرت کنی و به کهف حَصینِ لازمان و لامکان ولایت ملحق شوی و فراتر از زمان و مکان، خود را به قافله سال شصتویکم هجری قمری برسانی و در رکاب امام عشق به شهادت رسی….
الرحیل! الرحیل! اکنون بنگر حیرت میان عقل و عشق را! اکنون بنگر حیرت عقل و جرأت عشق را! بگذار عاقلان ما را به ماندن بخوانند… راحلان طریق عشق میدانند که ماندن نیز در رفتن است. جاودانه ماندن در جوار رفیق اعلی و این اوست که ما را کشکشانه به خویش میخواند… راوی: عقل میگوید بمان و عشق میگوید برو و این هر دو، عقل و عشق را، خداوند آفریده است تا وجود انسان در حیرت میان عقل و عشق معنا شود، اگرچه عقل نیز اگر پیوند خویش را با چشمه خورشید نَبُرد، عشق را در راهی که میرود، تصدیق خواهد کرد؛ آنجا دیگر میان عقل و عشق فاصلهای نیست.
3- اهالی خوش ذوق شعر و شاعری کتاب “گنجشک و جبرییل” اثر مرحوم سید حسن حسینی را فراموش نکنند. سید وصیت کرده بود این کتاب را با او دفن کنند تا شفیعش باشد و چنان شد. رهبر معظم انقلاب گفته بودند من این کتاب را ایستاده خواندم، دیدم نمی شود نشسته خواند!
معرفی منابع جهت شناخت شیعه :
1- منشور عقاید امامیه نام کتابی به زبان فارسی از آیت الله جعفر سبحانی است که عقاید شیعه را در قالب ۱۵۰ اصل اعتقادی به صورتی استدلالی بیان میکند. هدف از نگارش این کتاب، معرفی باورهای دینی اسلام و تشیع با زبان و استدلالهایی ساده به جوانان است. این کتاب اولین بار در ۱۳۷۶ش توسط نشر امام صادق(ع) در قم به چاپ رسید.
2- کتاب شیعه در اسلام، نوشته علامه سید محمد حسین طباطبائی کتابی است که با هدف معرفی مذهب شیعه بهخصوص برای مخاطبان غیرمسلمان نوشته شده است. در این کتاب، بسیاری از مطالب لازم برای شناخت تشیع ــ از نحوه پیدایش تاریخی، عقاید، فقه و شریعت تا لطیفترین حقایق معنوی ــ به زبانی ساده و مختصر، در سه فصل کلی جمعآوری و بیان شده است.
این کتاب به زبان فارسی بارها نشر یافته و ترجمه انگلیسی آن که توسط سید حسین نصر انجام شده است در آمریکا و اروپا منتشر شده است.
3- تشیّع در مسیر تاریخ (تحلیل و بررسی علل پیدایش و سیر تکوین آن در اسلام)
تألیف سیدحسین محمد جعفری، ترجمه سیدمحمّدتقی آیت اللهی، چ دهم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1380، 396 ص، وزیری، موضوع: تاریخ تشیّع.
این کتاب از انگلیسی به فارسی ترجمه شده و مهم ترین عناوین آن عبارتند از: سقیفه، امام علی علیه السلام و شیخین، نوشکوفایی نهضت تشیّع، کوفه پایگاه فعالیت شیعیان، صلح امام حسن علیه السلام ، شهادت امام حسین علیه السلام ، بازتاب واقعه کربلا، تلاش در راه حقّانیت، امام جعفر صادق علیه السلام و آیین امامت.
4- عقائد الامامیة کتابی در زمینه عقاید شیعه، نوشته محمدرضا مظفر (متوفای ۱۳۸۳ق). این کتاب حاصل سخنرانیهای مؤلف در دانشکده منتدی النشر بوده که در آن، اعتقادات شیعه به دور از پیچیدگی و به شکلی قابل فهم برای همگان مطرح شده است. عقائد الامامیة دارای پنج فصل است که هر فصل، بخشهای متعددی دارد. این کتاب پس از انتشار، مورد توجه قرار گرفت، شرح و ترجمه شد و بارها از سوی انتشارات مختلف چاپ گردید.
محمدرضا مظفر عالم شیعه قرن چهاردهم هجری قمری که در حوزه علمیه نجف تحصیل کرد و از درس محمد حسین نائینی، آقا ضیاء عراقی، قاضی طباطبایی بهره برد و خود نیز شاگردان بسیاری تربیت کرد. از مظفر آثار بسیاری به جای مانده است که میتوان به کتاب «المنطق»، «اصولالفقه» و «فلسفة ابن سینا» اشاره کرد.
معرفی منبع برای صلح امام حسن مجتبی(ع)
1- صلح امام حسن(ع) پرشکوه ترین نرمش قهرمانانه تاریخ
نویسنده: شیخ راضی آل یاسین مترجم: سید علی خامنه ای چاپ اول: اسفندماه 1348
برای معرفی این کتاب همین بس که مقام معظم رهبری پس از این که این کتاب را جامع ترین و مستدل ترین کتاب درباره صلح امام حسن(ع) معرفی می کنند درباره انگیزه ترجمه این کتاب می گویند: «پیش از این که به ترجمه این کتاب بپردازم مدت ها در فکر تهیه نوشته ای در تحلیل موضوع صلح امام حسن بودم و حتی پاره ای یادداشت های لازم را نیز گرد آورده بودم، ولی سپس امتیازات فراوان این کتاب مرا از فکر نخستین باز داشت و به ترجمه این اثر ارزشمند وادار کرد.»
این اثر در چهار بخش دربرگیرنده خلاصه ای از وقایع تاریخی دوران امامت حضرت امام حسن(ع) پیش از بیعت تا صلح و پایان ماجرا و مقایسه ای بین شرایط امام حسن و امام حسین(ع) است.
در بخش اول با شخصیت و ویژگی های اخلاقی امام آشنا می شویم.
در بخش دوم کتاب به موقعیت سیاسی آن زمان می پردازد. این بخش با موضوعاتی هم چون پیش از بیعت، بیعت، کوفه در روزهای بیعت، آغاز سرنوشت و… ما را با موقعیت سیاسی زمان امام حسن(ع)، دشمنان ایشان، فضای حاکم بر قرارداد صلح و مقایسه شرایط امام حسن(ع) و امام حسین(ع) آشنا می کند.
بخش سوم به انگیزه های صلح از نظر دو جبهه، قرارداد صلح، بررسی فرازهای برجسته قرارداد و… می پردازد.
خواندن این کتاب به خوبی شما را به این نتیجه می رساند که امام حسن و امام حسین(ع) دو روی سکه پر جلوه امامت بودند که وظیفه و کار هر یک در جای خود و در اوضاع و احوال خاص خود از نظر اهمیت و هم از نظر فداکاری و از خودگذشتگی درست معادل و هم وزن دیگری بود.
2- زندگانی امام حسن مجتبی (ع)، هاشم رسول محلاتی.