در انسان كششها و تمايلات مختلفي وجود دارد. خداوند متعال اين كششها و تمايلات و غرائز طبيعي را براي هدف و مقصودي عالي در وجود انسان به وديعت نهاده است.
شكوفايي تمايلات نفساني، حالات هيجاني و عاطفي و احساسات مذهبي از ويژگيهاي دوران جواني است.
با بروز تمايلات جنسي در اين دوران، جوان بيشتر مورد هجوم وسوسههاي شيطاني قرار ميگيرد و به همين جهت است كه تكليف پيدا ميكند؛ لذا پاك ماندن جوان در اين دوران ارزش فراوان دارد. شاعر شيرين سخن سعدي ميگويد:
در جواني پاك بودن شيوة پيغمبري است
ورنه هر گبري به پيري ميشود پرهيزگار.
در حديثي آمده كه خداوند متعال به جوان پرهيزگار مباهات ميكند و به ملائكه ميفرمايد:
به بندهام نظر كنيد كه شهوتش را به خاطر من ترك كرده است.[1]شهوت و غريزة جنسي لازمة حيات انسان است كه بايد از راههاي شرعي به آن پاسخ داده شود بنابراين بايد از اين غريزة خدادادي در مسير صحيح استفاده كرد و تا زماني كه امكان بهرهوري از آن براي انسان امكانپذير نيست در نگهداري و جلوگيري از به گناه افتادن آن كمال دقت و مراقبت را انجام داد چرا كه غريزة جنسي بسيار مقتدر و بي رحم است و اگر با بيبند و باري و گناه و معصيت همراه شود قلب را كه حرم خداوند متعال و جايگاه او مي باشد به لانة شيطان و جولانگاه ابليس تبديل كرده و مراتب شقاوت و بدبختي را براي انسان به ارمغان ميآورد. از اين رو در اسلام سفارش شده است كه جوانان، پرورش و تقويت روحية فضيلتخواهي پرداخته و تقواي الهي را رعايت نمايند.
زيرا سعادت و خوشبختي آنان در ساية دوري از رذائل اخلاقي و كسب فضائل امكانپذير است. شما پرسشگر گرامي، ضمن رعايت كردن دستورات اسلامي و عمل به واجبات و محرمات و سعي و كوشش در راه تعالي روحي و اخلاقي خود ميتوانيد براي كنترل شهوت از راههاي ذيل كمك بگيريد:
1. پرهيز از فكر و ترسيم و تجسم صحنههاي محرك در ذهن و خيال:
فكر گناه و ترسيم صحنههاي محرك مانند اين است كه در خانهاي كه نقش و نگاري زيبا دارد، انسان دود و آتش به پا كند. چنين كاري گرچه ممكن است خانه را نسوزاند ولي زيبايي آن را مكدّر كرده و خانه را فاسد ميكند.
هر گاه در ذهن شما فكرهاي شيطاني رسوخ پيدا كرد. بلا فاصله ذهن خود را از افكار شيطاني خالي كرده و يا با مشغول شدن به كاري ديگر و يا خواندن قرآن و مطالعه كتب مذهبي از بروز زمينة گناه جلوگيري كنيد، چرا كه افعال و كارهاي انسان معمولاً بعد از به ذهن خطور كردن و تصور آن كار صورت ميپذيرد.
2. دوري از نگاههاي مسموم اجتناب از تماشاي و مناظر تحريكآميز:
قرآن كريم در اين زمينه به زنان ميفرمايد: « قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ…» به زنان مؤمن بگو: چشمهايشان را فرو گيرند و نهانگاههاي خويش را محافظت كنند.[2]امام صادق ـ عليه السّلام ـ ميفرمايد:
نگاه كردن يكي از تيرهاي زهرآلود ابليس است. هر كه به خاطر خداوند نه به خاطر غير او، چشم خود را فرو بندد خداوند در پي آن ايماني به او ارزاني دارد كه مزهاش را بچشد.[3]3. گوش ندادن به آوازها و موسيقيهاي تحريككننده و مبتذل:
پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ ميفرمايد: آوازه خواني، طلسم زنا است.[4]4. اجتناب شديد از گفتگوهاي دوستانه و نشستهاي غفلتزا و معاشرت با دوستان ناباب و گوش سپردن به سخنان تحريكآميز.
امام باقر ـ عليه السّلام ـ فرمود:
هر كس به سخن گويندهاي (با دل و جان) گوش فرا دهد او را بندگي كرده است، پس اگر ناطق از خدا بگويد، شنونده خدا را بنده شده و اگر از شيطان و سخنان شيطاني بر زبانش جاري كند قطعاً بندگي شيطان را كرده.[5]خواندن داستانهاي عشقي و محرك، شنيدن و خواندن مطالب جنسي و محرك و … در تحريك قوية شهويه بسيار مؤثر است.
با توجه به حساسيت دوران جواني و الگوپذيري جوانان در اين دوره حتماً در مورد انتخاب الگوها و دوستان صالح و مؤمن دقت فراوان را داشته باشيد. چرا كه پيامبر خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ ميفرمايد:
آدمي بر آيين دوست خود است؛ پس هر يك از شما مواظب باشد كه با چه كسي دوستي ميكند.[6]5. اعتدال در خوراك:
پرخوري و بينظمي در خوردن، بيترديد نقش مهمي در تحريك قوة شهويه دارد. چرا كه ذخيرهسازي و انباشتن مواد غذايي در بدن باعث تحريك غدد جنسي شده و زمينه تحريك شهوت را به ارمغان خواهد آورد. در شرع مقدس اسلام به كساني كه قدرت ازدواج كردن را ندارند دستور به روزه گرفتن شده است.[7]6. اشتغال، ورزش و سرگرميهاي مفيد:
زيرا با وجود فراغت، هم مواد غذايي در تقويت غريزه به مصرف ميرسد و هم فكر و خيال از كنترل انسان خارج ميشود.
برنامهريزي صحيح براي اوقات فراغت مخصوصاً در ايام تابستان بسيار حائز اهميت است. شما خواهر گرامي با يك برنامهريزي صحيح و دقيق ميتوانيد از ايام فراغت خود به نحو احسن استفاده كنيد. فعاليتهايي همچون مطالعه منظم كتب اخلاقي و مذهبي، شركت در كلاسهاي آموزشي از قبيل احكام، خياطي، قرآن، كامپيوتر و … شركت در فعاليتهاي گروهي مثل: جلسات مذهبي، جلسات قرآن و …، ورزشهاي متناسب مثل: نرمش منظم، طناب زدن، واليبال و … در مكانهاي مناسب و به دور از منظر نامحرمان، كمك به خانواده، يادگيري مهارتهايي مانند: آشپزي، گلسازي و … و تماشاي فيلمها و سريالهاي مفيد و سازنده ميتواند در غني سازي اوقات فراغت شما بسيار مؤثر باشد.
7. تلاوت قرآن:
بيشك انس با قرآن، تلاوت، تدبر و تفكر در مضامين آن، خود شفاي هر دردي است كه به سرعت كار هر پريشاني را رو به سامان ميبرد. و زخمهاي پنهان را التيام ميدهد و همتهاي ضعيف را تا آسمانها بالا ميبرد و بشر را از فرو رفتن در عالم حيوانات نجات ميبخشد.
8. مطالعه:
مطالعة كتب اخلاق، مذهبي، اعتقادي و احكام به ويژه كتبهايي مثل: كتب شهيد دستغيب ـ رحمة الله عليه ـ و كتب اخلاقي آيت الله مظاهري، نوارهاي استاد حسين انصاريان و كتب احكام ويژه جوانان و دختران را به شما توصيه ميكنيم.
9. توسل به ائمه اطهار ـ عليهم السّلام ـ :
از توسل و زيارت ائمه اطهار ـ عليهم السّلام ـ غفلت نورزيد.
خواندن زيارتنامة ائمه اطهار ـ عليهم السّلام ـ در حرم امامان معصوم ـ عليه السّلام ـ و يا حتي در غير حرمهاي شريفه و از راه دور به خصوص زيارت عاشورا، زيارت جامعه كبيره، آل يس، محافظت بر دعاي كميل، ندبه و توسل در تقويت بنيههاي مذهبي شما بسيار مؤثر است. (كم خواندن و پيوسته خواندن).
الآن كه در آستان سفر به شهر مقدس مشهد و زيارت ثامن الحجج علي بن موس الرضا ـ عليه السّلام ـ هستيد از قبل خود را آماده كرده و با يك آمادگي كامل روحي و معنوي به زيارت آن حضرت رفته و به حالات معنوي خود در بازگشت دقت كرده و در حفظ آن كوشا باشيد.
10. نماز:
خواندن نمازهاي واجب در اول وقت خصوصاً به جماعت، حفظ حالت خشوع و خضوع در نماز و توجه به اذكار و اركان نماز، ضبط خيال و اوهام در نماز، و … ديگر مقدمات نماز در رشد كمالات معنوي شما بسيار حائز اهميت است. ضمناً در صورت امكان مقدمات خواندن نماز شب و استفاده از سحر را براي خود مهيا سازيد.
پي نوشت ها:
[1] . محمدي ري شهري، محمد، ميزان الحكمة، ترجمه حميد رضا شيخي، تلخيص: حسيني، دار الحديث، چاپ دوم، ج 5، ص 9.
[2] . نور/30 و 31.
[3] . محمدي ري شهري، محمد، منتخب ميزان الحكمة، ترجمه شيخي، تلخيص: حسيني، دار الحديث، چاپ دوم، ص 561، ح 6141.
[4] . محمدي ري شهري، محمد، منتخب ميزان الحكمة، ترجمه شيخي، تلخيص حسيني، دار الحديث، ص 435، ح 4895.
[5] . حر عاملي، محمد بن حسن، وسائل الشيعه، چاپ اسلامي، چاپ ششم، 1403 ه ق، ج12، ص236.
[6] . منتخب ميزان الحكمة، ص 317، ح 3483.
[7] . مستدرك الوسايل، قم، لاحياء التراث، چاپ اول، 1407 ه، ج 14، ص 153، ابواب نكاح، آل البيت ـ عليهم السّلام ـ .