در پاسخ به این پرسش به نکاتی اشاره می شود:1. در این پرسش مفروضاتی وجود دارد که مدعاهای بدون دلیل است. از جمله این که:
الف. «همیشه اتفاقات مبهم به موجودی فرا انسانی نسبت داده شده»
ب. «مردم از ترس به بت ها و … پناه برده اند»
ج. «در حال حاضر شاهد ان هستیم که آن قدر علم پیشرفت کرد تا موجود فراانسانی به یک موجود انتزاعی تبدیل گشت»
چنین مفروضات و کلی گویی ها اساسا مستند به دلائل متقنی نمی باشد. به چه دلیل چنین ادعاهایی صادق است؟ بلکه عکس این ادعاها در زمان کنونی و در کشورهای پیشرفته قابل مشاهده است. مگر در زمان حاضر بت پرستی به اَشکال مختلف در کشورهای متمدن و توسعه یافته وجود ندارد؟ به عنوان مثال در انگلیس و ژاپن و … پدیده بت پرستی رایج و متداول است.
2. در مورد بخش دوم پرسش که «از کجا بدانیم با از بین رفتن تدریجی جهل، این خدایی که ما می شناسیم هم عقب نشینی نکند» باید گفت:
اولا این که اثبات وجود خداوند مستند به براهین عمیق فلسفی است که برخاسته از عقل ناب می باشد و جای هیچگونه خدشه و تردید در آنها نیست.
دوم این که خداشناسی امری فطری و ذاتی است. افرینش انسان بر خداگرایی و خداشناسی سرشته شده و در نهاد همه انسان ها بطور ذاتی وجود دارد. چنان که خداوند در قرآن کریم به این مطلب تصریح دارد: «فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنیفًا فِطْرَتَ اللّهِ الَّتی فَطَرَ النّاسَ عَلَیْها لا تَبْدیلَ لِخَلْقِ اللّهِ؛ پس روی خود را با گرایش تمام به حق، به سوی دین کن، با همان سرشتی که خدا مردم را بر آن سرشته است و آفرینش خدا تغییر ناپذیر است.»روم، آیه 30؛ برای مطالعه بیشتر پیرامون نکات این آیه شریفه به کتاب «معارف قرآن»، ج 1، آیت الله مصباح یزدی، بخش «خداشناسی فطری»، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم رجوع کنید.
3. یک پرسش بنیادین در اینجا مطرح است و آن این که مجاری و ابزار شناخت خداوند چیست؟ آیا با ابزار حس و تجربه می شود در مورد خداوند اظهار نظر کرد؟
در پاسخ باید گفت: اساس علوم تجربی نه می تواند خداوند را با ابزار حس و تجربه، اثبات کند و نه می تواند آن را نفی کند. این علوم تجربی در مسائل متافیزیک و فراطبیعی نفیا و اثبا ساکت است. چون با ابزار حسی تنها در مورد محسوسات می شود اظهار نظر کرد نه در امور فراحسی. بله یافته های علمی تنها می تواند صغرای برهان عقلی قرار گیرد و چنان که در برهان نظم این گونه است. از طرف دیگر از طریق عقل، فطرت و وحی می شود به مسائل ماوراء الطبیعه پرداخت و آنها را مورد بررسی عمیق قرار داد.
4. خدایی که امروز پرستش می شود در گذشته نیز مورد پرستش قرار گرفته است، امروز نیز در تمام نقاط جهان نیز این خداگرایی و خداپرستی وجود دارد. بر اساس پژوهش های روان شناختی اخیر، اصیل ترین نیاز وگرایش در وجود انسان، گرایش به خداست. وجود «حس مذهبی» در وجود انسان از یک طرف و گسترش خداپرستی از سوی دیگر و رشد این پدیده به گونه ای که عصر حاضر را عصر گرایش به ایمان و معنویت نامیده اند، خد دلیل روشنی بر تغییرناپذیری این حس است.
الف. «همیشه اتفاقات مبهم به موجودی فرا انسانی نسبت داده شده»
ب. «مردم از ترس به بت ها و … پناه برده اند»
ج. «در حال حاضر شاهد ان هستیم که آن قدر علم پیشرفت کرد تا موجود فراانسانی به یک موجود انتزاعی تبدیل گشت»
چنین مفروضات و کلی گویی ها اساسا مستند به دلائل متقنی نمی باشد. به چه دلیل چنین ادعاهایی صادق است؟ بلکه عکس این ادعاها در زمان کنونی و در کشورهای پیشرفته قابل مشاهده است. مگر در زمان حاضر بت پرستی به اَشکال مختلف در کشورهای متمدن و توسعه یافته وجود ندارد؟ به عنوان مثال در انگلیس و ژاپن و … پدیده بت پرستی رایج و متداول است.
2. در مورد بخش دوم پرسش که «از کجا بدانیم با از بین رفتن تدریجی جهل، این خدایی که ما می شناسیم هم عقب نشینی نکند» باید گفت:
اولا این که اثبات وجود خداوند مستند به براهین عمیق فلسفی است که برخاسته از عقل ناب می باشد و جای هیچگونه خدشه و تردید در آنها نیست.
دوم این که خداشناسی امری فطری و ذاتی است. افرینش انسان بر خداگرایی و خداشناسی سرشته شده و در نهاد همه انسان ها بطور ذاتی وجود دارد. چنان که خداوند در قرآن کریم به این مطلب تصریح دارد: «فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنیفًا فِطْرَتَ اللّهِ الَّتی فَطَرَ النّاسَ عَلَیْها لا تَبْدیلَ لِخَلْقِ اللّهِ؛ پس روی خود را با گرایش تمام به حق، به سوی دین کن، با همان سرشتی که خدا مردم را بر آن سرشته است و آفرینش خدا تغییر ناپذیر است.»روم، آیه 30؛ برای مطالعه بیشتر پیرامون نکات این آیه شریفه به کتاب «معارف قرآن»، ج 1، آیت الله مصباح یزدی، بخش «خداشناسی فطری»، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم رجوع کنید.
3. یک پرسش بنیادین در اینجا مطرح است و آن این که مجاری و ابزار شناخت خداوند چیست؟ آیا با ابزار حس و تجربه می شود در مورد خداوند اظهار نظر کرد؟
در پاسخ باید گفت: اساس علوم تجربی نه می تواند خداوند را با ابزار حس و تجربه، اثبات کند و نه می تواند آن را نفی کند. این علوم تجربی در مسائل متافیزیک و فراطبیعی نفیا و اثبا ساکت است. چون با ابزار حسی تنها در مورد محسوسات می شود اظهار نظر کرد نه در امور فراحسی. بله یافته های علمی تنها می تواند صغرای برهان عقلی قرار گیرد و چنان که در برهان نظم این گونه است. از طرف دیگر از طریق عقل، فطرت و وحی می شود به مسائل ماوراء الطبیعه پرداخت و آنها را مورد بررسی عمیق قرار داد.
4. خدایی که امروز پرستش می شود در گذشته نیز مورد پرستش قرار گرفته است، امروز نیز در تمام نقاط جهان نیز این خداگرایی و خداپرستی وجود دارد. بر اساس پژوهش های روان شناختی اخیر، اصیل ترین نیاز وگرایش در وجود انسان، گرایش به خداست. وجود «حس مذهبی» در وجود انسان از یک طرف و گسترش خداپرستی از سوی دیگر و رشد این پدیده به گونه ای که عصر حاضر را عصر گرایش به ایمان و معنویت نامیده اند، خد دلیل روشنی بر تغییرناپذیری این حس است.