قبل از بیان دیدگاه مراجع عظام در این خصوص، توجه به نکاتی لازم به نظر می رسد:
1. در توضیح المسائل این بحث تحت عنوان “احکام نجاسات” آمده است و قبل از طرح این مسئله مسائلی همچون “نجس کردن خط و ورق قرآن حرام است”، “اگر جلد قرآن نجس شود”، “گذاشتن قرآن روى عین نجس” و “نوشتن قرآن با مرکّب نجس مطرح شده است.
2. در صورتی دادن قرآن به کفار حرام است که قرآن نجس شده یا موجب هتک و بی احترامی شود.
3. تعداد زیادی از مراجع حرمت دادن قرآن به کفار را مشروط به هتک و بی احترامی قرآن دانستند. بنابر این اگر با دادن قرآن به او، امید هدایت او برود یا برای تبلیغ اسلام باشد جایز، بلکه گاهی واجب است.
4. برخی از مراجع؛ مانند امام خمینی و آیت الله العظمی بهجت، دادن قرآن به کافر را بنابر احتیاط واجب جایز نمی دانند که می توان به فتوای سایر مراجع رجوع نمود.
نظرات مراجع عظام:
1. امام خمینی (ره): احتیاط واجب آن است که از دادن قرآن به کافر خودداری کنند و اگر قرآن در دست اوست در صورت امکان از او بگیرند[1].
2. آیت الله العظمی بهجت: احتیاط واجب آن است که از دادن قرآن به کافر خودداری کنند و اگر قرآن در دست اوست در صورت امکان از او بگیرند.[2]
3. آیات عظام خوئی، تبریزی، سیستانی و زنجانی: در صورتی که دادن قرآن به کافر مستلزم هتک باشد حرام و گرفتن از او واجب است.[3]
4. آیت الله العظمی صافی: دادن قرآن به کافران اگر هتک و توهین شمرده شود و یا در معرض هتک باشد حرام و گرفتن قرآن از او واجب است.[4]
5. آیت الله العظمی وحید خراسانی: در صورتی که دادن قرآن به کافر مستلزم هتک باشد حرام و گرفتن از او واجب است.[5]
6. آیت الله العظمی مکارم: دادن قرآن به دست کافر اگر موجب بی احترامی باشد حرام است و اگر امید هدایت او برود یا برای تبلیغ اسلام باشد جایز و بلکه گاهی واجب است.[6]
7. آیت الله العظمی فاضل (ره): باید از دادن قرآن به کافر خودداری کنند و اگر قرآن در دست اوست در صورت امکان از او بگیرند ولی چنانچه مقصود از دادن قرآن و یا داشتن قرآن تحقیق و مطالعه در دین باشد و نیز انسان بداند که کافر با دست تر قرآن را لمس نمی کند اشکالی ندارد.[7]
[1]
توضیح المسائل، ج 1، م 139.
[2]
توضیح المسائل آیت الله بهجت، م 140.
[3]
همان.
[4]
توضیح المسائل آیت الله صافی، م 140.
[5]
توضیح المسائل آیت الله وحید، م 140، (با این شرطی که آیات عظام خوئی، تبریزی، سیستانی، زنجانی، صافی و وحید خراسانی ذکر نمودند، پس اگر دادن قرآن به کافر هتک حرمت و بی احترامی نباشد اشکال ندارد و حرام نیست).
[6]
همان.
[7]
همان. اقتباس از سؤال شماره 955 (سایت: ۱۰۳۳).