نخستین چاپخانه در ایران

آنها با تاسیس چاپخانه ، اولین کتاب چاپي را در ایران انتشار دادند .

. در کلیسای بزرگ جلفا اولین آثار چاپخانه در ایران وجود دارد که در سال 1640 میلادی وسیله استف وقت تاسیس گردیده و چون در آن زمان حروف سربی در دسترس نبوده، اسقف  مزبور ازحروف چوبی برای چاپ استفاده کرده است و اولین کتابی که با این حروف  به طبع رسیده بنام   ” آداب پدران” می باشد . این حروف چوبی و همچنین کتاب مز بور هم اكنون در موزه کلیسای جلفا، نگهداری می شود. 

اولین کتایی که در ایران و حتی کلیه کشورهای خاورميانه در یکصدو هشتاد سال بعد از اختراع چاپ توسط گوتمبرگ چاپ شده کتایی است به زبان ارمنی که در ۱۶۴۱ میلادی ۱۰۵۱ هجری قمری با کوشش خليفه  ” خاچاطور گیساراتسی ” در کلیسای وانك جلفای اصفهان به چاپ رسیده است.

آنچه که بر قدر و ارزش چاپ این کتاب می افزاید، ساختن همه وسایل چاپ کتاب مذکور ، حتى كاغذ آن بوسیله روحانیون کلیسای وانك میباشد. بموجب تحقیقات عميق ومستدلی که بعمل آمده است و با بررسی اسناد کلیسای” وانک” کشیشان این کلیسا  پس از سه سال کار خستگی ناپذیر موفق شدند همه حروف مسی وچو بی و آهنی و قیدهای چوبی چاپ و مرکب کاغذ چاپ کتاب وتذهیب صفحات آن را آماده كنند.

“خاچاطور گیساراتسی” که نام مذهبی او “و ارطاپت» بوده در تهیه همه وسایل شخصا نظارت و تلاش میکرده است .

ر.ک. اسمائیل رائین،اولین چاپخانه در ایران،انتشارات روزنامه آلیک، تهران ، 1347،صص19-21

فاطمه قاضیها