1ـ”معصومه”

بر اساس روایتی که میرزا محمد تقی خان سپهر، متوفای 1297 هـ . در کتاب پر ارج: “ناسخ التواریخ” از امام رضا(علیه السلام) نقل کرده، لقبِ”معصومه” را امام هشتم به خواهر گرامی شان اعطاء فرموده اند. طبق این روایت امام رضا(علیه السلام) فرمود:

“مُنً زارُ الْمُعًصُومُهَ بِقُمً کَمُنً زارُنی”: “هر کس حضرت معصومه را در قم زیارت کند همانند کسی است که مرا زیارت کرده باشد”.(1)

حاج شیخ ذبیح الله محلاتی(متوفای 1406 هـ .) نیز این حدیث را در کتاب: “ریاحین الشریعه” آورده است، جز اینکه آن را به کتاب:”کامل الزیارات” نسبت داده است.(2)

در نسخه های چاپی کامل الزیارات چنین حدیثی وجود ندارد و نسخه خطی کاملتری به دست ما نرسیده است که میزان صحت این نسبت را ارزیابی کنیم.

مورد دیگری که لقب”معصومه” برای حضرت معصومه(علیهاالسلام) به کار رفته است، رؤیای صادقه ایست که مرحوم میرزای نوری در کتاب: “دارالسلام” نقل کرده و بر صحت آن تأکید نموده است.

مطابق این نقل، حضرت معصومه(علیهاالسلام) فرمودند:

“اَنَا الْمُعًصُومُهُ اُخْتُ الرِضا(علیه السلام)”: “من معصومه خواهر امام رضا(علیه السلام) هستم”.(3)

پر واضح است که برای اثبات چنین مطالب مهمی نمی توان به خواب استناد کرد، ولی نظر به این که این خواب معجزه باهره ای را در بردارد، و محقق بزرگواری چون علامه نوری خود شاهد ماجرا است، می توان بر آن استناد و اعتماد کرد.

2ـ”کریمه اهل بیت”

ارادتمندان و ستایشگران حضرت معصومه(علیهاالسلام) به هنگام ستایش از بانوی بانوان، خاتون دو جهان، حضرت معصومه(علیهاالسلام) در نظم و نثر، عنوان”کریمه اهلبیت” را در حق این نور دیده خاتم پیامبران(صلی الله علیه و آله) فراوان به کار برده اند. ولی بر اساس رؤیای صادقه یکی از بزرگان، این لقب از طرف معصومین (علیهم السلام) به این خاتون اطلاق شده است، اینک متن داستان:

نسابه گرانقدر مرحوم آیت الله سید محمود مرعشی نجفی، متوفای 1338 هـ. صاحب”مشجرات علویین” بسیار علاقمند بود که به هر طریقی شده، محل قبر شریف حضرت صدیقه طاهره(علیهاالسلام) را به دست آورد، برای این مقصود ختم مجربی انتخاب کرده، چهل شب به آن مداومت نمود، تا شاید خداوند به طریقی او را از محل قبر شریفِ حضرت زهرا(علیهاالسلام) آگاه فرماید.

شب چهلم بعد از انجام ختم و توسل فراوان استراحت کرد. در عالم رؤیا به محضر مقدس حضرت باقر و یا حضرت صادق(صلوات الله علیهما) مشرف شد.(4)

امام(علیه السلام) به ایشان فرمود:

“عُلَیًکُ بِکَریمُهِ اَهًلِ الْبُیًتِ”: “به دامن کریمه اهل بیت چنگ بزن”.

ایشان به تصور این که منظور امام(علیه السلام) از “کریمه اهل بیت” حضرت زهرا است، عرضه داشت:

“بلی، قربانت گردم، من نیز این ختم را برای همین گرفتم که محل قبر شریف آن حضرت را به صورت دقیق تر بدانم و به زیارتش مشرف شوم”.

ضریح حرم حضرت معصومه علیهاالسلام

امام(علیه السلام) فرمودند:  “منظور من قبر شریف حضرت معصومه در قم است”.

سپس اضافه نمودند:  “به جهت مصالحی خداوند اراده فرموده است، که محل قبر شریف حضرت زهرا(علیهاالسلام) برای همیشه از همگان مخفی باشد. و لذا قبر حضرت معصومه را تجلی گاه قبر شریف حضرت زهرا(علیهاالسلام) قرار داده است.

اگر قرار بود قبر حضرت زهرا(علیهاالسلام) ظاهر باشد، هر جلال و جبروتی که برای آن قبر شریف مقدر بود، خداوند متعال همان جلال و جبروت را بر قبر مطهر حضرت معصومه(علیهاالسلام) قرار داده است”.

مرحوم مرعشی هنگامی که از خواب برخاست تصمیم گرفت که رخت سفر بربندد و به قصد زیارت حضرت معصومه(علیها السلام) رهسپار ایران شود.

او بلافاصله مهیای سفر شده با همه اعضای خانواده اش ایشان نجف اشرف را به قصد زیارت”کریمه اهل بیت” ترک نمود.(5)

مرحوم مرعشی به سال 1338 هـ . در نجف اشرف درگذشت، فرزند برومندش مرحوم آیت الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی به سال 1342 هـ . رهسپار ایران شد و پس از توقف کوتاهی در تهران به سال 1343 هـ . وارد حوزه علمیه قم گردید، و برای همیشه در جوار کریمه اهل بیت رحل اقامت افکند، تا در شب هشتم ماه صفر 1411 هـ . دیده از جهان فرو بست.

نتیجه این که اولا نام ایشان فاطمه بوده است و توسط امام رضا لقب معصومه به ایشان داده شده است ، همچنین در رویاهای صادقه علما لقب کریمه اهل بیت نیز به ایشان داده شده است.

پی نوشت ها:
1.‌پرواز روح، سید حسن ابطحی، چاپ اول، مشهد.
2. پژوهشی پیرامون بارگاه حضرت زینب، محمد حسنین سابقی، ترجمه عیسی سلیم پور اهری، چاپ 1378 ش. قم.
3. تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، متوفای 463 هـ . چاپ بیروت.
4. جدی فروزان، عباس فیض، چاپ قم.
5. جغرافیای کامل جهان، ‌حبیب الله شاملوئی، چاپ 1361 هـ . چاپ 1361 ش. تهران.

منبع: مرکز مطالعات شیعه