خانه » همه » مذهبی » نقش والدين در به اعتياد كشيده شدن فرزندان چيست؟

نقش والدين در به اعتياد كشيده شدن فرزندان چيست؟

مقدمه:
به ‎طور كلي يافتن نقش خانواده و به‎خصوص والدين در اعتياد فرزندان، از طريق تحليل روابط آنها با يكديگر و جو عاطفي حاكم بر خانواده روشن مي شود. پدر و مادر نقش مهم در شكل‎دهي رفتار فرزندان و ساختار شخصيت آنها دارند. فرزندان از طريق همانندسازي با والدين بسياري از رفتارها را ياد مي‎گيرند و از سوي ديگر سبك‎هاي تربيتي والدين، روابط والدين با فرزندان، فرهنگ خانواده نيز مي‎تواند در رفتار فرزندان از جمله معتاد شدن يا نشدن آنها مؤثر باشد.
تحقيقات انجام شده در زمينة نقش خانواده در اعتياد فرزندان نشان مي‎دهد كه مؤلفه‎هاي ذيل از عمده‎ترين عوامل خانوادگي اعتياد فرزندان است.
1. عدم توجه به نيازهاي عاطفي فرزندان
بررسي‎هاي انجام گرفته در زمينة علل اعتياد نشان مي‎دهد كه كمبودهاي عاطفي و عدم توجه به نيازهاي فرزندان از علل مهم اعتياد فرزندان است.[1]اگر نيازهاي عاطفي فرزندان از سوي خانواده به‎صورت صحيح و مطلوب ارضا نشود، ممكن است فرزندان به اعتياد و مواد مخدر روي آورند. تحقيقات انجام شده در زمينة «بررسي و شناخت عوامل اجتماعي مؤثر در اعتياد افراد» ، «بررسي عوامل مؤثر در اعتياد جوانان به مواد مخدر» ، «بررسي علل و عوارض رواني ـ اجتماعي اعتياد در ايران» و «نقش خانواده در اعتياد جوانان» همه نشانگر آن است كه نحوة رفتار والدين افراد معتاد با فرزندانشان با بي توجهي، بدون محبت، و خشونت‎آميز بوده و رابطة عاطفي مطلوب ميان آنها وجود نداشته است. بنابراين روابط ناسالم پدر و مادر با فرزندان، باعث مي‎شود كه فرزندان براي بدست آوردن آرامش رواني خويشتن به انواع مواد مخدر آلوده شوند.[2]2. اختلافات خانوادگي
يكي ديگر از عوامل خانوادگي كه مي‎تواند زمينة انحرافات فرزندان از جمله اعتياد آنها را فراهم سازد، از هم‎گسيختگي و اختلافات خانواده‎هاست. در تحقيق انجام شده تحت عنوان «نقش خانواده در اعتياد جوانان» يكي از عوامل مؤثر در اعتياد فرزندان اختلافات خانوادگي و عدم انسجام خانواده‎ها گزارش شده است.[3]3. فقر مادي خانواده
تحقيقات نشان مي‎دهد كه بيشترين تعداد بزهكاران و معتادان، مربوط به خانواده‎هاي فقير و كم درآمد مي‎باشد. فقر مادي از دو جهت مي‎تواند با اعتياد فرزندان رابطه داشته باشد:
الف: فرزندان خانواده‎هاي فقير ممكن است جهت امرار معاش و بدست آوردن پول به شغل‎هاي كاذب از جمله خريد و فروش مواد مخدر روي آورند و در مرور زمان معتاد شوند. يا افرادي كه شغل‎شان حمل و نقل مواد مخدر است ، ممكن است افراد كم درآمد را با دادن مقداري پول به‎دام كشند و معتاد كنند و از آنها در جهت اهداف شوم‎شان سوء استفاده نمايند.[4]ب: فقر مادي در اغلب موارد با فقر فرهنگي همراه است، خانواده‎هايي كه از نظر مادي فقيرند ممكن است به مسايل عاطفي و تربيتي فرزندان نيز رسيدگي كافي نكنند و فرزندان به‎خاطر كمبود مسايل عاطفي و تربيتي به رفتارهاي نابهنجار از جمله اعتياد رو آورند.
4. اعتياد پدر و مادر و يا يكي از نزديكان
از مسايل ديگر خانوادگي در زمينة اعتياد فرزندان ، اعتياد پدر و مادر و تأثير آن در معتاد شدن فرزندان، و يا اثر معتاد بودن يكي از نزديكان بر روي نوجوانان يك فاميل است. فرزندان با مشاهدة والدين از آنها تقليد مي‎كنند. و در اعتياد با آنها همانندسازي مي‎كنند. تحقيقات انجام شده خارجي و داخلي در مورد علل اعتياد جوانان نشان مي‎دهد كه اغلب معتادان از پدر، مادر، پدربزرگ، مادربزرگ و ديگر اعضاي خانواده و يا دوستان نزديك، ياد گرفته‎اند، و آنها عوامل اصلي معتاد شدن جوانان و نوجوانان بوده است.[5]5. بي‎سواد و يا كم‎سواد بودن والدين
بي‎سواد و يا كم‎سواد بودن والدين نيز از مسايل خانوادگي علل اعتياد است و در تحقيقات انجام شده به عنوان يك عامل ارزيابي شده است.[6]با توجه به اين‎كه ناكارآمدي خانواده و بي‎توجهي والدين به ترتيب فرزندان مي‎تواند از عوامل و زمينه‎هاي اصلي اعتيار فرزندان باشد، لازم است در جهت تحكيم خانواده و ايفاي نقش كارآمدي آن در جامعه، به خانواده‎ها آموزش‎هايي ارايه شود تا بتوانند از اعتياد فرزندان جلوگيري كنند.
بايد خانواده‎ها را از طريق وسايل ارتباط جمعي و اراية برنامه‎هاي مناسب و كاربردي براي ايجاد يك كانون گرم خانوادگي و تربيت صحيح فرزندان در دوره‎هاي مختلف رشد، آموزش داد.[7]اگر روابط والدين با فرزندان سالم باشد و خانواده نقش تربيتي خود را به‎صورت مناسب انجام دهد بسياري از نابهنجاري‎هاي اجتماعي از جمله مشكل اعتياد در جامعه حلّ خواهد شد.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. محمد نريماني، اعتياد و روش‎هاي پيشگيري و درمان آن، انتشارات شيخ صفي‎الدين، چاپ اول، 1379.
2. ورنان كلمن، اعتياد چيست؟ معتاد كيست؟، ترجمة عليرضا ميرفخرايي، نشر واحدي، چاپ اول، 1378.
3. سازمان ملل متحد يونسكو، آموزش عمومي براي پيشگيري از اعتياد، ترجمة محسن دهقاني، انتشارات سازمان بهزيستي كشور، چاپ اول، 1372.

پي نوشت ها:
[1]. اورنگ، جميله، پژوهشي دربارة اعتياد، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، چاپ اول، 1376، ص 111.
[2]. همان. ص 125، 124.
[3]. همان، ص 111.
[4] . فرجاد، محمد حسين، اعتياد؛ راهنماي كامل و كاربردي براي خانواده‎ها، انتشارات بدر، چاپ سوم، 1378. ص 35 تا 37.
[5] . اورنگ، جميله، همان، ص 111.
[6] . همان، ص 112.
[7] . فرجاد، محمد حسين و همكاران، اعتياد؛ راهنماي كامل و كاربردي براي خانواده‎ها، انتشارات بدر، چاپ سوم، 1378، ص 172.

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد