همان گونه که جسم بشر نياز به غذا دارد و اگر کمبود ويتامين پيدا کند و يا انسان غذاي مسموم بخورد دچار مريضي ، پيري زودرس و مردن مي شود.
روح بشر نيز نياز به غذا دارد و نسبت به استفاده از غذاهاي مسموم بايد شديدا پرهيز و در رساندن غذاي سالم به آن بايد نهايت سعي و تلاش را به عمل آورد. در غير اين صورت روح انسان ، مسموم شده و يا گرفتار انحراف و سقوط مي گردد و غذاي روح بشر در دين در قالب سه چيز برنامه ريزي شده است: 1. ذکر قلبي و زباني خداوند 2. انس با قرآن 3. دعا که هرکدام ويتامين و خاصيت خود را دارند و نماز ، جامع همه ي اين ويتامين هاست ، زيرا نماز ، جز ذکر و قرآن و دعا چيز ديگري نيست ؛ بنابراين مي توان گفت : « نماز ، غذاي کامل روح بشر است » و هر چه بر اين سه چيز در نماز بيفزايد بر ويتامين آن افزوده است ؛ به طور مثال : در رکوع و سجده هاي نماز هر چه بيشتر ذکر رکوع و سجود را تکرار نمايد مطلوب تر است و بعد از حمد مي تواند يک سوره ي کوچک از قرآن بخواند يا يک سوره ي بزرگ و هر چه طولاني تر ، اثرش بيشتر است و در قنوت هر چه بيشتر دعا کند مطلوب تر است و طولاني کردن قنوت مستحب است .
پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: ألا ان الصلاه مأدبه الله في الأرض ، قد هنأها لاهل رحمته في کل يوم خمس مرات ؛ (1)
آگاه باشيد که نماز خوراک مهماني خداوند در زمين است که براي شايستگان رحمتش در هر روز پنج مرتبه آماده و گوارايش مي سازد .
در اين زمينه چند سؤال از عارف وارسته مرحوم سيد عبدالکريم کشميري شده است که در زير بيان مي داريم :
سؤال : براي تنوير قلب ذکر تسبيحات اربعه چه عددي خوب است ؟
جواب : سي مرتبه بعد از هر نماز .
سؤال : آنهايي که گذشته ي خوبي نداشتند و حال مي خواهند خوب شوند چه کار کنند؟
جواب: استغفار و ذکر يونسيه بگويند ، (2) و عزم عدم عود به کارها و صفات ناپسند گذشته کنند .
سؤال : براي اشخاص که عمرشان از چهل گذشته ، آيا اوراد برايشان کارگشا خواهد بود؟
جواب: البته براي همگان راه باز است و براي راه گشايي و آماده شدن ، ذکر يونسيه نافع است .
سؤال : شما شيخ علي زاهد قمي شاگرد ملا حسينعلي همداني را ديده ايد و سؤالي از ايشان کرده ايد [ از ايشان چه پرسيديد ].
جواب : به ايشان گفتم : چيزي براي راه بندگي به من بدهيد ؟ فرمود: يقول علي بن ابراهيم قمي : « لا اله الا أنت سبحانک اني کنت من الظالمين » ( ذکر يونسيه را در سجده دادند ) .
سؤال : آثار اذکار تا چه وقت ظاهر مي گردد ؟
جواب: بايد يک حول ( يک سال ) بگذرد تا اثرش معلوم شود .
سؤال : بهترين ياد از حق تعالي در چيست ؟
جواب : قرآن خواندن که کلام حق است .
سؤال : در نجف ، ختم قرآن چند روزه مي نموديد ؟
جواب : گاهي هر روز يک ختم قرآن مي کردم .
سؤال : شب هاي قدر خواندن کدام سوره هاي قرآن خوب است ؟
جواب : اگر کسي بتواند شبي هزار سوره ي قدر را بخواند ، روحانيت و معنويت خوبي نصيبش مي شود .
سؤال : از ادعيه و اذکار بيشترين استفاده را از چه چيزي برديد ؟
جواب: همه شان خوب است لکن در ادعيه از دعاي يستشير در صبح و شام و از اذکار ذکر « يا حي يا قيوم » بوده است . (3)

پي نوشت ها:

1. محمدي ري شهري ، الصلاه في الکتاب و السنه ، ص 22 .
2. ذکر يونسيه عبارت است از همان جمله اي که حضرت يونس عليه السلام در شکم ماهي مي گفتند و آن جمله اين است: « لا اله الا أنت سبحانک اني کنت من الظالمين » « انبياء (21) آيه 87 ».
3.آفتاب خوبان ، شرح احوال سيد عبدالکريم کشميري قدس سره .
منبع: کتاب دانستني هاي لازم از نماز
/خ