آیا در هجوم منجر به شکست تحصن، مهاجمین موفق شدند که از حضرت علی (علیه السلام) بیعت بگیرند؟

در هجوم اول به خانه حضرت فاطمه (علیها السلام)، مهاجمین فقط موفق شدند که متحصنین را با اعمال تهدید، از خانه خارج ساخته و با اجبار، از ایشان بیعت بگیرند؛ اما در این هجوم، حضرت علی (علیه السلام) از خانه حضرت فاطمه (علیها السلام) خارج نشده و با ابوبکر نیز بیعت ننمودند.
 
ابن قتیبه (متوفای ۲۷۶ ھ) در کتاب «الإمامة والسیاسه» ؛ نقل می کند:(و إن أبابکر تفقد قوما تخلفوا عن بیعته عند على علیه السلام، فبعث إلیهم عمر، فجاء؛ فناداهم – و هم فی دار على علیه السلام … فخرجوا فبایعوا إلا علیا علیه السلام) و ابوبکر غیبت گروهی را که از بیعت با او با حضورشان نزد على علیه السلام سرپیچی کرده بودند، احساس کرد؛ لذا عمر را به سراغشان فرستاد. او آمد و در حالی که آنان در خانه علی علیه السلام بودند . صدایشان زد…)(1) لذا بیرون آمدند و همگی جز حضرت علی علیه السلام ، بیعت کردند…
 
ابن ابی الحدید (متوفای ۶۵۶ھ) در کتاب «شرح نهج البلاغه» ؛ نقل می کند: (إنه أخذ السیف من ید الزبیر فضرب به حجرا فکسره و ساقهم لهم بین یدیه إلى أبی بکر فتحملهم على بیعته و لم یتخلف إلا على (علیه السلام)وحده فإنه اعتصم ببیت فاطمة (علیها السلام) فتحاموا إخراجه منه قسرا و قامت فاطمه (علیها السلام) إلى باب البیت فاسمعت من جاء یطلبه فتفرقوا و علموا أنه بمفرده لا یضر شیئا فترکوه)(2) او شمشیر را از دست بر گرفت و به سنگی زد و آن را شکست است و همه آنها (متحصنین) را در پیش رویش حرکت داد و به نزد ابوبکر برد و آنها را مجبور به بیعت با او ساخت. و هیچکس به جز على، از انجام بیعت سرپیچی نکرد؛ چرا که او به خانه فاطمه (علیها السلام) پناهنده شد و آنها از این که او را به زور و اکراہ، بیرون آورند؛ پرهیز نمودند. و فاطمه (علیها السلام) کنار درب خانه ایستاد و با افرادی که می خواستند حضرت علی علیه السلام را بگیرند، به درشتی سخن گفت؛ پس آنها متفرق شدند و دانستند که او تنهاست و زیانی نمی رساند؛ پس او را رها کردند.
 
ابن میثم بحرانی (متوفای ۶۷۹ھ) در شرحش بر کتاب نهج البلاغه پس از اشاره به اخذ بیعت اجباری از متحصنین، می نویسد: (و إن علیا علیه السلام اعتصم ببیت فاطمة علیها السلام و علموا أنه بمفرده فترکوه).(3) حضرت علی علیه السلام به خانه فاطمه (علیها السلام) پناهنده شد و آنها دانستند که او و تنهاست؛ پس او را رها کردند.
 
در نتیجه، عدم خروج حضرت علی (علیه السلام) از بیت حضرت فاطمه (علیها السلام) ، از حوادث شاخص (منحصر به فرد) در ماجرای هجوم اول به شمار آمده و حاکی از آن است که در پایان ماجرای این هجوم، حضرت على علیه السلام با ابوبکر بیعت نکرده اند.
 
پی‌نوشت‌ها:
1- الإمامة والسیاسه،ج1 ص ۱۲
2- ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج 2ص۲۱
3- ابن میثم بحرانی ، شرح کتاب نهج البلاغه،ج2 ص ۲۶
 
منبع: راهنمای یاوران فاطمیه (مجموعه پرسش و پاسخ های پژوهشی)، به اهتمام: علی لباف، چاپ سوم، مرکز فرهنگی انتشارات منیر، 1390ش، صص 57-53