هيكل سليمان چيست؟

حضرت سليمان ـ عليه السلام ـ پيامبري عظيم الشأن است كه فرزند پاك و مطهّر حضرت داود ـ عليه السلام ـ مي باشد. در قرآن كريم ‌آمده است: «ما به داود سليمان را بخشيديم، چه بنده خوبي! زيرا همواره به سوي خدا بازگشت مي كرد (به ياد او بود).[1]ايشان پيامبر و داراي سلطنتي بي نظير بودند و با زبان حيوانات و پرندگان آشنايي كامل داشته و باد و طوفان و گروه جنيان و ملائك را در سيطره خود در آورده بود.
يكي از كارهاي بي نظير او ساختن معبدي بزرگ در شهر اورشليم بود كه در تورات از آن به عنوان «هيكل سليمان» ياد مي شود «هيكل» در لغت به معناي «بناي عظيم» است.[2] در فرهنگ انگليسي هم TEMPLE به معناي بناي عظيم و معبد آمده است در روايات اسلامي آمده است: در زمان حضرت داود ـ عليه السلام ـ مردم به بيماري طاعون گرفتار شدند و حضرت داود ـ عليه السلام ـ به مكان بيت المقدس رفتند و ديدند ملائكه از آن مكان به آسمان عروج مي كنند و بنابراين تصميم گرفتند دعا كنند و بر بلنداي صخره اي رفتند و از خدا درخواست كردند كه بيماري و بلاي طاعون را از مردم بر طرف كند و خدا دعاي وي را مستجاب و برآورده نمود و بر اين اساس، آن مكان را مسجد و محل عبادت قرار دادند اما قبل از آن كه بناي مسجد به پايان برسد حضرت داود ـ عليه السلام ـ رحلت كرده و تكميل بناء را به سليمان ـ عليه السلام ـ سفارش نمود.[3]وقتي كه حضرت سليمان ـ عليه السلام ـ به حكومت رسيد، در صدد تكميل بناي معبد برآمد و لشكر جنّ و شياطين را جمع كرد و كارها را بين آن ها تقسيم نمود گروهي طلا و ياقوت را از معادن استخراج مي كردند و عده اي جواهر و سنگ هاي زينتي و گرانبها را مي كندند و مي آوردند و عده اي مشك و عنبر و ساير عطرهاي خوشبو را مي آوردند و… حضرت سليمان ـ عليه السلام ـ به كمك سايرين مسجد را با سنگ هاي سفيد رنگ و زرد و سبز و با ستون هاي بلورين بنا كرد و سقف آن را از لوح هاي جواهر پوشاند و زمين و كف مسجد را با لوح هاي فيروزه اي تزيين كرد و سپس مردم را جمع و اعلام نمود كه امروز، روز عيد شماست.[4]در قاموس كتاب مقدس نيز آمده است:
مقصود از هيكل در بيشتر مواضع كتاب مقدس ـ هيكل اورشليم است كه بر كوه موريا بنا شده بود و شباهت به چادر جماعت مي داشت.[5]در اين كتاب، مدت بناي «هيكل» هفت سال و نيم ذكر شده است كه در سال 1005 قبل از ميلاد مسيح صورت گرفته است.
و در وصف اين هيكل و بنا كه «فخر اورشليم» گرديد، آمده است:
جلو هيكل به طرف مشرق و تمام وضع و نظام و قاعده اش هم چو چادر جماعت مي بود… و در طرف شرقي ايواني از ستون ها ترتيب يافته بود… در طرف مغرب رواق شرقي، حياط مربّعي بود و ديوارهاي سنگي و چوبي از سرو آزاد در اطرافش مي داشت… و در جانب غربي عمارت، خانه كوچك تري بود كه بر قله تپه در بالاي خرمنگاه ادونه يبوسي واقع بود جائي كه داود قرباني تقريب نمود… خود مذبح صندوقي بود مربع از چوب … و از بيرون با برنج پوشيده از درون هم پر از خاك و سنگ بود… و در جنوب مذبح درياچه اي برنجين قرار يافته بر بالاي دوازده گاو برنجين استقرار مي داشت و كاهنان در مدت خدمت درآن جا شست و شو مي كردند و در طرفين اين درياچه پنج حوض كوچك ديگر ترتيب يافته از براي شستن اسباب اندرون … و در اطراف خانه و حياط كوچك، حجره هاي كاهنان بود كه هريك داراي دو يا سه طبقه بود… و هر خانه را دو لنگه در بود كه با برنج پوشيده شده بود و هيكل حقيقي در خانه مياني واقع و رواق هايش بيش از 200 قدم ارتفاع داشت… و هيكل سليمان 424 سال ماند و شيشق پادشاه مصر در سلطنت رحبعام آن را غارت نمود… تا اين كه پادشاه بابل خرابش نموده قوم بني اسرائيل را در سال 598 ق م به بابل به اسيري برد.[6] ماجراي خرابي اين معبد با شكوه در برخي تفاسير اسلامي به بخت النصر نسبت داده مي شود.[7]

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ سيره پيامبران در قرآن، جوادي آملي، نشر اسراء، ج6ـ7.
2ـ قصه هاي قرآن، ترجمه مصطفي زماني.
3ـ قصه هاي قرآن، سيد محمد صحفي.
 
پي نوشت ها:
[1]. ص / 30.
[2]. جوهري، الصحاح في اللغه، حرف هاء (هكل).
[3]. مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، ج14، ص14، باب اول، ح23 ( ابواب حضرت داود ) كتاب النبوت.
[4]. همان، ج14، باب پنجم، ابواب سليمان، ح21، ص77، كتاب النبوت.
[5]. قاموس كتاب مقدس، ترجمه مستر هاكس، نشر اساطير، چاپ اول، 1377ش، ص931.
[6]. همان، ص931.
[7]. مقدمه سوره اسراء، تفسير رهنما، ج2.