محيط خانواده، محيط پرورش است و پرورش فضايي سالم و پاك را مي طلبد، البته توجه داريد كه پرورش تنها به پرورش توانايي هاي ذهني و جسمي محدود نمي شود بلكه پرورش اجتماعي، اخلاقي و آداب معنويت نيز در محيط خانواده فراهم مي گردد.[1] روشن است كه تكيه و عمل به معيارهاي الزامي ديني و تكاليف شرعي، پرورش ديني و مذهبي را فراهم مي سازد.
چند توصية عملي در چگونگي برخورد با نامادري
تأكيد روي جنبه هاي مثبت
قبل از هر چيز معتقد باشيد كه هر انساني قابل اصلاح است و از راه مناسب مي توان در او اثر مثبت گذاشت و اين خود قدم اول و گام اصلي در تربيت است. بنابراين در اين مسير هرگز نااميد نشويد، بلكه مطمئن باشيد كه اگر بر اساس اين اصل «از بين بردن بدي ها با خوبي ها و زدودن فساد با صلاح»[2] درست عمل كنيد حتماً مي توانيد بر او تأثير بگذاريد يعني فقط بدي ها و عيب هاي بزرگ او را نبينيد بلكه ذره اي از خوبي هاي او را نيز ببينيد و با يادآوري خوبي ها و تشويق، مي توان كم كم او را اصلاح كرد.
بيان فلسفة حجاب
با بيان فلسفه حجاب و نتايج دنيوي و اخروي، ايشان را نسبت به اين موضوع متقاعد كنيد. در مورد حجاب،همان گونه كه مي دانيد، زماني ميتوان با آرامش و اعتماد به نفس كافي احكام الهي را مراعات نمود كه زيربناي عقيده فرد استوار باشد و با ادله كافي به اين نتيجه رسيده باشيد كه تسليم شدن در برابر احكام خداوند، صراط مستقيم هدايت و شاهراه رسيدن به كمال است. اين مقوله جز با اتقان بخشيدن به مباني فكري و سپس صفاي دل و باطن ميسور نخواهد شد. براي اينكه حرف شما تأثير كند و بپذيرد كه رعايت حجاب يك امر مطلوب و پسنديده است، چند نكته را به وي تذكر دهيد:
اولاً: روي اين موضع تأكيد كنيد كه ما در عقايد خويش براي وحي جايگاهي ويژه قائل هستيم آنچه را كه از طريق قرآن و اهل بيت _ عليهم السلام _ به ما رسيده بايد با كمال ميل بپذيريم؛ زيرا مي دانيم كه خداوند جز به مصلحت بندگان خويش فرمان نمي راند.
ثانياً: امروزه بسياري از حكمتها و فلسفههاي حجاب روشن شده است مثلاً ثابت شده كه:
1. پوشش امري غريزي و فطري براي بشر است. كاوش هاي باستان شناسي نشان مي دهد كه از دير زمان بشر در حد امكان نسبت به مسأله پوشش اهتمام ورزيده است و همه صاحبان اديان نيز آن را سر لوحه عمل قرار داده اند.
2. مستور بودن زيبايي ها و جذبه هاي جنسي زن و مرد آن ها را از معرض ديد و طمع ورزي شهوت پرستان محافظت مي كند و امنيت و بهداشت رواني جسمي آنان را تأمين مي نمايد.
3. برهنگي راهبر به سوي بي بند و باري و لجام گسيختگي جنسي است كه عواقب شوم و زيانباري دارد كه گسترش فساد و ناهنجاري هاي اجتماعي، سست شدن پيمان مقدس خانواده، زياد شدن فرزندان نامشروع، گسترش آمار طلاق و بالا گرفتن عقده هاي روحي در كودكان از جمله برخي از آن عواقب است.
محبت و مدارا
با محبت و مدارا و نرمي زياد برخورد كنيد چون هم كانون خانواده بر پايه هاي مهر و محبت استوار است[3] و هم هدف اين است كه ايشان را اصلاح و هدايت كنيد تا متوجه اشتباهش بشود، بنابراين اگر در اين راه خشونت و تندي به خرج دهيد ممكن است احساسات او را بشكنيد و همانطور كه مي دانيد انسان مثل شيشه است كه به راحتي مي شكند و به آساني به حالت اوليه بر نمي گردد بلكه اثر آن در نفس و روان باقي مي ماند شاعر مي گويد:[4]زخم هاي نيزه بهبود مي يابد
اما زخم زبان را بهبودي نيست
بنابراين كار ارزشمند اين است خواسته هاي خود را طوري با محبت و مدارا و حتماً به صورت خواهش يا پيشنهاد مطرح نماييد كه او خود به جايي برسد كه با عشق و علاقه و آگاهي، حجاب را انتخاب كند.
اصل تدريج را رعايت کنيد
انتظار تغيير سريع نداشته باشيد به هر حال شايد زن باباي شما مدتي طولاني در محيطي بوده كه نسبت به اين مسائل تقيد نداشته اند لذا رفتارش همانند آنان است بنابراين تا حدودي طبيعي است كه نتواند خود را كاملاً به آداب و رسوم خانواده شما وفق دهد پس سعي كنيد به ايشان فرصت بدهيد و با صبر و حوصله و مداراي خودتان به او كمك كنيد تا موفق به انجام خواسته هاي شرعي و درست شود و الا ممكن است لجاجت كند و ديگر اصلاً براي شما ارزشي قائل نشود. امام علي _ عليه السلام _ مي فرمايند: «زياده روي در ملامت، آتش لجاجت را برافروخته مي كند»[5].
تذكر غير مستقيم
مشكل بسياري از خانواده ها و مردم اين است كه مي خواهند تمام چيزها را با بحث كردن و به رخ كشيدن، اصلاح يا برطرف نمايند غافل از اينكه تذكر غير مستقيم اثر گذارتر و گوياتر است و بدون اينكه نياز به جدل و بحث باشد طرف را تسليم و قانع مي كند هم چنان كه امام علي _ عليه السلام _ مي فرمايند: «از تكرار نكوهش بپرهيز چون اين كار طرف مقابل را نسبت به گناه گستاخ و نكوهش را بي اثر مي كند»[6].
استفاده از اشخاص ديگر
برخي از انسان ها طوري هستند كه سخن حقي را از كوچكتر خود نمي پذيرند ولي اگر همان سخن را از كسي ديگر كه مورد قبول شان است بشنوند مي پذيرند، بنابراين اگر فكر مي كنيد زن باباي شما از فرد خاصي حرف شنوي دارد سعي كنيد از او استفاده كنيد.
هديه دادن
به مناسبتي به او كتاب دربارة حجاب يا نوار سخنراني درباره حجاب همراه با يك شيء ديگر مثل گل يا … بدهيد.
معرفي منبع جهت مطالعه بيشتر:
1. حجاب شناسي، مهدي حسين زاده، نشر مركز مديريت حوزه علميه قم.
پي نوشت ها:
[1]. قائمي، علي، زمينه تربيت، انتشارات اميري، چاپ هفتم، 1370، ص 260- 273.
[2]. مدرسي، سيد هادي، دوستي و دوستان، حميد رضا شيخي و حميد رضا آژير، مشهد، بنياد پژوهش هاي اسلامي، 1384، ص315.
[3] .همان، ص 309.
[4] . همان، ص 312.
[5] . همان، ص 313، به نقل از غررالحكم.
[6] . همان، ص 313، به نقل از غررالحكم.