پیشینه صلوات-صلوات اهل سنت-کیفیت صلوات-ذکر صلوات

گرچه فقیهان مذهب اهل بیت در باره صلوات بر پیامبر، ذکر «آل» را به خصوص در تشهد نماز واجب دانسته اندمحمد حسین نجفى، جواهرالکلام، ج 10، ص 261؛ شیخ طوسى، الخلاف، ج 1، ص 369 – 371. و دلیل آنان نیز روایات بسیارى است که درباره کیفیت صلوات بر پیامبر(صلى الله علیه وآله) آمده، امّا در این زمینه، روایات بسیارى را نیز در منابع معتبر اهل سنت مى توان یافت که در آنها گفته شده که «آل محمد» را به هنگام صلوات بر «محمد»، اضافه کنید. یکى از این احادیث، این حدیث مشهور که اهل سنت نیز بدان اشاره کرده اند: مردى خدمت پیامبر(صلى الله علیه وآله) رسید و عرض کرد: «اما السلام علیکم فقد علمنا فکیف الصلاة علیک؛ سلام بر تو را ما مى دانیم چگونه است؛ اما صلوات بر شما باید چگونه باشد»؟ پیامبر فرمود بگو: «اللهم صل على محمدو على آل محمد کما صلیت على ابراهیم انک حمید مجید»؛سنن الترمذى، ج 5، ص 359، ح 3220. ابن حجر نقل مى کند که پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: «لاتصلّوا علىّ الصلاة البتراء فقالوا و ما الصلاة البتراء؟ قال تقولون: اللهم صل على محمد و تمسکون، بل قولوا اللهم صل على محمد و آل محمد؛ هرگز بر من صلوات ناقص نفرستید. عرض کردند: صلوات ناقص چیست؟ فرمود: این که فقط بگویید: اللهم صل على محمد و ادامه ندهید؛ بلکه بگویید: «اللهم صل على محمد و آل محمد»؛الصواعق المحرقه، ص 225.
از این رو، شافعى، فقیه اهل سنت، صلوات بر پیامبر و آل او را در تشهد دوم واجب مى داند و حنبلى ها هم آن را واجب مى دانندالفقه على المذاهب الاربعه، ج 1، ص 236 و 367؛ ر.ک: ابن قدامه، المغنى، ج 1، ص 579.
جمعى دیگر از فقیهان اهل سنت، همچون ابوحنیفه آن را واجب نشمرده اندتفسیر نمونه، ج 17، ص 420؛ علامه حلى، تذکرة الفقها، ج 1، ص 126. و ابن حزم، چنین صلواتى را فقط یک بار در تمام عمر واجب و زائد بر آن را مستحب مى شمارد که شافعى، چنین سخنى را ادعاى بدون دلیل مى داند.المحلى، ج 3، ص 273 .
شافعى، واجب بودن صلوات بر محمد آل محمد را در شعر معروفش این چنین آورده است:
یا اهل بیت رسول اللَّه حبکم فرض من اللَّه فى القرآن انزله
کفاکم من عظیم القدر انکم من لم یصل علیکم لا صلاة له

اى اهل بیت رسول اللَّه! محبت شما، از سوى خداوند در قرآن واجب شده است.
در عظمت مقام شما، همین بس که هر کس بر شما صلوات نفرستد، نمازش باطل است.ر.ک: تفسیر نمونه، ج 17، ص 420.