چرا تبليغات ما در زمينه اسلام و صدور انقلاب در سطح جهان ضعيف است؟

امام خميني -ره- در مورد ضعف تبليغاتي دستگاه ديپلماسي و تبليغي ما مي‌فرمايند: «ما در جهت تبليغات تقريباً صفر بوده‌ايم»[1] نيز ايشان مي فرمايند: «‌آنها (منظور دشمنان) مشغول تبليغ به ضدّ ما هستند…. ولي بايد بگويم ما عرضة اين معنا را نداشتيم كه تبليغاتمان, حتّي در داخل كشور يك تبليغات دامنه‌داري باشد…  و در خارج كشور بايد بگوئيم كه انقلاب خودش پيش رفته, نه ما پيش برديم…. نه اين كه ما يك تبليغاتي داشتيم و آنها را با تبليغات خودمان آنطور عاشق اين انقلاب كرديم…»[2] اين در حالي است كه ايشان درباره صدور انقلاب مي‌فرمايد:
«ما كه مي‌گوئيم مي‌خواهيم انقلابمان را صادر كنيم, نمي‌خواهيم با شمشير باشد, بلكه مي‌خواهيم با تبليغ باشد. ما مي‌خواهيم تبليغات گسترده‌اي را كه كمونيست‌ها و ديگران بر ضدّ اسلام مي‌كنند، با تبليغات صحيح خنثي كنيم و بگوئيم كه اسلام همه چيز دارد,…. »[3] آسيب‌شناسي مفصل بشود, مطمئناً علل ضعف ما در تبليغات بين‌المللي مشخص خواهد شد ولي قطعاً در اين تحقيق مجال پرداختن به اين مسئله وجود ندارد.
البته غير از ضعف مسئولين در اين قضيه, دليل عمده موانع و مشكلاتي است كه در راه تبليغات وجود دارد كه برخي عبارتند از:
1 . نداشتن امكانات و وسائل تبليغي مناسب، امروزه با نداشتن تكنولوژي ارتباطي نمي‌شود تبليغات قوي انجام داد. نظر به ارتباط محكم تبليغات و ارتباطات، ميزان موفقيّت دولتها در زمينة تبليغ مرهون ميزان پيشرفت فن آوري ارتباطات و قدرت رسانه هاي آنهاست افزون بر اين ضعف بودجه هاي تبليغاتي ما نيز علت مضاعفي شده است براي مثال بودجه تبليغاتي آمريكا 23130 ميليون دلار و انگليس و فرانسه به ترتيب 1734 و 1660 ميليون دلار بوده است.[4]2 . ضعف در استفادة از ابزارهاي تبليغاتي، هر چند ما از لحاظ تكنولوژي از كشورهاي صاحب‌ رسانه و تريبون، عقب هستيم ولي اگر واقعاً از بضاعت‌هاي موجود به نحو احسن استفاده كنيم قطعاً كمبودها و كاستي‌ها پوشيده خواهد شد. عواملي كه به عنوان ابزار تبليغاتي مؤثر مي‌شود از آنها استفاده كرد, با عنايت به فرمايشات امام خميني (ره) از اين قرارند: 1 . استفاده بهينه از حوزه و دانشگاه. 2 . صدا و سيما و مطبوعات, به طوري كه امام تأكيد داشتند كه پوشش راديو و تلويزيون آنقدر زياد شود كه تمام عالم صداي ما را بشنوند.[5] 3 . وزارت خارجه و سفارت‌خانه‌هاي ايران 4 . وزارت ارشاد اسلامي و سازمان تبليغات. 5 . زائران بيت الله الحرام. حتي نكتة جالب آنجاست كه به اعتقاد امام (ره) ورزشكاران نيز مي‌توانند بزرگ‌ترين مبلّغ براي تبليغات صحيح نظام اسلامي ما باشند, ايشان در اين مورد مي‌فرمايند:
«…وقتي شما پهلوان‌هاي عزيز و شما قهرمانان در خارج از كشور رفتيد و پيروزي چشمگير به دست آورديد و ديدند مردم كه شما وضع روحي‌تان هم يك وضع خاصّي است, با ديگران فرق دارد, اين موجب مي‌شود كه اين همه بوق‌هايي كه بر ضدّ اسلام و مسلمين و بر ضدّ ملّت ما هست, اينها خنثي شود»[6]لذا بايد گفت كه يكي از علل ضعف در تبليغات, عدم استفادة درست و كامل از اين ابزارهاي مهم و حساس مي‌باشد.
3 . سوّمين علّت, امروزي نبودن تبليغات مي‌باشد. توضيح آن كه در جهان امروز به دليل افزايش توانايي بشر در دست‌يابي به شيوه‌ها و تجهيزات مدرن و گستردة تبليغي, امر تبليغات به فن و هنري تخصصي مبدل شده و هر روز شاهد ظهور تغيير و تحوّلي بنيادين در آن مي‌باشيم نظم جهاني اطلاعات و سلطه قدرت هاي غربي بر ابزارهاي تبليغي و اطلاع‌رساني مدرن, در كنار جنگ تبليغاتي مكارانه‌اي كه امروزه بر عليه انقلاب و ايران از سوي آنان در جهان براه افتاده بر اهميّت اين موضوع تأكيد مي‌دارد كه تبليغات ما هم بايد امروزي و نوين باشد. اين ويژگي‌ها در كنار چشمداشتها و صحنة عمل گسترده‌اي كه به دليل نفوذ معنوي انقلاب در جوامع پديد آمده است, مي‌طلبد كه مبلّغين انقلاب و دستگاه‌هاي ذيربط, از توانايي‌هاي لازم علمي و مديريتي جهت مقابله با تبليغات رقيبان انقلاب نيز برخوردار باشند. نيل به اين مقصود همة متوليان دستگاه فرهنگي و تبليغي جمهوري اسلامي را ملزم به قبول فرايند اجتناب ناپذير نوين‌سازي در شيوه‌ها و ابزارهاي تبليغ مي‌كند تا آنها را در راه تبليغ و عرضة صحيح ارزشهاي ديني و فرهنگي ايران اسلامي و مقابله با تبليغات سوء رقيب از ابتكار عمل و توانايي‌هاي لازم برخوردار سازد.[7]4 . علّت چهارم را در اين مي‌بينيم كه به علّت سرگرم بودن حكومت‌هاي به اصطلاح اسلامي به منافع شخصي و سياست‌هاي كوتاه مدّت, تبليغات ايران نيز بالطبع كمرنگ و نامحسوس مي‌شود. توضيح آنكه از آنجا كه ايران در مقابل هجمة تبليغاتي گستردة دشمن تنهاست و هيچ حامي و دادرسي هم ندارد, لذا نمي‌تواند صداي حق‌طلبي خود را در ميان هياهوي سنگين تبليغاتي دشمن به گوش جهانيان برساند. از آن سو هم نيازمند وحدت كشورهاي هم‌كيش و يا حداقل همسايه مي‌باشد تا با وحدت جهاني اسلام بتواند صداي اسلام را و انقلاب را به گوش همه برساند. اما مع‌الاسف كشورهاي ارتجاعي منطقه و اكثر كشورهاي اسلامي به عنوان مستعمرات سياسي و فكري دول غربي محسوب مي‌شوند به همين دليل وقتي كه حملات شديد رسانه‌هاي گروهي به ايران و انقلاب را مي‌بينند سكوتي توأم با رضايت اتخاذ مي‌نمايند آن هم به اين علت كه مبادا همراهي و همدلي با ايران موجب شود كه حكومت دو روزه و عياشي‌هاي دنيوي آنها از بين برود.
5 . تلاش همه جانبة غربي‌ها در مقابل انقلاب اسلامي, با پيروزي انقلاب و مطرح شدن صدور انقلاب, دشمنان احساس خطر كرده و از هر وسيلة ممكن براي جلوگيري از آن بهره جسته‌اند. آنها بوق‌هاي تبليغاتي خود را به كار واداشتند و فعاليت‌هاي گسترده‌اي را عليه اسلام و انقلاب آغاز كردند. قدرتهاي بزرگ اسلام از سرايت انقلاب به ساير بلاد سخت پريشان شدند و با ترس از دست دادن ممالك اسلامي و ساير كشورهاي تحت سلطة خود به مقابله برخاسته و براي كوبيدن هستة‌ مركزي انقلاب, همه امكانات موجود را در خدمت خود گرفته و دست به اقدامات وسيعي زده‌اند.
بوق‌هاي تبليغاتي با زدن تهمت‌هاي ناروا به انقلاب سعي در ضربه زدن به جمهوري اسلامي را دارند. بطوري‌كه با طراحي و انجام مصاحبه‌هاي متعدد با افراد مغرض و اظهارنظرهاي بي‌مورد به منحرف ساختن اذهان مردم مي‌پردازند, هر چند اعمال نابخردانة برخي گروه‌هاي داخليِ به ظاهر مدافع انقلاب, اين تبليغات منفي را تقويت مي‌كند, اما بايد اذعان داشت كه هر چه تبليغات ما هم وسيع باشد امّا درمقابل هياهوها و دروغ‌ پردازي ها و جنجالهاي كشورهاي مخالف كه فرماندهي كنترل افكار عمومي دنيا را با تسلط به پيشرفته‌ترين وسايل ارتباط جمعي در اختيار دارند, اين تبليغات گم خواهد شد و به گوش جهانيان نخواهد رسيد.
با اين حال بايد گفت بعد از انقلاب به ويژه در سال هاي اخير گام‌هاي علمي و اساسي براي تبليغات در سطح بين‌الملل برداشته شد مانند: تأسيس، تجهيز و تقويت نهادهايي مثل: بخش فرهنگي وزارت خارجه و ارشاد، سازمان ارتباطات اسلام، مجمع جهاني اهل بيت ـ عليه السّلام ـ و مجمع تقريب مذاهب و جذب و تربيت و اعذام طلاب خارجي توسط مركز جهاني علوم اسلامي.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1 . افكار عمومي و ارتباطات, علي اسدي, تهران: انتشارات سروش, 1371.
2 . تبليغ اسلامي و دانش ارتباطات, محسن خندان, تهران: نشر سازمان تبليغات اسلامي، 1374.
3 . جايگاه تبليغات در جهان امروز, احمد رازقي, تهران، مركز چاپ سازمان تبليغات,1377.

پي نوشت ها:
[1]  . صحيفة نور,ج15, ص 190.
[2]  . صحيفة نور, ج14,ص43.
[3]  .صحيفة نور, ج18, ص80 .
[4]  . ر.ك: ژئوپلوتيك اطلاعات, اسميت, تهران1364، ص42.
[5]  . صحيفه نور,ج16,ص 65 و 64.
[6]  . همان, ج 15,ص 258.
[7]  . راه انقلاب, مجموعة مقالات, نشر هماهنگ, تهران 1378، ج 2، ص570.