بیایید تصور کنیم یک روزمان را به طور کامل تعطیل کنیم، ماجراهای مخاطره آمیز را فراموش کنیم، روی کاناپه دراز بکشیم، فیلم های روز دنیا را تماشا کنیم و کتاب بخوانیم. حالا چه اتفاقی می افتد اگر یک هفته تعطیلِ این چنینی برایمان فراهم شود؟

شاید شما هم جزو افرادی باشید که ترجیح می دهند به جای سفر کردن به دور دنیا، در خانه بمانند و پیتزا بخورند. اگر از این دسته افراد هستید، جالب است بدانید تنبلی ممکن است شما را تبدیل به شخصی مبتکر و نوآور کند. موضوع شگفت انگیزتر این است که این حقیقت، نه تنها ساختگی نیست؛ بلکه دانشمندان و محققان نیز آن را ثابت کرده اند.

تنبلی هنری گم شده است. البته منظور از تنبل بودن هدر دادن بی معنای لحظه های زندگی نیست. منظور از این موضوع، بیکاری و تنبلی مناسب است؛ یعنی زمانی که می خواهیم هیچ کاری انجام ندهیم و به ذهن مان استراحت بدهیم.

تحقیقات نشان می دهد غیرمتمرکز بودن هرچند که به روش های مختلفی باشد، باز هم قدرتمند است. تمرکز کردن کارآمدی ما را افزایش می دهد، در عین حال غیرمتمرکز بودن باعث بیشتر شدن خلاقیت ما در موارد مختلف می شود.

فکر می کنید چرا مغز شما چنین لحظاتی را برای وصل شدن به ایده های در حال چرخش روی هوا انتخاب می کند؟ یک دلیل اساسی وجود دارد. هنگامی که توجه مان روی استراحت کردن است، ذهن مان در مکان های شگفت انگیز سرگردان می شود. به تازگی مطالعه ای درباره این حقیقت انجام شده است. دانشمندان، افکار مردم را در حالی که فکر می کردند سرگردان هستند و تنبلی می کنند، بررسی کردند.

با این بررسی ها تایید شد، ذهن انسان در حال استراحت سرگردان است. براساس این تحقیق ۴۸ درصد از مکان هایی که ذهن ما، هنگام استراحت در آنجا سرگردان می شود، مربوط به آینده، ۲۸ درصد مربوط به حال و ۱۲ درصد مربوط به زمان گذشته است.1

فواید تنبل بودن

به آخرین فکر خلاقانه ای که داشتید، فکر کنید. اگر شما در آن زمان روی موضوعی تمرکز داشتید، چقدر شانس ایجاد چنین تفکر خلاقانه ای برای تان وجود داشت؟ احتمالا در آن زمان اصلا روی هیچ موضوعی تمرکز نداشتید. احتمالا شما یک دوش آب گرم طولانی گرفته، قدم زده، از یک موزه بازدید کرده، در یک ساحل آفتابی آرام شده و کتابی مطالعه کرده اید، سپس یک ایده درخشان مانند رعد و برق در ذهن شما جرقه زده و شکل گرفته است.

نتایج مفید تنبل بودن

وقتی توجه ما روی استراحت کردن و تنبل بودن متمرکز می شود، یعنی در حال استراحت هستیم. وقتی تصمیم می گیریم که به ذهن مان اجازه سرگردانی بدهیم، دیگر مجبور نیستیم توجه خود را سامان بدهیم. همین موضوع باعث ترمیم و بازیابی انرژی های ما می شود و به ما کمک می کند که در شرایط دیگر، عمیق تر فکر و تمرکز کنیم.

ایجاد طرح و برنامه های هدفمند

تحقیقات انجام شده نشان می دهد که ما انسان ها در زمان پریشانی افکارمان در مقایسه با زمانی که تمرکز می کنیم، ۱۴ بار بیشتر به آینده می اندیشیم. همچنین هر زمان که توجه مان روی استراحت کردن متمرکز است، ۷ بار به اهداف بلند مدت مان فکر می کنیم. البته موضوع عمل کردن به اهداف، داستان دیگری دارد، اما ایجاد همین ذهنیت تنبل بودن استراتژیک در زمان استراحت برای ما مفید است.

بروز ایده های خلاقانه

مغز ما در زمانی که خودمان در حال استراحت هستیم، می تواند همزمان به سه مقصد ذهنی متصل شود: گذشته، حال، آینده. در چنین شرایطی بینش ها و ایده های خلاقانه بیشتری در مقایسه با زمانی که روی موضوعی متمرکز شده ایم، به ذهن ما خطور می کند. مثلا ممکن است در یک موقعیت استراحت، ایده ای را که چند هفته قبل به ذهن مان رسیده است، به خاطر بیاوریم و از آن برای رفع یک مشکل در شرایط کاری خود استفاده کنیم. اغلب ایده های ارزشمند و خردمندانه زمانی به فکرمان می رسد که در حال استراحت هستیم و ذهن نامتمرکزی داریم.2

بازیابی انرژی

وقتی توجه ما روی استراحت کردن و تنبل بودن متمرکز می‌شود، یعنی در حال استراحت هستیم. وقتی تصمیم می‌گیریم که به ذهن‌مان اجازه سرگردانی بدهیم، دیگر مجبور نیستیم توجه خود را سامان بدهیم. همین موضوع باعث ترمیم و بازیابی انرژی‌های ما می‌شود و به ما کمک می‌کند که در شرایط دیگر، عمیق‌تر فکر و تمرکز کنیم.

بازیابی انرژی مزایای خوبی برای انسان دارد. این اتفاق به ما کمک می‌کند، کاری آسان، رضایت‌بخش و همیشگی را همزمان با استراحت دادن به ذهن‌مان انجام دهیم. برای بازیابی انرژی و استراحت کردن می‌توانیم کارهایی شامل انجام یک سرگرمی خلاقانه، دویدن بدون موزیک و قدم زدن تا رسیدن به مکانی برای نوشیدن قهوه، آن هم بدون دستگاه‌های الکترونیکی مانند گوشی‌مان، انجام دهیم.

یافته‌های نشان می‌دهد، حتی با انجام یک کار همیشگی و از روی عادت، می‌توانیم به دیدگاه‌های خلاقانه‌تری دست پیدا کنیم.3

چُرت زدن، کلید خلاقیت است

نه تنها نیویورک تایمز ادعا کرده که خوابیدن، نشانه‌ی شان و اعتبار است، بلکه مطالعه‌ای که در دانشگاه میشیگان انجام شده هم دریافته که چُرت زدن در محل کار، می‌تواند قدرت تحمل و کارآمدی را بالا ببرد. آیا اعداد و ارقام روی برگه‌های دوروبرتان با وجود اینکه ساعت‌ها روی‌شان کار کرده‌اید، باز هم اعصاب‌تان را خُرد کرده‌اند؟ به جای اینکه عصبانی شوید، چُرت بزنید! اگر کمی بخوابید، هم از کلافگی و خستگی‌تان کم می‌شود و هم بعد از بیدار شدن، انرژی بیشتری برای حل مسئله خواهید داشت.

بیشتر باهوش‌ها معمولا تنبل هستند

این خبر را به گوش هر کسی که بابت تنبل بودن‌تان، هوش و زکاوت شما را زیر سوال برده است برسانید. طبق مطالعه‌ای که نتایج آن در نشریه‌ی Health Psychology منتشر شده، افرادی که در فعالیت‌های بدنی بیشتری شرکت می‌کنند، تمایل کمتری به وارد شدن به کارهایی که نیازمند تفکر است دارند. هر چند در مطالعه‌ی انجام شده، تفاوت بین دو گروه در روزهای تعطیل هفته، چندان قابل توجه نبود اما به نظر می‌رسد گذراندن روزهای تعطیل در استراحت و آرامش و به دور از فعالیت، برای قدرت مغز بسیار مفید است؛ که این هم خبر خوبی است برای آنهایی که دوست دارند در روزهای تعطیلی‌شان، به استراحت بپردازند.

تنبل بودن یعنی واقع گرا بودن

تنبلی افسردگی نیست و لزوما چیز بدی هم نیست. باور بکنید یا نه، تنبلی که می‌تواند یکی از علائم افسردگی باشد، یک مزیت است. مطالعه‌ای که به تازگی انجام شده عده‌ای از افراد مبتلا به افسردگی را در شرایط کنترل شده‌ی آزمایشگاهی با یک سری مسائل روبرو کردند، این افراد برای مسائل حل نشدنی، کمترین زمان را صرف کرده بودند، یعنی خودشان را درگیر مسائلی که قابل حل شدن نبودند نکردند. توانایی رها کردن مسائلی که راه حلی برای‌شان نیست، مهارتی است که در زندگی یک موهبت به حساب می‌آید.

تنبلی یک جور مدیتیشن یا یوگای پنهان است

تنبلی یعنی ساکت نشستن و کاری نکردن! بنابراین تنبل بودن مانند مدیتیشن کردن است! و همانطور که می‌دانید مدیتیشن فواید بسیار زیادی برای سلامتی دارد. کاهش فشار خون، کاهش اضطراب، تسکین درد و بهبود کیفیت خواب چند نمونه از این فواید است. یوگا هم همینطور؛ شما تشویق می‌شوید که به بدن‌تان گوش دهید و سرعت حرکات‌تان بسیار آرام باشد. حتی اگر سرعت شما به اندازه‌ی یک حلزون باشد هم خوب است.

یک کار انجام دادن بهتر از همزمان چند کار انجام دادن است

اینکه در یک زمان فقط یک کار انجام دهید به شما امکان تمرکز داشتن و عملکرد بهتر را می‌دهد ولی اگر سعی کنید همزمان چند کار را انجام دهید، کیفیت کارتان حتما پایین خواهد آمد. مطالعه‌ای دیافته که حتی یک حواس‌ پرت‌کن کوچک هم می‌تواند موجب اختلال در کار و افکار فرد شود. این بار اگر احساس کردید همه‌ی آن کارهایی که باید انجام‌شان دهید گیج و پریشان‌تان کرده، به جای اینکه غرق در کار شوید، به خودتان استراحت بدهید و کمی تنبل باشید. مطمئن باشید بدن و ذهن‌تان بابت این تنبلی به جا، ممنون‌تان خواهد بود.4

پی نوشت:
1.www.saednews.com
2.www.daneshland.com
3.www.mazvin.ir
4.www.bartarinha.ir