چرا حضرت علي با آن همه قدرت، عکس العمل نشان ندادند؟ در جريان شهادت حضرت فاطمه زهرا ـ سلام الله عليها ـ لطفا توضيح دهيد؟

براي روشن شدن پاسخ سوال فوق، توجه به مطالب زير لازم است:
اگر علي ـ عليه السلام ـ در جريان هجوم بر منزل خود وآتش زدن درب آن، عکس العمل نشان مي داد، و با استفاده از شمشير وارد نبرد و پيکار مي شد، اين عکس العمل آن چنان پي آمد خطرناکي را به دنبال داشت، که نه تنها امام معصومي مانند علي، بلکه هيچ عاقلي اقدام به آن نمي کرد، و آن پي آمد خطرناک اين بود که علي ـ عليه السلام ـ در برابر مردمي قرار گرفته بود، که به خدا و پيغمبر پشت نموده، و به قدرت  و مقام روآورده بودند، و براي به دست آوردن آن از ارتکاب هيچ عملي دست بردار نبودند، چنان که عمر بن خطاب به علي ـ عليه السلام ـ گفت اگر بيعت نکني گردنت را خواهم زد، با توجه به اين وضع ، با عکس العمل و قيام  مسلحانه علي، آتش جنگي برافروخته مي شد، که اولين طعمه اش موجوديت نهال نوپاي اسلام بود زيرا دشمنان خارجي مانند مسيحيان و يهوديان و مشرکان، که براي ضربه زدن به اسلام و مسلمانان مترصد يافتن نقطعه ضعف در مسلمين بودند، با ديدن ضعف و ناتواني مسلمانان، آن ها را مورد حمله قرار داده، علي و سائر مسلمانان را، از بين مي بردند، که در اين صورت از اسلام و مسلمانان، خبر و اثري باقي نمي ماند.
البته اميرالمومنين(ع) براساس وظيفه الهي خود ونيز اتمام حجت بر امت اسلامي و مسلمانان اقدام به برخي فعاليت هاي مسالمت آميز و هدايت گرانه نمودند که سخن ابن قتيبه دينوري، شاهد گويايي در اين زمينه است آن جا که مي گويد: علي، فاطمه دختر رسول خدا را شب ها بر چهار پايي مي نشاند و در مجالس انصار مي برد، و فاطمه از آنان ياري مي طلبيد.[1]اما متاسفانه بعد از رحلت رسول خدا، مردم بر اثر آشکار نمودن کينه هايي که از کشته شدن بستگان خود به دست علي ـ عليه السلام ـ در دل داشتند، و تخلف از دستورات و سفارشات رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله وسلم ـ نسبت به اهل بيت ـ عليهم السلام ـ آن حضرت را تنها و بي ياور گذاشتند، چنان که رسول اکرم ـ صلي الله عليه و آله وسلم ـ فرمود اي علي پس از مرگ من کينه ها که در سينه هاي گروهي نهفته است، آشکار مي شود، و همه بر  ضد تو  دست به دست هم دهند و تو را از حق خود باز دارند.[2]گفتار عدي بن حاتم نيز به خوبي تنهايي و بي ياوري علي ـ عليه السلام ـ را تأييد مي کند، وي مي گويد: به خدا سوگند هيچ گاه دلم به حال کسي به اندازه علي بن ابي طالب نسوخت، آن گاه که گريبان او را گرفته به سوي اولي برده، به او گفتند: بيعت کن، فرمود: اگر نکنم، گفتند: گردنت را مي زنيم، و آن حضرت سر به آسمان برداشت و گفت: خداوندا تو را گواه مي گيرم که اينان آمده اند که مرا بکشند، در حالي که من بنده خدا و برادر رسول خدايم، باز گفتند: دست بيعت دراز کن، حضرت امتناع کرد، آنان به زور، دست او را دراز کردند.[3]نتيجه: با توجه به شرائط حاکم و تنهايي و بي ياوري علي ـ عليه السلام ـ اولا بحسب ظاهر عکس العمل و  قيام مسلحانه براي آن حضرت مقدور و ممکن نبوده است، ثانيا بر فرض امکان و قدرت، عکس العمل و قيام، آثار منفي و خطرات جدي را به دنبال داشت که آن ها مانع علي ـ عليه السلام ـ از اقدام به عکس العمل بود.

پي نوشت ها:
[1]. ابن قتيبه دينوري، عبد الله بن مسلم، الامامة و السياسه، 1/19، موسسة الحلبي .
[2]. علامه مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، 28 / 50، پيشين.
[3]. استاد ولي حسين، ترجمه الامام علي بن ابي طالب، ص 888، احمد الرحماني الهمداني، مرکز فرهنگي انتشارات منير، به نقل از علم اليقين، 2/686.