از نظر طبيعي هر انساني نيازمند به همسر ميباشد؛ در دين اسلام ازدواج امري مشروع و از سنّتهاي پيامبر است به همين روي نگره وسيره ي معصومان نسبت به اين امر تأكيد زيادي شده است ؛ آثارونتايجي که براي انسان درسايه ي ازدواج وتشکيل خانواده نهفته به ضرورت اين مسئله درزندگي انسان مي افزايد.
1- امير مومنان علي ـ عليه السّلام- مطابق اين سنت الهي با حضرت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ ازدواج كرد و آثار و بركات اين ازدواج تا قيامت باقي و پابرجا خواهد بود؛آنحضرت تا هنگامي كه فاطمه ـ سلام الله عليها ـ در قيد حيات بود همسر ديگري اختيار نكرد، همانگونه كه پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ تا زماني كه خديجه زنده بود همسر ديگري نگرفت. امّا علي ـ عليه السّلام ـ پس از شهادت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ مجبور بود ازدواج و همسري براي رسيدگي به امور خانواده وسرپرستي فرزندان اختيار نمايد تا به امورزندگي وخانواده سامان دهد؛
2- از طرفي فاطمه ـ سلام الله عليها ـ هم روز شهادتش ضمن وصايايي به علي ـ عليه السّلام ـ فرمود: مردان ناچارِ از داشتن همسر هستند (به همين جهت) شما «امامه» (نوه پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ يعني دختر زينب كه دختر رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ بود) را براي همسري اختيار كن، زيرا او همانند خودم نسبت به فرزندانم مهربان است.»[1] علي ـ عليه السّلام ـ براي آنكه به وصيت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ عمل كرده باشد با امامه ازدواج كرد.»[2] اما زمان ازدواج را اكثر منابع تعيين نكردهاند و تنها در بحارالانوار چنين آمده است كه علي ـ عليه السّلام ـ هفت روز پس از شهادت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ طبق وصيت فاطمه ـ سلام الله عليها ـ با امامه بنت ابي العاص ازدواج كرد.»[3] بنابراين، اقدام علي ـ عليه السّلام ـ در ازدواج با امامه مطابق با وصيت حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ بوده است. امّا اينكه اندك زماني پس از شهادت حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ اقدام به ازدواج كردند، شايد چنين امري كه در عرف امروز ناپسند تلقي شود، اما درفرهنگ عربستان صدراسلام اينگونه نبوده است. واگرچه اين عمل به نشانه بيمهري علي ـ عليه السّلام ـ نسبت به همسر بزرگوارشان حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ نبوده است ، بلكه امام احترام فوقالعادهاي هم براي همسرشان قائل بودند و به همين دليل هم تا زماني كه فاطمه ـ سلام الله عليها ـ زنده بود با هيچ زن ديگري ازدواج نكرد.
3- درنتيجه :براساس روايت ووصيت حضرت زهرا بايد نياز فرزندان خرد سال علي(ع) به مادر را از علل اصلي ازدواج زود هنگام علي(ع) با امامه دانست؛ازطرفي بايد دراين امور هنجارهاي فرهنگي جامعه وشان امير مومنان وخانواده آن حضرت را درنظر گرفت.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. پيامبر و يارانش، علي دامغاني.
2. زندگاني حضرت اميرالمومنين علي بن ابيطالب، محمد جواد نجفي.
3. زندگي و سيماي امام علي(ع)، محمد تقي مدرسي.
4. نگاهي به زندگي علي(ع)، محمد محمدي اشتهاردي.
5. امام علي(ع) از ولادت تا شهادت: سيد محمد كاظم قزويني.
پي نوشت ها:
[1] . صدوق، علل الشرايع، مؤسسة دارالحقة الثقافه، اول، 1416 ق، ج 1، ص 222.
[2] . ابن اثير، اسدالغابه، بيروت، داراحياء التراث العربي، اول، 1417 ق، ج 7، ص 25، قرطبي، استيعاب، بيروت، دارالكتب العلميه، اول، 1415 ق، ج 4، ص351.
[3] . مجلسي، بحارالانوار، بيروت، ج 42، ص 92.