چه دلایل عقلی و نقلی بر استمرار وجود و خلق و آفرینش نسبت به ازل وجود دارد؟

در این مجادله قدیمی میان متکلمان و فلاسفه، هریک دلایل خاص خود را اعم از دلایل نقلی و عقلی ارائه داده اند که در پاسخ تفصیلی به آن خواهیم پرداخت.

اما در مورد این که آیا قول فلاسفه مستلزم کفر و … است، باید گفت قول به قدم ذاتی مخلوقات و بی نیازی از خالق و انکار وجود خدا، غیر از قول فلاسفه اسلامی است، بلکه آنان معتقدند جهان، فیض خدا و محتاج به خدا است و تا بوده فیض خداوند هم بوده است (اگر بتوان تصور زمان نمود). این بحث بعد از اقرار به خدا و پذیرفتن افتقار ذاتی مخلوقات به خدا، یک بحث معرفتی درون دینی است. بر خلاف دهریون (مادیگراها) که در قول به قدم زمانی هدفشان انکار خداوند است و انکار حدوث ذاتی مخلوقات.