چه طور مي توانم هم به افراد خانواده ام كمك كنم و رضايت آنها را جلب كنم و هم به تكاليفم برسم؟

جلب رضايت خانواده و كمك كردن به آنها به شيوه هاي زير امكان پذير است:
1. ابراز محبت: محبت مثل غنچه نشكفته اي است كه تا لب باز نكند و بوي معطر خود را در فضاي اطراف نپراكند،‌كسي از وجودش و عطر خوشش خبردار نمي شود. بايد محبت و عشق دروني خود را به مادر و پدر و ديگر اعضاي خانواده ابراز نمود تا مسائل روزمره و اختلاف هاي سطحي خانوادگي، بذر كينه را در دلها نپاشد. پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمودند: اگر كسي از شما برادر خود را دوست مي دارد به او بگويد «دوستت دارم»[1].
بدين ترتيب احساس خوش رضايت و خشنودي، قلب پدر و مادر را مصفا خواهد نمود. برق نگاه محبت آميز فرزند، قلب پدر و مادر و ديگر اعضاي خانواده را نوراني مي كند. در روايت معصوم ـ عليه السلام ـ نگاه محبت آميز به والدين عبادت شمرده مي شود.[2]2. احترام: احترام نمودن مي تواند به زبان و با الفاظي مودبانه باشد. مثلاً برادر را به اسم صدا نزند. به طور مثال بگويد: داداش رضا، آقا رضا، رضا جان و… قرآن مجيد احترام گفتاري را در برخورد با والدين مورد توجه قرار مي دهد و مي فرمايد: «با الفاظي كريمانه و محترمانه با والدين سخن بگوئيد.[3] البته احترام گفتاري و استفاده از كلمات مودبانه در برخورد با ديگر افراد جامعه هم هست.[4]اما مي توان در رفتارها احترام را نشان داد و اين مهمتر و تاثيرگذارتر است. مثلاً به مناسبت جشن تولد برادر و يا پدر و مادر و يا به بهانه هاي ديگر براي آنها هديه اي ناچيز تهيه كنيم و اين هديه حتي يك شاخه گل، اثبات محبت و احترام شماست. پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ در احترام به برادران ديني و مردم كارهايي مي كردند كه طرف مقابل غافلگير مي شد. مثلاً از جا بلند مي شد برايش زيرانداز و بالش مي آورد و يا كسي كه از دور مي آمد،‌ چند قدم به استقبالش مي رفتند و او را به آغوش مي كشيدند.[5] به هر حال، استقبال از پدر به هنگام ورود به منزل با لبخندي دلنشين و سلامي گرم، تمام خستگي هاي پدر را مي ريزد و رضايت و خرسندي او را به ارمغان مي آورد.
3. كمك به كار منزل: فرزند با همكاري در كارها مي تواند هم بار زحمت هاي والدين و ديگر اعضا را كم كند و هم خانواده را از خود راضي نمايد. البته زياده روي و كم كاري در هر جائي بد است. همانطور كه اصلاً كمك نكردن در كار منزل بد است. تمام وقت خود را صرف كار منزل كردن هم مطلوب نيست. به طوري كه فرزند از تحصيل و تكاليف مدرسه خود باز بماند. مطمئناً يكي از وظايف اصلي فرزندان درس خواندن است لذا با نظم و برنامه ريزي مي توان هم به خانواده كمك كرد و هم به درس و مشق خود رسيد و هم از تفريحات سالم غافل نبود. امام علي ـ عليه السلام ـ در مورد نظم و وقت شناسي در برنامه ريزي مي فرمايند: ساعات زندگي تو، جزئي از عمر تو است آنها را فقط صرف كاري بكن كه موجب موفقيت شده است.[6]و يا در جاي ديگر مي فرمايند: حتي تك تك نفسهايت (ثانيه هاي عمرت) جزء عمرت شمرده مي شوند لذا آنها را فقط در راه عبادت و نزديكي به خدا صرف كن.[7] و مي دانيم كه كمك به والدين از مسائلي است كه خداوند را خشنود مي سازد،‌ بنابراين با برنامه ريزي كردن و هر كاري را سروقت انجام دادن هم مي توان به تكاليف مدرسه پرداخت و هم به خانواده كمك نمود.
4. مشورت خواستن: پدر و مادر سرد و گرم روزگار و تلخي وخوشي هاي آن را ديده اند و تجربه به دست آورده اند. بنابراين شما مي توانيد به اين سرمايه زندگي آنها به چشم عبرت و تجربه آموزي نگاه كنيد.
5. برنامه درسي: با همفكري پدر و مادر برنامه اي تهيه كنيد كه شما قسمتي از كارهاي خانه را در ساعاتي كه به درسهايت ضرر نرساند را به عهده بگيريد و به آنها كمك كنيد كار در حد اعتدال علاوه بر اينكه باعث شكوفايي نيروهاي مخفي و استعداد ها مي شود باعث آرامش روح نيز مي باشد (موفقيت درسي شما بسيار براي آنها اهميت دارد)
6. دعا كردن در حق دوستان: بعد از نماز ها از خداوند بخواهيد كه خداوند زندگي سرشار از محبت و مهر به شما بدهد و مهر شما را در دل والدين و مهر آنها را در دل شما اندازد.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. ارگاني بهبهاني حائري، محمود، آداب معاشرت با خويشاوندان (با پدر و مادر و خويشاوندان چگونه رفتار كنيم)، انتشارات پيام مهدي (عج)، 1380.
2. مير عظيمي، سيد جعفر، حقوق والدين، كتابخانه حضرت ابوالفضل ـ عليه السلام ـ ، 1369.

پي نوشت ها:
[1] . فيض كاشاني، ملا محسن، محجه البيضاء، تعليق و تصحيح علي اكبر غفاري، انتشارات اسلام، چاپ چهارم، ج 3،‌ص 331.
[2] . مجلسي،‌ محمد باقر، بحارالانوار، ج 38، ص 196، باب 64، ح 2، «النظر الي الوالدين رافه و رحمه عباده».
[3] . «و قل لهما قولا كريما» اسراء/23.
[4] . «و قولوا للناس حسنا» بقره/83.
[5] . حر عاملي، محمد بن حسن، وسائل الشيعه، تحقيق عبدالرحيم الرباني شيرازي، بيروت، داراحياء التراث العربي، جلد 8، ص 559، ابواب احكام العشره في السفر و الحضر، باب آداب استقبال القادم.
[6] . آمدي،‌ عبدالواحد بن محمد، غررالحكم و دررالكلم، شرح جمال الدين خوانساري، تصحيح و تعليق مير جلال الدين حسينهارموسي، انتشارات دانشگاه تهران، 1373، ج 2، ص 607، حديث 3642، «ان اوقاتك اجزاء عمرك…. ».
[7] . همان، ج 2،‌ ص 499، حديث 3430.