چه كار كنم از نمازي كه مي خوانم لذت ببرم؟

براي اينكه از نماز و عبادت لذت ببريم، ابتدا بايد بدانيم كه عبادت چيست، چگونه ارتباطي است و سپس حقيقت عبادت را در خودمان محقق كنيم و به ارتباط خود با خداي متعال عمق ببخشيم و سجاده را به مي عشق حق تعالي رنگين سازيم تا از عبادت و نماز لذت ببريم و براي رسيدن به اين هدف بايد نسبت به موارد ذيل مراقبت نمود.

الف- بالا بردن سطح معرفت خود نسبت خداي تعالي

بي شك هنگام صحبت كردن با فردي بزرگوار و داراي مقامات عالي، اگر انسان نسبت به او شناخت نداشته باشد، نه تنها از هم صحبتي با او لذت نمي برد، بلكه ادب حضور و هم كلامي با او را نيز رعايت نمي كند. آيا تا به حال از خود پرسيده ايم كه شناخت ما از خداي خويش چقدر است؟ آيا نسبت به صفات الهي آگاهي داريم؟ الرحمن يعني چه؟ الرحيم به چه معناست؟ حمد و سپاس چرا بايد مخصوص پروردگار باشد؟ و… چرا امثال ما از نماز لذت نمي بريم، در حالي كه معصومين ( عليهم السلام ) نماز را نور چشم خود مي دانستند؟

مطالعه ي كتاب هاي خداشناسي، پرسش از علما و صاحب نظران در اين خصوص و همنشيني با صاحب نفسان و اهل تقوا، كمك زيادي در اين زمينه خواهد كرد.

ب- تفكر و مطالعه در مورد نماز

هر يك از مقدمات و اركان و اجزاء نماز، داراي فلسفه و حقيقتي است كه درك و آگاهي نسبت به آنها در بهره بردن و حظ معنوي از نماز، مؤثر است. مطالعه ي كتب بزرگان و اهل سلوك، از قبيل اسرار الصلوة مرحوم ميرزا جواد آقا ملكي تبريزي ( رضوان الله تعاي عليه ) كتب تفسيري درباه ي سوره ي حمد و توحيد، در فهم حقيقت نماز و انس با آن بسيار مؤثر است.

ج- توجه به معاني نماز ( هم از جهت معنوي و هم از جهت كاربردي )

اگر قبل از هر عبارت نماز، معناي آن را در ذهن تداعي كنيد و سپس الفاظ عربي آن را بيان كنيد ( معني لغوي ) ملاحظه خواهيد كرد كه ديگر نمازتان نمازي بي روح و كسالت آور نخواهد بود؛ بويژه اگر پس از تمرين و ممارست در توجه به معاني لغوي عبارات نماز، به معناي كاربردي آن توجه كنيد، از نمازتان لذت خواهيد برد.

مثلا ًوقتي عبارت الحمد لله رب العالمين را بر زبان جاري مي كنيد به ياد نعمتهاي الهي افتاده و لطف پروردگار را در احسان و بخشش او در نعمتهاي بي شمارش متذكر شويد؛ در اين صورت ارتباطي لذت بخش بين شما خداي متعال برقرار خواهد شد.

د – خواندن نماز در اول وقت

مداومت بر نماز اول وقت، كم كم انس با نماز را ايجاد خواهد كرد. كسي كه هر كاري را بر نماز ترجيح مي دهد، نماز خواندن را براي اوقات بي كاري خود مي گذارد و هنگام نزديك شدن به طلوع يا غروب آفتاب نمازش را مي خواند، هيچ گاه از نماز خواندن، لذت نخواهد برد.

ه- پرهيز از دنيا دوستي

انسان هميشه به چيزي توجه دارد كه نسبت به او محبت دارد. كسي كه همه ي توجهش به دنيا و زرق و برق آنست چگونه مي تواند از نمازش لذت ببرد؟ ما دو نوع لذت داريم، لذت هاي مادي و لذت هاي معنوي. لذت از نماز جزء لذت هاي معنوي انسان است. كسي كه از لذت هاي مادي مانند موسيقي و فيلم و ماهواره و زن و خانه و ماشين و شهوات و مانند آن بيش از آن مقداري كه مشروع است، لذت مي برد و عادت هم كرده است، اگر بخواهد از معنويات لذت ببرد بايد از اينگونه لذت ها فاصله بگيرد و كم كم موضوع لذت هايش را عوض كند و سعي كند از نماز و عبادت و مناجات حق تعالي لذت ببرد تا مذاق جانش عوض شود و به جاي لذت هاي مادي لذت هاي معنوي جايگزين شود. اگر در زندگي به ضرورت از دنيا استفاده كنيم و به آن دل نبنديم، بسياري از مشكلات ما حل خواهد شد.

ز- ياد خدا در همه حال

اگر انسان، در هر موقعيتي خدا را ناظر بر اعمال و رفتار خويش ببيند و اين ذكر و ياد را در درون خود تقويت كند، كم كم نسبت به خداوند محبت پيدا كرده و با ياد او انس مي گيرد؛ لذا چنين كسي وقتي در معرض شنيدنيها، ديدنيها، خوردنيها و… قرار مي گيرد اول از خود سؤال مي كند: آيا خداي من كه ناظر من است از اين كار من راضي است؟ بنابراين با ياد خدا از حرامها اجتناب كرده و با ياد خدا به واجباتش عمل مي كند. اين فرد به تدريج به ياد خدا دل مي بندد و اوقات نماز را بهترين زمان براي معاشقه با محبوبش مي داند.

پي نوشت:

كتاب پرسش ها و پاسخ هاي نماز، سيد حسن موسوي (مركز تخصصي نماز)