خانه » همه » مذهبی » چگونه با تاركان نماز برخورد كنيم؟ وظيفه ما در قبال آنها چيست؟

چگونه با تاركان نماز برخورد كنيم؟ وظيفه ما در قبال آنها چيست؟

در برخورد با اينگونه افراد بايد از روش‎هاي هدايت و ارشاد و شيوة صحيح امر به معروف و نهي از منكر استفاده نماييد. براي توضيح بيشتر، لازم است به نكات زير، اشاره شود:
1. شناخت علل و زمينه‎هاي ترك نماز در افراد.
قبل از هر چيز لازم است علل و عوامل اينكه اين افراد نماز نمي‎خوانند را شناسايي نماييد، عوامل بسياري مي‎تواند در اين خصوص نقش داشته باشد ازجمله: برخوردهاي نادرست والدين و اطرافيان، عدم توجه والدين در تربيت مذهبي فرزندان، تأثيرپذيري از افراد منحرف و دوستان ناباب، عدم آشنايي افراد نسبت به فلسفة نماز و… آشنايي با اين عوامل بسيار مهم و ضروري است. چه بسا ممكن است اين افراد از اهميت و نقش سازندة نماز در زندگي اطلاعي نداشته باشند و از همين جهت نسبت به آن بي‎تفاوتند. يا ممكن است در زندگي خود دچار خطا و اشتباه شده‎اند لذا فكر مي‎كنند كه رابطه آنها با خداوند قطع شده است و اگر هم نماز بخوانند مورد قبول واقع نمي‎شود، احتمال ديگر اينكه نماز داراي دو بعد است. يكي بعد ظاهري آن و ديگري بعد باطني و معنوي آن، نماز در صورتي براي انسان نشاط و آرامش رواني ببار مي‎آورد كه با حضور قلب و با معنويت خاصي بپا داشته شود، برخي افراد چون نمي‎توانند با حضور قلب نماز بخوانند و به نتايج معنوي آن دست يابند، به مرور زمان از اصل نماز دست بر‎مي‎دارند. هر يك از افراد ممكن است علت خاصي براي ترك نماز داشته باشند لذا براي شما كه مي‎خواهيد آنها را هدايت و راهنمايي كنيد، شناخت اين علل بسيار مهم است زيرا بايد بر اساس آنها روش و شيوة خاصي را در هدايت آنها انتخاب نماييد.
2. بهترين روش را در برخورد با آنها برگزينيد:
استفاده از روش و راهكار مناسب براي هدايت و راهنمايي افرادي كه نماز نمي‎خوانند بسيار مفيد و كارساز است. در آيات و روايات به اين نكته تأكيده شده است كه در هدايت و راهنمايي افراد و به طور كل در امر به معروف و نهي از منكر بايد روش مناسبي را انتخاب نمود، داشتن حسن خلق، برخورداري از ملايمت و برخورد نرم، و پرهيز از توهين و تحقير مي‎تواند در موفقيت شما مؤثر باشد. رهبران ديني ما نيز با برخورد شايسته و اخلاق نيكو ديگران را به اسلام و رعايت احكام و مسائل ديني دعوت مي‎نمودند.[1]خداوند در قرآن خطاب به پيامبر ـ‌صلي الله عليه و آله ـ مي‎فرمايد: اگر تندخو و سخت دل بودي (يعني اگر با رفتار شايسته و مناسب با افراد برخورد نمي‎كردي) مردم از گرد تو پراكنده مي‎شدند.[2] بنابراين شما نيز سعي كنيد در برخورد با افرادي كه نماز نمي‎خوانند، برخورد شايسته، چهرة باز، حوصله و بردباري و سعة صدر داشته باشيد.
3. تكيه بر نقاط مثبت و تشويق
يكي از روش‎هاي مناسب و اثرگذار در برخورد با افرادي كه نماز نمي‎خوانند، تشويق آنها به اعمال نيكو از جمله نماز است، در برخورد با افراد اگر روي جهات خوب و نقاط مثبت آنها انگشت بگذاريم و تشويقشان كنيم، آنگاه ازكار ناشايست آنها مثل نماز نخواندن انتقاد كنيم، آن تقدير قبلي، زمينة پذيرش انتقاد بعدي و اصلاح رفتار نادرست آنها را فراهم مي‎كند پس نبايد تنها عيوب و خطاها را ديد، افرادي كه نماز نمي‎خوانند قطعاً از برخي جهات ديگر افراد خوب و داراي توانمندي‎هاي شايسته‎اي هستند، مثلاً در راستگويي، امانت‎داري، همكاري و تعاون با ديگران و… يا آشنايي با برخي مهارت‎ها برتر از ديگرانند، شما مي‎توانيد ابتدا روي اين نكات تأكيد نماييد و شخصيت آنها را محترم بشماريد، سپس بگوييد شخصيتي مانند شما كه اين همه مهارتها، توانايي‎ها و خوبي‎ها را دارد اگر نماز بخواند و رابطه صميمي و عاطفي با خدا برقرار نمايد، قطعاً به موفقيت‎هاي بيشتري نايل خواهد شد، خلاصه آنكه: هرگز با توهين و تحقير و اهانت، به خصوص در حضور ديگران نمي‎توان كسي را به نماز و ديگر مسايل مذهبي جذب كرد، يا او را از كار زشت بازداشت. بلكه اين گونه برخوردها، گاهي عامل لجاجت مي‎شود و شرايط را بدتر مي‎كند، و چه بسا اينگونه برخوردها در گذشته از سوي والدين و ديگران باعث شده است كه افرادي در سنين نوجواني و جواني علاقه چنداني به نماز و مسائل مذهبي نداشته باشند.
4. ارائه الگو
ارايه الگوي مناسب براي افرادي كه نماز نمي‎خوانند، در جذب و دعوت آنها به نماز، بسيار مؤثر است. تحقيقات روان شناختي نشان داده است كه با استفاده از روش الگويي مي‎توان بسياري از نابهنجاري‎ها و رفتارهاي انحرافي را اصلاح و درمان كرد.[3] بنابراين شما مي‎توانيد خود، الگوي مناسبي براي ديگران باشيد، اگر دوستان شما يا حتي برخي افراد خانواده علاقه چنداني به نماز ندارند وقتي ببينند كه شما مقيد به نماز هستيد و هميشه نماز خود را در اوّل وقت و با رعايت احكام و شرايط آن انجام مي‎دهيد و از اخلاق و رفتار نيكو برخورداريد، آنها نيز علاقمند به نماز مي‎شوند و از سوي ديگر گفتار و رهنمودهاي شما را نيز مي‎پذيرند.
5. تبيين جايگاه نماز
ضمناً تبيين جايگاه نماز در زندگي و اينكه ما به نماز نيازمنديم نه خدا به نماز ما، از جمله روش‎هايي است كه مي‎تواند بينشي درست به افراد داده و آنها را به اقامة نماز ترغيب نمايد.
6. توجه به وظيفه نه نتيجه
توجه داشته باشيد كه در برخورد با افرادي كه به مسائل شرعي اهميت نمي‎دهند و يا اهل نماز نيستند، وظيفه شما انجام امر به معروف و نهي از منكر است. در امر به معروف و نهي از منكر حتماً بايد راهكارهاي ياد شده و ديگر روشهايي كه در كتابهاي اخلاق آمده است رعايت شود، اما اينكه حتماً اين افراد هدايت و اصلاح شوند، شما وظيفه‎اي نداريد، ممكن است آنها آنقدر لجوج و غير منطقي باشند كه هيچ روشي مؤثر واقع نشود و يا در مقابل شما عكس العمل منفي نشان دهند. در اين صورت شما وظيفه خود را انجام داده‎ايد و مي‎توانيد نسبت به اين افراد حساس بوده و تنفّر قلبي داشته باشيد.
در پايان اميدوارم با به كارگيري روش‎هاي ياد شده بتوانيد افرادي را كه نماز نمي‎خوانند يا سهل انگار هستند، به نماز دعوت نماييد.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. دادسراي انقلاب اسلامي . شيوه‎هاي صحيح امر به معروف و نهي ازمنكر . سازمان تبليغات اسلامي . چاپ اول . 1369 .
2. محدثي . جواد  . راه رشد ( امر به معروف و نهي از منكر ) . ستاد احياء امر به معروف و نهي از منكر . چاپ اول . 1376 .
3. ستاد اقامه نماز . نماز و تربيت . ستاد اقامه نماز . چاپ اول . 1377 .

پي نوشت ها:
[1] .  مجلسي . بحار الانوار . ج 47 . ص 349 . مكتب الاسلاميه .
[2] . آل عمران/159 .
[3] . براي مطالعه بيشتر ر.ك : سيف . علي اكبر . تغيير رفتار و رفتار درماني . فصل‎هاي 8 و 16 . نشر دوران . چاپ چهارم . 1379 .

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد