چگونه حزنی ممدوح است و حزنی که در روایات (مثل حدیث معراج) مدح شده به چه معناست؟

در روایات فراوانی از حزن و نیز افراد محزون تعریف و تمجید شده است و این سخن بدان معنا نیست که انسان پیوسته عبوس و خشن باشد، بلکه منظور تحصیل حالتی است در برابر سرمستی و نشاط و شادی بی مورد و بی حد که از صفات منحط حیوانی است. فرد ساکت و گرسنه (که حدیث معراج حزن دائم را ثمره این دو می‌داند) هرگز شادیهای کاذب، و تفریحهای حاکی از بی خبری و خنده های مستانه ندارد و رفتار او با متانت و آرامش همراه است. البته ممکن است حزن در امور مادی و عقب ماندن از دنیا داران، در مسابقه ثروت اندوزی، رخ دهد که به هیچ وجه ممدوح نیست، بلکه حزنی که در برابر شادی بی حد و مستی غافلانه قرار گیرد، شایسته مدح و ستایش است.این که انذار و ترسانیدن مردم، یکی از مهمترین وظایف رسولان الهی به شمار آمده، بدین جهت است که آدمیان از عمر خویش استفاده شایسته برند و اعمال و رفتار خویش را کنترل کنند و از امکانات و نیروهای خدادادی به نحو مطلوب بهره گیرند. مؤمن از این که مقداری از عمرش صرف امور ارزشمند و لازم نگردیده و یا لااقل در مباحات مصروف شده محزون است؛ زیرا از سرمایه اش کاسته شده و سودی در این تجارت نصیبش نگشته است.
بی جهت نیست که برخی بزرگان از بسیاری مباحات نیز دست می‌شستند. وقتی مؤمن به زندگی این فرزانگان نظر می‌کند و خود را با آنها مقایسه کرده و عمر خویش را صرف در مباحات و امور بی فایده می‌بیند، محزون و اندوهگین می‌گردد و تصمیم می‌گیرد گذشته ها را جبران کند و باقی مانده عمر خود را قدر بداند.
راهیان کوی دوست،آیت الله مصباح یزدی