خداوند متعال در آیات متعدد از قرآن کریم بندگان خود را به پرستش خویش دعوت می کند. بی شک خداوند متعال بی نیاز از پرستش مخلوقات خویش است چرا که ذات او از هر نیاز و نقصی مبراست. با این بیان جای این سئوال باقی است که پرستش خداوند متعال به چه هدفی است؟ چرا باید نسبت به خداوندی که بی نیاز و کامل مطلق است خضوع و خشوع داشته باشیم؟ پرستش خداوند متعال چه دستاورد و فائده ای به دنبال دارد؟
پاسخ به این پرسش ها در سه محور اصلی قابل ارائه است.
اول: هدف خلقت انسان فقط به وسیله پرستش خداوند محقق می گردد.
«وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ؛ من جنّ و انس را نیافریدم جز براى اینکه عبادتم کنند (و از این راه تکامل یابند و به من نزدیک شوند» الذاریات : 56
« إِنَّ اللَّهَ رَبِّی وَ رَبُّکُمْ فَاعْبُدُوهُ هذا صِراطٌ مُسْتَقیمٌ؛ خداوند پروردگار من و پروردگار شماست (تنها) او را پرستش کنید که راه راست همین است .» عمران : 51
بندگی خدا در حقیقت راه منحصر و نزدیک ترین راه برای تحقق هدف خلقت است.
خداوند به لحاظ فیاضیت و بخشندگی بی انتهایش انسان ها را آفرید و استعداد جانشینی خود را به آنان ارزانی داشت. این استعداد را به انسان ارزانی داشت که با تمسک و عمل به دستورات الهی به کمال و سعادت نها یی برسد. کمال و سعادت نها یی انسان این است که موجودی الهی شود. برای رسیدن به این کمال راهی جز قرار گرفتن در مسیر و صراط الهی نیست . عبودیت همان صراط الهی است از این رو می فرماید عبودیت و بندگی خداوند متعال درحقیقت قرار گرفتن در راه مستقیم است.
دوم : بندگی خدا راهی برای رسیدن به یقین
«وَ اعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقینُ؛پروردگار خویش را عبادت کن تا برایت یقین فرا رسد.» الحجر99
کمال آرامش و سکونی که گمشده انسان ها است در سایه بندگی و عبودیت خداوند متعال محقق می گردد. مهمترین نتایج تدین به دین الهی همین یقین است .درکلام امام علی علیه السلام یقین به عنوان راس دین قلمداد گشته(الیقین رأس الدین ؛غرر و حکم ، حکمت 724) و در کلام الهی حصول آن به عبادت و بندگی خداوند منوط شده است.
سوم: لزوم شکر منعم
مطلب دیگری که لزوم پرستش خداوند را ضروری می سازد لزوم سپاس گذاری از خالق بی همتایی است که انسان را غرق در رحمت و نعمت آفریده است
حضرت مولی الموحدین امیر المومنین علیه السلام در این مورد میفرماید:
. ما عبدتک خوفا من نارک و لا شوقا إلى جنتک بل وجدتک أهلا للعبادة فعبدتک؛ خداوندا به خاطر ترس از عذاب یا شوق بهشت تورا عبادت نمی کنم بلکه تو را عبادت می کنم چون شایسته عبادت هستی » عوالی اللآلی ج 2 ص11
مطلب آخر اینکه خالقیت ، ربوبیت ، الوهیت ،مالکیت و زمامداری نفع و ضرر از مهمترین ادله یگانگی خداوند در عبودیت و پرستش است .تفصیل این مطلب را در کتاب توحید در قرآن ؛آیت الله جوادی آملی( تفسیر موضوعی ) ببینید.
پاسخ به این پرسش ها در سه محور اصلی قابل ارائه است.
اول: هدف خلقت انسان فقط به وسیله پرستش خداوند محقق می گردد.
«وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ؛ من جنّ و انس را نیافریدم جز براى اینکه عبادتم کنند (و از این راه تکامل یابند و به من نزدیک شوند» الذاریات : 56
« إِنَّ اللَّهَ رَبِّی وَ رَبُّکُمْ فَاعْبُدُوهُ هذا صِراطٌ مُسْتَقیمٌ؛ خداوند پروردگار من و پروردگار شماست (تنها) او را پرستش کنید که راه راست همین است .» عمران : 51
بندگی خدا در حقیقت راه منحصر و نزدیک ترین راه برای تحقق هدف خلقت است.
خداوند به لحاظ فیاضیت و بخشندگی بی انتهایش انسان ها را آفرید و استعداد جانشینی خود را به آنان ارزانی داشت. این استعداد را به انسان ارزانی داشت که با تمسک و عمل به دستورات الهی به کمال و سعادت نها یی برسد. کمال و سعادت نها یی انسان این است که موجودی الهی شود. برای رسیدن به این کمال راهی جز قرار گرفتن در مسیر و صراط الهی نیست . عبودیت همان صراط الهی است از این رو می فرماید عبودیت و بندگی خداوند متعال درحقیقت قرار گرفتن در راه مستقیم است.
دوم : بندگی خدا راهی برای رسیدن به یقین
«وَ اعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقینُ؛پروردگار خویش را عبادت کن تا برایت یقین فرا رسد.» الحجر99
کمال آرامش و سکونی که گمشده انسان ها است در سایه بندگی و عبودیت خداوند متعال محقق می گردد. مهمترین نتایج تدین به دین الهی همین یقین است .درکلام امام علی علیه السلام یقین به عنوان راس دین قلمداد گشته(الیقین رأس الدین ؛غرر و حکم ، حکمت 724) و در کلام الهی حصول آن به عبادت و بندگی خداوند منوط شده است.
سوم: لزوم شکر منعم
مطلب دیگری که لزوم پرستش خداوند را ضروری می سازد لزوم سپاس گذاری از خالق بی همتایی است که انسان را غرق در رحمت و نعمت آفریده است
حضرت مولی الموحدین امیر المومنین علیه السلام در این مورد میفرماید:
. ما عبدتک خوفا من نارک و لا شوقا إلى جنتک بل وجدتک أهلا للعبادة فعبدتک؛ خداوندا به خاطر ترس از عذاب یا شوق بهشت تورا عبادت نمی کنم بلکه تو را عبادت می کنم چون شایسته عبادت هستی » عوالی اللآلی ج 2 ص11
مطلب آخر اینکه خالقیت ، ربوبیت ، الوهیت ،مالکیت و زمامداری نفع و ضرر از مهمترین ادله یگانگی خداوند در عبودیت و پرستش است .تفصیل این مطلب را در کتاب توحید در قرآن ؛آیت الله جوادی آملی( تفسیر موضوعی ) ببینید.