بدون ترديد ازدواج بزرگترين حادثة زندگي هر انسان است به طوري كه در موقعيت و يا شكست هر يك از زوجين ميتواند سرنوشت ساز باشد.
«همكاري دو فرد در صورتي ميتواند ثمربخش و سودمند و بقاءپذير باشد كه عقربه روحيات و غرايز وطرز تفكر هر دو همسو باشد و در غير اين صورت ريسمان وحدت به ضعف و سستي گراييده و سرانجام گسسته ميشود و شيرازه همكاري ازهم مي پاشد، ما در زندگي خود شاهد پديدههايي هستيم كه خانوادهها را به خطر مياندازد… در تشريع علت اين پديده يك عامل بيش از همه مؤثر است ـ البته نميتوان گفت عامل منحصر به فرد است. ـ و آن اينكه در گزينش همسر در آغاز ازدواج محاسبات غلط جايگزين مطالعات صحيح بوده و اساس زندگي را همان انديشههاي نسنجيده تشكيل مي داده است و اگر در گزينش همسر اصول صحيح رعايت ميشد، بخش عظيمي از اين طلاقها و فراقها درخت زندگي را نميخشكانيد».[1]بديهي است كه تا دختر و پسر زندگي مشترك را شروع نكنند و با هم زير يك سقف به سر نبرند از زواياي مخفي روحيات و خلقيات يكديگر به طور دقيق اطلاع نمييابند. اما اگر خردورزي را پيشه نموده و از تجارب صحيح استفاده نمايد و معيارهاي درست را دخالت دهند، ميتوانند تا حدود زيادي فرد مقابل را شناسايي نموده و به همساني او با خويش پي ببرندودر اين حدهم براي ورود به زندگي مشبرک کفايت مي کندالا بسياري از زن وشوهرها هستندکه بعد از سالها باز مي گويند من همسرم را نشناخته ام.
1. ايمان و تقوي بهترين ملاک همسر گزيني: در جامعه افراد مؤمني وجود دارند كه دوست دارند پاك بمانند و زندگي مشترك خود را با مؤمنين ادامه دهند تا در امر دينداري و كمال آنها را ياري رسانند و از آنها ياري بگيرند. اين افراد بايد سعي كنند در انتخاب، افراد مؤمن را گزينش كنند چرا كه قرآن ميفرمايد: زنان پليد لايق مردان پليدند و مردان پليد نيز براي زنان پليدند و زنان پاك و طيب و با عفت براي مردان پاك و طيب هستند و مردان پاك، شايسته زنان پاكتر.[2] در حديثي امام حسن عليه السلام ـ به مردى كه با ايشان درباره ازدواج دختر خود مشورت كرد ـ فرمود : او را به مردى با تقوا شوهر ده ؛ زيرا اگر دختر تو را دوست داشته باشد گرامى اش مى دارد و اگر دوستش نداشته باشد به وى ستم نمى كند[3] .
2 ـ اخلاق نيك و حسن معاشرت: منظور از اخلاق نيك تنها خندهرويي و خوشخلقي اصطلاحي نيست بلكه منظور صفات و خلق و خوهاي پسنديده است ؛ وقتي از رسول اكرم ـ صلي الله عليه و اله ـ سؤال ميشود كه دختران خود را به ازدواج چه كساني درآوريم، آن حضرت پاسخ ميفرمايند: «كسي كه اخلاقش نيكو وديندار باشد»[4]در مسائل اخلاقي نيز ميتوان با مطالعه و بررسي روحيات پدر و مادر و ساير افراد خانواده تا حدودي به خلق و خوي پسر يا دختر پي برد.[5]3 ـ رعايت اصل همساني و كفّويت: دختر و پسر هر قدر از نظر شخصيت و سلايق و روحيات به يكديگر نزديكتر باشند از تفاهم بيشتري برخوردارند و يكدلي و يكرنگي آنها بيشتر خواهد بود، لذا همساني در مسائل اعتقادي و فرهنگي بايد مراعات شود.
اما همساني و ساير موارد چون تحصيل، سن، وضعيت اقتصادي و زيبايي از شرايط كمال و بستگي به سليقهي افراد دارد.[6]در پايان تذكر چند نكته مفيد است:
1ـ اساس زندگي بر عشق و علاقه و محبت راستين بوده و صداقت شرط دوام محبت است و در زندگي بايد محبت به يكديگر را به هم ابراز نمود.
2ـ انتظار توافق و همساني همه جانبه صحيح نيست، بلكه بايد با صحبت و هم فكري بر نقاط مشترك تكيه كرد.
3ـ ذكر معيارهاي انتخاب همسر براي آن است كه بنيان خانواده درست و مستحكم باشد اما اصل بناء زندگي را بايد زن و شوهر با همدلي و تلاش بنا كنند و ساختن بنايي سرشار از عشق و صفا بدون زحمت نيست.
4ـ احترام به سليقه و افكار ديگران رازِ رسيدن به تفاهم پايدار است.
5ـ هميشه بايد ايثار و گذشت را سرلوحه خود قرار داد.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. جوانان و انتخاب همسر، علي اكبر مظاهري، (انتشارات پارسائيان قم)، ص 103 الي 150.
2. بهشت خانواده، دكتر جواد مصطفوي، (انتشارات هاتف.)
3. پيمان زناشويي، مصطفي زماني، (انتشارات پيام اسلام، قم.)
4. آيين همسرداري، آيتالله اميني، (انتشارات اسلامي)، تهران.
5. آيينه ازدواج و روابط همسران، سيد ضياءالدين صدري، انتشارات انجمن اولياء و مربيان، تهران.
پي نوشت ها:
[1] ـ مظاهري، علي اكبر، جوانان و انتخاب همسر، انتشارات پارسائيان، چاپ ششم، ص2، مقدمة سبحاني.
[2] . نور/26.
[3] ميزان الحکمه، حيدث 8036.
[4] ـ حر عاملي، محمد بن حسن، وسايل الشيعه، تهران، انتشارات اسلاميه، ج 14، ص 51.
[5] ـ جوانان و انتخاب همسر، ص 111 ، جوانان و تشكيل خانواده، ص 87.
[6] ـ جوانان و انتخاب همسر، ص 134 الي 151.