کسانی که دفن نمی شوند و شهدایی که در بیابان ها می مانند شب اول قبر و برزخ آنان چگونه است؟

براساس آیات و روایات، روح انسان پس از مرگ و انقطاع از بدن مادى، خود را با بدن برزخى و قالب مثالى مى یابد بدن مثالى، شباهت بسیارى به بدن دنیوى انسان دارد؛ ولى در عین حال بدنى است که با نظام و قوانین عالم برزخ سازگار است و با بدن مادى دنیوى، تفاوت هایى دارد. نگا: عروج روح، صص 52 و 59. افزون بر این که در بیشتر موارد مقصود از واژه «قبر» در واقع مسائل برزخ است؛ مثلاً گفته شده است: «ان القبر روضه من ریاض الجنة او حفرة من حفرالنار» ؛ بحارالانوار، ج 6، ص 159، روایت 19. «قبر یا روضه اى از ریاض بهشت و یا جایگاه پستى از جایگاه هاى آتش است». البته قبر برزخى و قبر خاکى یک ارتباط خاصى با هم دارند که مجال طرح آن نیست؛ ولى باید توجه داشت که عمده مسائل شب اول قبر و پس از آن، مرتبط با عالم برزخ است، نه قبر خاکى. نگا: عروج روح، ج 7، صص 69 و 114. بنابراین هم عذاب قبر و فشار آن و هم شادى ها و فراخى هاى آن، مرتبط با عالم برزخ بوده و با قالب بدن برزخى، صورت مى گیرد و قبر خاکى در این موارد، خصوصیتى ندارد. ازاین رو اگر مرده اى را بسوزانند، یا آن را بخورند، یا به دریا بیندازند و یا آن را مومیایى کرده و در محفظه هاى خاصى نگه دارند؛ باز هم مسائل شب اول قبر، فشار قبر، سؤال، مکافات و … براى آنان خواهد بود و شب اول قبر آنها، همان شبى است که این بدن ها یا به دریا انداخته شد، یا طعمه حریق گشته و یا خوراک حیوانى قرار گرفته است. شب اول قبر شهیدانى که پس از مدت مدیدى، اجساد مقدس و مطهر آنان یافت مى شود؛ همان شبى است که در بیابان ها مانده اند. حضرت امیر(ع) مى فرماید: «فروگذار نمى شود احدى از مردم که در شرق و غرب زمین و دریا و صحرا هستند؛ مگر آن که فرشته هاى سؤال کننده، به ملاقات آنان خواهند رفت». علم الهدى، معاد و عدل، ص 100. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 1/100116911)