کنترل هیجانات و احساسات

استاد مطهری در این باره می گوید در انسان حالت هایی وجود دارد به نام احساسات هیجانات و تحریکات که منشأ آن روح و روان آدمی است که در بعضی افراد به طور قوی و در بعضی نیز متوسط و ضعیف می باشد و به مجرد برخورد با حادثه تلخ و شیرین آن احساسات و هیجانات از درون آدمی سربرمی آورد و آشکار می شود، منتهی در نهاد انسان چیز دیگری نیز وجود دارد به نام عقل که اگر آن احساسات و هیجانات تحت کنترل عقل درآید مسلم از افراط و تفریط احساسات کاسته می شود و به صورت منطقی ظاهر و آشکار می شود. در بعضی افراد احساسات و هیجاناتشان تحت کنترل عقل قرار نمی گیرد و در برابر حوادث خارجی به طور سریع و افراطی ظاهر می شود و یک نحوه بی انضباطی روحی و روانی در آدمی به وجود می آورد که قهراً خوب نخواهد بود. غلبه بر احساسات فرایندی است که نیازمند آگاهی و تلاش مستمر و جهاد دائمی است. بنابراین باید:
الف) شخص همواره بر بنیه علمی، عقلی و ایمانی خود بیفزاید.
ب ) بنای جدی بگذارد که تحت تأثیر احساسات نامعقول، هیچ عملی را انجام ندهد.
ج ) هرگاه احساسات بر او غالب شد، بلافاصله وضعیت خود را تغییر دهد. مثلاً در هنگام خشم، اگر ایستاده است، بنشیند یا کمی راه برود، یا آب بنوشد و یا صلوات بفرستد.
د ) نوعی نظام تشویق و تنبیه برای خود تنظیم و بر طبق آن عمل نماید. مثلاً اگر براساس احساسات خود کار خاصی را انجام داد، به عنوان تنبیه یک روز تفریحات خود را ترک کند؛ یا اگر در موردی برخلاف احساسات نامعقول خود عمل کرد، به عنوان تشویق با دوستانش به تفریح برود یا ساعتی فوتبال بازی کند و… .