گره زبانی

گره زبانی (آنکیلوگلوزی) یک بیماری زبانی است که در بدو تولد وجود داشته و حرکت زبان را محدود می کند. در صورت ابتلا به گره زبانی یک طناب بافتی ضخیم و باریک (فرنولوم زبانی) قسمت پایینی نوک زبان را به کف دهان چسبانده و شیر خوردن کودک از سینه مادر را با مشکل همراه کند.

کودکی که به عارضه گره زبانی مبتلا باشد در بیرون آوردن زبان از دهان مشکلاتی خواهد داشت. همچنین این بیماری می تواند غذا خوردن، صحبت کردن و حتی بلعیدن کودک را با مشکلاتی همراه کند. البته همیشه گره زبانی باعث بروز مشکل و عوارض جانبی نخواهد بود. در بعضی به سادگی با یک عمل جراحی ساده قابل اصلاح و درمان است.1
 

علت گره زبانی

در حالت طبیعی، فرنولوم زبانی پیش از تولد از هم جدا شده و اجازه می دهد تا زبان محدوده مشخصی را برای حرکت در اختیار داشته باشد. اما در صورت ابتلا به، فرنولوم زبانی قسمت پایینی زبان را به دهان چسبانده و در نتیجه مانع از حرکت کامل زبان خواهد شد. علت اصلی بروز این اتفاق نیز تا حد زیادی ناشناخته است با این حال برخی از محققان در بعضی از موارد این بیماری را با عوامل ژنتیکی مرتبط می دانند.1
 

علائم گره زبانی

شاید کودک هیچ مشکلی در رابطه با گره زبانی خود نداشته باشد. بسیاری از کودکان این کار را نمی کنند.

برخی دیگر ممکن است مشکات خاصی مانند:

مشکل شیر خواری

مشکل در ایجاد صداهای خاص

شکاف بین 2 دندان جلوی پایین

مشکل در حفظ سلامت دهان، که می تواند باعث پوسیدگی دندان شود.

گره زبانی می تواند انجام سایر فعالیت های کودک را دشوار کند.

این موارد شامل لیسیدن مخروط بستنی، بازی با ساز بادی یا بوسیدن است. و احتمالا باعث خجالت یا مشکلات اجتماعی در برخی کودکان شود.

اکثر نوزادان مبتلا به گره زبانی در شیر خواری مشکلی ندارند. نوزادان مبتلا به این بیماری گویا در چفت کردن نوک پستان دچار مشکل می شوند.

یا شاید شیر خواری موجب درد در نوک پستان شود. اگر اصلاح نشود، احتمالا کودک به طور عادی وزن پیدا نکند.

این باعث می شود بعضی از خانم ها زودتر از آنچه دوست دارند از شیردهی خودداری کنند.

گره زبانی معمولا بچه ها را از یادگیری صحبت کردن باز نمی دارد. ممکن است کودک در ایجاد صداهای خاصی از جمله n-th-s-z-d-t و lمشکلاتی داشته باشد.

در موارد نادر، کودکان مبتلا به گره زبانی مشکلات دیگری مانند شکاف لب یا شکاف کام دارند. اینها می تواند علائم دیگری ایجاد کند.2

زمان مناسب مراجعه به پزشک

اگر نشانه های زیر را دارید با پزشک ملاقات کنید:

در صورتی که کودک شما نشانه های گره زبانی دارد که منجر به مشکلاتی نظیر شیر خوردن دشوار گردیده است

در صورتیکه پاتولوژیست زبان و کلام شما تشخیص دهد که تکلم فرزندتان توسط گره زبانی دچار اختلال شده است.

فرزند شما در مورد اختلالی که بر روی شیوه خوردن،تکلم یا زبان زدن به پشت دندان تاثیر گذاشته است،شکایت میکند.

توسط علائم و نشانه های گره زبانی دچار مشکل شده اید.3
 

گره زبانی در کودک چگونه تشخیص داده می شود؟

ارائه دهنده خدمات بهداشتی درمانی می تواند بیماری را با سابقه ی سلامتی و معاینه تشخیص دهد. ارائه دهنده زبان کودک و حرکات آن را با دقت بررسی می کند.

ارائه دهنده خدمات بهداشتی درمانی کودک احتمالا هنگام جستجوی دلایل احتمالی مشکلات شیر خواری نوزاد به گره زبانی پی ببرد.

محتمل است توصیه کند کودک پس از تشخیص، به پزشک گوش، بینی و حلق (ENT or otolaryngologist) مراجعه کند.2
 

درمان گره زبانی

انتخاب بهترین شیوه درمانی یک موضوع بحث برانگیز و چالشی است. بعضی از پزشکان و مشاوران شیردهی اصلاح این عارضه را بلافاصله بعد از تشخیص بیماری توصیه می کنند. یعنی حتی قبل از اینکه کودک بعد از تولد ترخیص شود، درمان آن ها را توصیه می کنند.

اما برخی از پزشکان ترجیح می دهند تا تأثیر این عارضه بر روی زندگی کودک را مشاهده و سپس اقدام به تصمیم گیری کنند. زیرا فرنولوم زبانی ممکن است با گذشت زمان شل شده و مشکل گره زبانی تا حد زیادی برطرف شود.

در موارد دیگر نیز ممکن است گره زبانی به قوت خود باقی بوده و کودک با هیچ مشکلی مواجه نشود. در بعضی از موارد با علائم حداقلی نیز مشاور شیردهی، گفتار درمانی یا آسیب شناس گفتاری می تواند این مشکلات را تا حد زیادی برطرف کند.

با وجود همه این موارد بازهم در صورت وجود مشکل یا علائم به خصوص در کودکان و بزرگسالان مبتلا به گره زبانی، فرد ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد. روش های جراحی برای درمان گره زبانی شامل frenotomy (فرنوتومی) یا frenuloplasty (فرنوپلاستی) می شود.
 

فرنوتومی (Frenotomy)

این عمل جراحی بسیار ساده بوده و بدون بی حسی در بیمارستان یا مطب پزشک قابل انجام خواهد بود. برای انجام فرنوتومی پزشک ابتدا وضعیت زبانی را به طور کامل بررسی و معاینه کرده و سپس با استفاده از یک قیچی استریل اقدام به آزاد کردن نوک فرنولوم خواهد کرد.

این عمل سرعت بسیار زیادی داشته و به علت وجود تعداد کم عصب و رگ های خونی در دیواره فرنولوم زبانی، احساس ناراحتی پس از عمل جراحی فرنوتومی نیز بسیار کم خواهد بود.

در صورت بروز خونریزی ناشی از این عمل نیز خونریزی احتمالاً فقط یک یا دو قطره خواهد بود. بعد از انجام عمل جراحی نیز کودک می تواند فوراً از شیر مادر تغذیه کند.

عوارض جانبی ناشی از عمل جراحی فرنوتومی بسیار کم است. با این حال می تواند باعث بروزموارد زیر شود:

عفونت

خون ریزی

آسیب به بافت زبان یا غدد بزاقی

جای زخم بر روی قسمت های دهان

فرنولوپلاستی (Frenuloplasty)

یکی دیگر از شیوه های پیشنهادی برای درمان گره زبانی، عمل جراحی فرنولوپلاستی است که بسیار گران تر از شیوه قبلی است. فرنولوپلاستی تحت بیهوشی عمومی همراه با عمل جراحی انجام می شود.

البته تنها در صورتی از این شیوه درمانی استفاده می کنند که درمان های دیگر پاسخگو نبوده یا فرنولوم زبانی بیش از حد ضخیم باشد. بعد از انجام این عمل جراحی نیز فرنولوم آزاد شده و زخم به وجود آمده در حین عمل به سادگی با بخیه قابل جذب، برطرف خواهد شد.

این شیوه درمانی به ندرت با عوارض جانبی همراه خواهد بود با این حال عوارض جانبی شامل خونریزی، عفونت، آسیب دیدگی به زبان یا غدد بزاقی می شود.

بعد از بهبود کامل گره زبانی، ورزش های زبانی برای بازگرداندن محدوده حرکتی زبان اهمیت زیادی داشته و می تواند تا حد زیادی زبان را به وضعیت طبیعی بازگرداند.1
 

پیامدهای مورد نظر

گره زبانی می تواند رشد دهانی نوزاد به معنی نحوه ی خوراک، تکلم و بلع را تحت تاثیر قرار دهد، 

برای مثال گره زبانی موارد زیر را پیش می آورد:
 

مشکلات شیردهی

شیردهی نیازمند این است که نوزاد زبانش را در هنگام مکیدن روی لثه ی پایینی نگه دارد. اگر در حرکت دادن زبان یا نگه داشتنش در موقعیت مناسب ناتوان باشد، نوزاد ممکن است به جای مکیدن نوک سینه آن را گاز بگیرد. این امر می تواند نوک سینه ی مورد نظر را به درد بیندازد و می تواند در توانایی نوزاد در شیرمکیدن تداخل کند. شیردهی نامناسب می تواند منجر به کمبود مواد مغذی و رشد نامناسب شود.

دشواری تکلم

گره زبانی می تواند در توانایی ایجاد برخی اصوات مانند “ت”،”د”،”ز”،”س”،”ث” و “ل” مشکل ایجاد کند. این امر می تواند به خصوص در تلفظ “ر” دشواری ایجاد کند.
 

بهداشت نامناسب دهانی

برای کودک بزرگتر یا بالغ، گره زبانی می تواند در پاک کردن اجرام باقی مانده از غذا روی دندان مشکل ایجاد کند. این امر می تواند باعث پوسیدگی دندان و التهاب لثه شود. گره زبانی همچنین می تواند منجر به شکل گرفتن فاصله بین دو دندان پایینی و جلویی شود.
 

ایجاد چالش با دیگر فعالیت های دهانی

گره زبانی می تواند در فعالیت هایی از جمله لیسیدن بستنی، لب ها، بوسیدن و سوت زدن تداخل کند.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.yadman-rehab.com
3.www.sabzosalem.com