یه بحثی یه جا مطرح شده که یه پاسخ شایسته و علمی رو می طلبه، خواستم از شما کمک بگیرم. «هفته پیش توی کلاس وقتی استاد داشت درباره جنبه های اقتصادی میگو و خرچنگ صحبت می کرد، این بحث مطرح شد که میگو حلال است و شاه میگو و خرچنگ چون از نظر شرعی حرام است فقط صادر می شود و مصرف داخلی ندارد». بیان این جمله همان و شورش کلاسی و کنجکاوی دانشجویی همان!! از نظر طبقه بندی هر سه این موجودات جزو بندپایان هستند و ساختار بدنی بسیار مشابهی دارند. از طرفی شاه میگو یک گونه از میگوهاست و اگر قرار است میگو حلال باشد این گونه خاصش چرا مستثنی شده است؟ هر چند که یک عده از بچه ها می گفتند که حتی در حلیت میگو هم اختلاف وجود دارد، ولی اکثریت بر این عقیده بودند که هر سه این موجودات مشابهند و هر سه حلال! بعضی هم این دلیل رو می آوردن که الان در بعضی رستوران های شمال تهران خرچنگ هم سرو می شه و این مبین حلیته!

پاسخگویی به این مسأله توجه به مطالب زیر را می طلبد: 1. اسلام در تمام زمینه های اجتماعی، اقتصادی و استفاده از نعمت های الهی، دستور به اعتدال و میانه روی صادر کرده است، از جمله در مورد گوشت ها که به تعبیر برخی از روایات «سید طعام ها است»، اعتدال را توصیه می کند، نه مانند گیاه خواران این منبع غذای را به کلی تحریم کرده و نه مانند مردم عصر جاهلیت و مشرکان، اجازه استفاده از هر نوع گوشتی حتی خوک، سوسمار، خرچنگ، انواع کرم ها و … را می دهند. زیرا غذاهای فاسد، مضر و حرام در ساختار وجودی انسان اعم از روحی و روانی تاثیر به سزایی داشته و در تهذیب، تزکیه و افکار او نقش مخرب دارد. از این رو به انواع حیوانات حرام گوشت به دلیل ضررها، قذارت و پلیدی که دارند هشدار داده و از خوردن آن ها نهی کرده است.
2. از میان ماهی ها تنها ماهیانی که در اصل دارای «پولک» می باشند خوردنی هستند، و در این نوع ماهی ها (پولک دار) فرق میان ماهی کوچک و بزرگ، نر و ماده، ماهی دریا و رودخانه و … نمی باشد اما انواع ماهی های که اصلا «پولک» ندارند مانند مار ماهی و غیره گوشت آن ها خوردنی نیست.
3. در مساله اربیان (روبیان) که معروف به «میگو» است، چون دارای فلس (پولک) می باشد از حیوانات آبی حلال و خوردن آن جایز است. (توضیح المسائل مراجع، ص 525، و نیز ر.ک: تحریر الوسیله، ج 2, ص 155، قم، دارالکتب (کتاب الاطعمه و الاشریعه)
4. خوردن خرچنگ جایز نیست و فروختن آن نیز برای «تغدیه و خوردن» مشروعیت ندارد بلی چنان چه خرچنگ منفعت محلله عقلای داشته باشد از قبیل خوراک طیور و غیره، صادرات آن برای این جهت اشکال ندارد. (لطف الله صافی گلپایگانی، جامع الاحکام، قم، حضرت معصومه (س)، چاپ اول، 1419، ج 2، ص 317)
5. «شاه میگو» و حکم آن:
متخصصین علم جانورشناسی می گویند: در دریاهای جنوبی کشور نوعی خرچنگ دراز به نام «شاه میگو» و در آب های شیرین مرداب انزلی نوعی خرچنگ دراز به نام «خرچنگ آب شیرین» زندگی می کند که شباهت ساختمانی بسیار زیادی با میگو دارد، از لحاظ ساختمان ظاهری «شاه میگو» و «خرچنگ آب شیرین» تفاوت فاحشی با خرچنگ معروف – که دارای بدن گرد و پهن است و در کنار دریا و یا رودخانه زندگی می کند- دارد، آیا این ها حلال هستند یا حرام؟
برخی از فقها (ناصر مکارم شیرازی، استفتاءات جدید، قم، امیرالمومنین، ج 1، ص 279، چاپ سوم، 1381)جواب داده اند حکم در این جا تابع صدق موضوع در نظر عرف است، اگر به آن خرچنگ (سرطان) گفته شود حرام است و اگر صدق «روبیان» (میگو) بر آن کند حلال است.
در پایان توجه شما را به استفتایی که در این زمینه صورت گرفته جلب می کنم:
س 986: در مساله اربیان (روبیان) که معروف به «میگو» است و به طور شایع صید می شود و ماکول است فرموده اند که «فلس» دارد آیا همه اقسام میگو را شامل می شود؟ چون یک رقم میگو که معروف به شاه میگو است (و اسم خارجی آن لابستر است) که تمام مشخصات اربیان رایج در او دیده می شود جز آن که جثه او بزرگتر است، آیا اربیان خاص حلیت دارد یا هر چه که اربیان و میگو نامیده شد با وحدت مشخصات حلال است؟
ج) فرقی میان انواع «اربیان» نیست ولی باید مانند اربیان معمولی فلس داشته باشد. (همان، ص 280) بنابراین، اگر «شاه میگو» دارای فلس باشد داخل در «روبیان» بوده و حلال است. اما اگر دارای پولک (فلس) نباشد از خانواده خرچنگ به حساب آمده و خوردن آن حرام خواهد بود.