1. شکی نیست که چگونگی غذا و نوع مواد آن، در حالات روحی و معنوی انسان تأثیر دارد، چه از نظر شیمیایی و چه از نظر باطنی و روحی آن. به همین جهت است که علمای اخلاق در راه تهذیب و تربیت نفس به انتخاب غذاهای سبک، سهل الهضم، میوه جات و سبزیجات سفارش نموده اند و به استناد روایات از زیاده روی در مصرف گوشت بر حذر داشته اند که صرف نظر از ضرر های مادّی آن، به ضرر های روحی و باطنی آن در راه خودسازی و سیر و سلوک الاهی توجه داده اند؛ اما نه این که هیچ گوشت مصرف نشود، چرا که در هر حال گوشت تا اندازه اى براى بشر لازم است.
2. در روایات نیز سفارش به پرهیز از زیاده روی در خوردن گوشت شده و از آن سو، امامان معصوم(ع) خوردن گوشت را به اندازۀ نیاز سودمند دانسته اند؛ مانند:
امام علی(ع) می فرماید: «خوردن گوشت ماهى را کم کنید زیرا بدن را آب میکند و بلغم را بیفزاید و نفس کشیدن را سخت مىکند».[1] و «بر شما باد به خوردن گوشت؛ زیرا خوردن گوشت سبب رویانیدن گوشت بدن مى شود و کسى که چهل روز گوشت نخورد بد خلق مى شود».[2]
امام رضا(ع) می فرماید: «زیاد خوردن گوشت گاو و حیوانات وحشى موجب کندى ذهن و عقل و تحیّر فهم و کثرت فراموشى مى شود».[3]
3. طبق روایات، خوردن غذاهایی مانند شیر و عسل از بهترین غذاهای شفابخش است؛ مانند:
پیامبر اکرم(ص) می فرماید: «یا على! سه چیز حافظه را زیاد می کند و بیمارى را از میان مى برد: خوردن شیر، مسواک زدن و خواندن قرآن».[4]
امام علی(ع) می فرماید: «سه چیز قدرت حافظه را مى افزاید و بلغم را می زداید: قرائت قرآن، خوردن عسل، و جویدن کندر».[5]
4. از خوردن زیاد تخم مرغ نیز باید پرهیز شود. امام رضا(ع) در این باره می فرماید: «زیاد تخم مرغ خوردن موجب بزرگى سپرز و بادها در سر معده مىشود پرکردن شکم از تخم مرغ کبابى باعث ضیق نفس و تنگى سینه می گردد».[6]
5. همچنین ترک زناشوئی (رهبانیت) هیچ گاه توصیه نشده، بلکه جزو حقوق واجب در افراد متأهل است، با این حال دارای آداب و شرایطی است.[7]
[1]. ابن شعبه حرانى، حسن بن على، تحف العقول عن آل الرسول صلى الله علیه و آله، محقق و مصحح: غفارى، على اکبر، ص 124، جامعه مدرسین، قم، چاپ دوم، 1404ق.
[2]. شیخ حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج 25، ص 26، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم، چاپ اول، 1409ق.
[3]. مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 59، ص 322، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق.
[4]. شیخ صدوق، الخصال، محقق و مصحح: غفارى، على اکبر، ج 1، ص 126، جامعه مدرسین، قم، چاپ اول، 1362ش.
[5]. طبرسى، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، ص 165، شریف رضى، قم، چاپ چهارم، 1412ق.
[6]. بحارالانوار، ج 59، ص 321.
[7]. ر.ک: نمایه های «شرایط زمان و مکان آمیزش»، سؤال 5556؛ «ازدواج پیامبر و دیگران»، سؤال 6522.