قوی ترین طلسمات+قویترین دعا و طلسم+قوی ترین کتاب طلسم و دعانویسی مطالب مذهبی+طلسم سیاهی و طلاق+طلسم احضار محبت معشوق+دانلود کتاب طلسم محبت و طلاق قوی
اینترنت کودک-اسیبهای اینترنت-اسیبهای اینترنت کودک- تهدیدات اینترنت کودک-
۱۳۹۷/۰۱/۲۵
–
۹۴۳ بازدید
در شرایطی که الآن کودکان و نوجوانان ما به اینترنت و با کمک فیلترشکن به سایت های ضد اخلاقی دسترسی دارند
آیا ایجاد اینترنت کودک که موجب مدیریت و محدودیت دسترسی کودکان و نوجوانان به فضای مجازی می شود بر دولت فریضه و واجب است؟
همان گونه که شما هم اشاره نمودید مسئولان مربوطه بایستی تمام جوانب امر را دراین زمینه درنظر بگیرند، اینترنت با همه خوبی ها و فوایدش، از کاستی ها و آسیب هایی نیز برخوردار است که همگان به ویژه دولتمردان، سیاستگذاران و اولیا و مربیان و والدین باید بدان واقف باشند. البته سخن گفتن از آسیب های اینترنت به معنای نفی این پدیده و نگاه منفی بدان نیست.
پرسشگر ارجمند، قبل از بیان مطالبی درمورد اسیبهای اینترنت برای کودکان وفرزندان و…،ابتدا در زمینه راه اندازی اینترنت کودک بگوییم،وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با ایسنا(بهمن96)، با بیان اینکه طرح این وزارتخانه برای راه‌اندازی اینترنت کودکان به زودی محقق می‌شود؛ گفت: تا ۱۰ روز آینده مجری این طرح را همراه با زمان‌بندی مشخص معرفی خواهیم کردیم تا برنامه برای حرکت آغاز شود.
محمد جواد آذری جهرمی با اشاره به طرح وزارت ارتباطات درباره اجرایی کردن طرح اینترنت کودکان بیان کرد: طرح ما در این باره تهیه و نهایی شده است که در حال حاضر در مرحله‌ای است که ما مجری این طرح را منصوب کنیم.
پیش از این نیز وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت دوازدهم درباره برنامه‌های صورت گرفته در راستای منشور حقوق شهروندی در این وزارتخانه، حمایت از توسعه سرویس‌های بومی و توجه به توسعه سواد رسانه را از اقدامات موثر در این حوزه دانسته و تاکید کرده بود: طرح اینترنت کودکان برای کاهش آفات فضای مجازی و همچنین نرم‌افزار موبایل‌محور دولت همراه از برنامه‌هایی است که در آینده در دستور کار این وزارتخانه قرار دارد. در این راستا، گروهی از حقوقدانان و صاحب‌نظران مامور شده‌اند اقدامات لازم به این کسب و کارها را فراهم کنند و همچنین امیدواریم تا دهه فجر سامانه‌ای برای ثبت اعتراضات مردم در زمینه نقد حقوق اساسی به بهره‌برداری برسد.
اینترنت کودکان در بقیه جاها
به گزارش ایسنا، در انگلستان هم انجمن ملی مبارزه با خشونت علیه کودکان (NSPCC) در سال (۲۰۱۷) با انتقاد از اهمال دولت این کشور در تضمین امنیت کودکان در فضای اینترنت اعلام کرده بود که از ۳۸ طرح پیشنهادی در این مورد، ۱۱ طرح نادیده گرفته شده، هفت طرح آن هم به صورت کامل به اجرا درنیامده است و چهار طرح نیز اکنون تاریخ گذشته محسوب می‌شوند.
این انجمن بر نیاز به دستورالعملی اجباری برای تنظیم رسانه‌های اجتماعی و مقابله با سوءاستفاده‌های آنلاین در حال حاضر تاکید دارد. وزیران انگلیس می‌گویند که در تلاش برای ایجاد امن‌ترین فضای مجازی ممکن در این کشور هستند. مقامات وزارت انگلیس، به عنوان بخشی از استراتژی ایمنی اینترنتی خود، روند ایجاد یک دستورالعمل اختیاری برای تنظیم وب‌سایت‌ها را آغاز کرده است. اگرچه NSPCC با بیان اینکه این اقدام در سال ۲۰۰۸ توصیه شده بود، آن را بسیار دیر و ناکافی خواند و اجباری شدن و همراه شدن آن با جریمه در صورت عدم اجرا را خواستار شد.
طبق این دستورالعمل، امکاناتی نظیر اکانت‌های امن برای افراد زیر ۱۸ سال، حفاظت‌های اضافی مانند هشدار در مورد سوءاستفاده‌ها و گزارش خطر برای کودکان باید از طریق شبکه‌های اجتماعی منتشر شوند.
مسنجر کیدز ؛ پیام‌رسانی برای کودکان
در سایر نقاط دنیا نیز بحث اینترنت و کودکان مورد توجه قرار گرفته است به طوریکه شبکه اجتماعی فیس بوک، پیام‌رسانی را تحت عنوان “مسنجر کیدز” ارائه کرده تا کودکان تحت نظارت والدین خود بتوانند با دوستان خود در ارتباط باشند.
از سال ۱۹۹۸ میلادی که استفاده از اینترنت برای عموم مردم همگانی شد، کاربران بسیاری از اطلاعات نادرستی که در فضای باز اینترنت ممکن است در دسترس کودکان قرار بگیرد، ابراز نگرانی کردند. بنابراین کنگره آمریکا لایحه و قانونی را تصویب کرد که کودکان زیر ۱۳ سال و بدون نظارت و اجازه والدین خود، مجاز به استفاده از اینترنت نباشند.
درادامه پیرامون اسیبهای اینترنت بخصوص برای کودکان مطالبی را ارائه میدهیم.
نگاهی به آسیب های سیاسی و روانی اینترنت وشبکه های اجتماعی مجازی
با رشد رسانه های نوین، جهاد وارد عصر دوم رسانه ها شده است که برخلاف دوره مدرن و عصر نخست، آینده آن به طور کامل قابل پیش بینی نیست، زیرا در عصر دوم رسانه ها که در آن بحث رسانه های الکترونیک جدید، حاکمیت دارند و اطلاعات حرف آخر را می زنند، پدیده ها کمتر قابل پیش بینی اند (گل محمدی، 1383). رسانه های نوین دارای آسیب های بسیار مهم روانی و سیاسی است که می توانند، زمینه و بستر مناسبی را برای جنگ نرم ایجاد کنند. در مورد آسیب های روانی شبکه های اجتماعی، می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
1- کاهش احساسات: به دلیل اینکه اغلب ارتباطات در این فضا، به صورت نوشتاری است، اغلب فاقد احساسی است که در فضای واقعی، از طریق قدم زدن، سخن گفتن و… به دست می آید. افراد با وجود امکانات ارتباطی در فضای مجازی، دیگر اهمیتی به کیفیت روابط نمی دهند و این مسئله، به کاهش بیشتر احساسات منجر می شود.
2- متن گرایی: علی رغم امکانات چند رسانه ای موجود در فضای مجازی، هنوز هم قسمت عمده ای از ارتباطات در فضای مجازی را ارتباطات متنی در قالب ایمیل و چت تشکیل می دهد. ارتباطات متنی می تواند شکل جدیدی از هویت مجازی را شکل دهد.
3- انعطاف پذیری هویتی: افراد در فضای مجازی، به دلیل نبود راهنماهای چهره ای، می توانند بازنمایی های متفاوتی از خود ارائه دهند.
4- دریافت های جایگزین: در ارتباطات مجازی، شما می توانید دیوارها را بشکنید، به حوزه خصوصی دیگران وارد شوید و حرف هایی را که حاضر نیستند، در ارتباط چهره به چهره به شما بگویند، بشنوی
با توجه به گسترش شبکه های اجتماعی و افزایش خدمات این شبکه، روز به روز به تعداد کاربران آنها افزوده می گردد. کاربرانی که شاید کمترین آگاهی و اطلاع را از روند کاری این شبکه داشته باشند.
اینترنت و جوانان :
اغلب پدران و مادران به دلیل اطلاعات ناکافی، خطر استفاده از اینترنت را نمی دانند و برای کودک و نوجوان خود خطرات آن را توضیح نمی دهند (چیزی نمی دانند که توضیح بدهند) و نوجوان وارد دنیایی می شود که در صورت بی اطلاعی، خطرات فراوانی درکمین اوست. ساده ترین مثال چت کردن است. از آنجایی که در هنگام چت کردن همدیگر را نمی بینید، احتمالا کلمات محبت آمیز رد و بدل می شود. گاهی هنگامی که نوجوان خسته از سختگیری های خانواده و پدر و مادر پای اینترنت نشسته است و با کسی درد دل می کند، می بیند که دلداریش می دهند و گوش به حرفش می دهند و راهنماییش می کنند. کم کم حس اعتماد این نوجوان که در نسبت به افراد جامعه کم بوده است، جلب می شود و هنگامی که اعتماد کرد، احتمال دست زدنش به هر کاری وجود دارد. وندا هریس میلاری مدیر فروش یاهو اعلام کرد که نوجوانان و جوانان تمام کارهای خود را با اینترنت انجام می دهند و اینترنت برای آنها محوری ترین وسیله ارتباط جمعی است زیرا در نظر آنها اینترنت وسیله ای برای کسب اطلاعات گوناگون در زمینه های مختلف است.
چه خطراتی کودکان جهان را در فضای اینترنت تهدید می کند
تجربه حدود دو دهه حضور اینترنت در جوامع انسانی نشان می دهد که همه چیز به کیفیتی که در نگاه اول به نظر می رسد نیست و استفاده از این فضای مجازی می تواند آسیب ها و گاه خطراتی را برای کاربران، به خصوص کاربران آسیب پذیرتر مانند کودکان و نوجوانان در پی داشته باشد کودکان و نوجوانان در پی داشته باشد در این میان پرسش ها و تردیدهایی در زمینه حدود آزادی استفاده از اینترنت برای کودکان. حدود گردش آزاد اطلاعات در مقابل کاربران کودک، حفاظت از حریم خصوصی کودک در فضای مجازی و نهایتا نقش مقررات حقوقی بین المللی برای این حفاظت و حمایت از این گروه آسیب پذیر که به سهولت می توانند در این دنیای بی حد و مرز در معرض سوء استفاده قرار بگیرند، مطرح می شود.
آسیب ها و خطرات بالقوه موجود برای کودکان در سراسر جهان را می توان در سه دسته کلی هدف گیری تجاری و تبلیغاتی، بهره برداری و استثمار جنسی کودکان و نقض حریم خصوصی آن ها تقسیم کردگاه کودکان در اینترنت بخش قابل توجهی از اطلاعات شخصی خود را در محیط هایی چون اتاق های گفت و گو شبکه های اجتماعی، سایت های بازی آنلاین و مثل آن اقتدا می کنند که جمع آوری غیرقانونی آن ها تهدیدی جدی برای حریم خصوصی آن ها به شمار می آید چرا که هرگز مشخص نیست که این اطلاعات بدست چه کسانی می افتد و چگونه مورد استفاده قرار می گیرند چنین وضعیتی می تواند کودکان را در معرض استفاده های تجاری از اطلاعات آن ها با هدف گیر تبلیغاتی قرار دهد.
در دهه اخیر پدیده سوء استفاده جنسی و هرزه کاری کودکان که عمدتا از طریق فریب و جمع آوری اطلاعات کودک در فضای وب صورت می گیرد. نگرانی جدی در جامعه بین المللی ایجاد کرده است حال باید دید که حقوق بشر بین الملل برای جلوگیری از طعمه قرار گرفتن کودکان چه راهکارهای را پیش بینی کرده است.
مبنای حقوقی اصلی برای دسترسی آزاد کودکان به محتویات اینترنتی را می توان ماده 19 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی دانست این ماده بر این نکته تاکید دارد که هر کسی از حق آزادی بیان برخوردار است که شامل آزادی تفحص، دریافت و انتقال اطلاعات می شود؛ اینها در برگیرنده همه عقاید، صرف نظر از ملاحظات مرزی، خواه به صورت شفاهی، مکتوب چاپی و به صورت هنری و هر رسانه دیگر است. به طور خاص تر ماده 17 کنوانسیون حقوق کودک اشاره می دارد که کودکان باید به تمامی منابع گوناگون ملی و بین المللی اطلاع رسانی، به ویژه مشابعی که برای سلامت جسمی و روانی وی مفید هستند. دسترسی داشته باشند. این ماده در ادامه به تمایل کشورهای عضو به تشویق وسایل ارتباط جمعی در راستای کاربری های اجتماعی و فرهنگی و نیز همکاری های بین المللی دولت ها عضو در این زمینه تاکید می کند.
گردش آزاد اطلاعات محدود یا نامحدود
با نگاهی به اسناد بین المللی می تواند ضرورت دسترسی آزاد کودکان به منابع اینترنتی و نیز ضرورت گردش آزاد اطلاعات را برداشت کرد. اما چنان که بیشتر اشاره شد واقعیت های موجود در فضای اینترنت رویکردی حفاظتی برای کودکان را طلب می کند.
با توجه به ماهیت خاص فضای مجازی که آثار آن فراتر از مرزهای سرزمینی دولت است و مخاطبان آن در سراسر جهان به سادگی امکان دسترسی به محتویات آن را دارند. ضرورت اتخاذ اقدامات بین المللی برای محدودسازی برخی محتویات زبانبار و مخرب آن برای کودکان با همکاری همه اعضای جامعه بین الملل امری انکار ناپذیر است پهنه اینترنت فضایی است که حد و مرزی نمی شناسد و حتی اقدام اکثریت و قریب به اتفاق کشورهای جهان به وضع مقررات حمایتی برای کودکان و پیش بینی قوانین در زمینه کنترل محتویات ارسال شده به فضای وب چنانچه با بی تفاوتی اقلیتی کوچک از کشوها در این زمینه همراه باشد، نمی تواند مانعی برای در معرض خطر قرار گرفتن کودکان و دسترسی آن ها به محتویات زیانبار باشد.
میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی بر لزوم تضمین آزادی بیان که شامل انتقال و دریافت آزاده اطلاعات از طریق هر رسانه ای می شود تأکید دارد، اما باید دقت داشت که این حق از جمله معدود حقوقی است که توسط این سند بین المللی مشمول محدودیت شده است. میثاق بدین نکته اشاره می دارد که اعمال حقوق تصریح شده در ماده 14 مستلزم حقوق و مسئولیت های خاصی است و می تواند در صورت مغایرت با احترام به حقوق و حیثیت دیگران، حفظ امنیت ملی و با نظم حقوقی و سلامت با اخلاق عمومی مشمول محدودیت شود. بی شک نقض جریم خصوصی کودک و با قراردادن وی در معرض محتویات غیراخلاقی از جمله مواردی هستند که طبق تصریح میثاق خط قرمزی برای آزادی دریافت و انتقال آزاد اطلاعات به شمار می روند. از سوی دیگر ماده 24 کنوانسیون حقوق کودک مقرر می دارد که شوراهای عضو متعهد هستند. تا از کودکان در مقابل همه اشکال سوء استفاده و استثمار جنسی حمایت به عمل آورند. بدین منظور همه کشورهای عضو باید همه اقدامات مقتضی ملی، دو جانبه و چند جانبه را برای جلوگیری از تشویق با وادار کردن کودکان به شرکت در هر گونه فعالیت جنسی غیرقانونی و استفاده استثماری از کودکان در اعمال غیراخلاقی انجام دهند.
درانتها بگوییم، نحوه کاربست اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در میان کاربران سنین مختلف موضوع بسیاری از تحقیقات روانشناسی و اجتماعی موجود می‌باشد.
کاربست اینترنت به معنی نحوه استفاده از این فناوری نوین در میان سنین مختلف و همچنین در مکان‌ها و زمان‌های مختلف می‌باشد.
روند روزافزون استفاده از اینترنت در عصر حاضر باعث شده تا به جنبه‌های مختلف این کاربست خاص توجه نشود، اینکه استفاده از اینترنت و فضای مجازی در چه سطحی باید باشد و یا خاصه برای سنین مختلف در جامعه ما چه برنامه‌ای برای کاربرد اینترنت در میان خانواده‌ها باید به کار گرفته شود؟
و یا اینکه در صورت عدم توجه نهادها و سازمان‌های متصدی تعلیم و تربیت به مسئله استفاده بی‌اندازه از فضای مجازی در کشور توسط کاربران سنین مختلف، چه آسیب‌هایی متوجه رشد تراز مثبت کاربران و به خصوص جوانان در روند اجتماعی شدن‌شان خواهد بود؟
از ویژگی‌های خاص فضای مجازی که باعث مصرف بیشتر این فناوری در میان انواع کاربران می‌شود این است که امروزه استفاده از اینترنت به تخصص و سواد چندانی نیاز ندارد.
این پدیده در اینترنت و فضای مجازی چنان نمایان شده است که ورای برخی پایگاه‌های علمی و تخصصی در فضای مجازی که به سواد و تخصص جهت کاربست و بکارگیری آنها نیاز است، بیشتر موارد، پایگاه‌های خبری و یا شبکه‌های اجتماعی، سرگرمی و… می‌باشند و استفاده از چنین پایگاه‌هایی نیاز چندانی به سواد و تخصص فناوری ندارد و فرد با اندک آشنایی محیط مجازی می‌تواند از این پایگاه‌ها در جهات مختلف استفاده مثبت و یا منفی نماید.
همچنین عدم وجود و حضور فرهنگ استفاده از فضای مجازی در جوامع مختلف و همچنین در جامعه ایران موجب شده است تا کاربرد اینترنت و سایت‌های مختلف اعم از خبری، سرگرمی و…به نوعی عادت روزمره و معضلی در میان کاربران و به خصوص کاربران در سنین پایین‌تر تبدیل شود.
نکته مهمی که باید در روند تعلیم و تربیت و نظام آموزش کشور جزء اولویت‌ها قرار گیرد توجه و برنامه‌ریزی در راستای دانش و فرهنگ کاربست اینترنت خصوصا از سنین پایین تا مقاطع متوسطه در سطح کشور می‌باشد.
نبود دانشِ کاربست اینترنت در میان کاربران مختلف در جامعه طبیعتا منجر به وب‌گردی‌های بیهوده و بعضا نابجا می‌شود، این امر در کنار محیط هیجانی خاص و جذابیتی که فضای مجازی برای کاربر فراهم می‌کند در کوتاه مدت آسیب‌های بسیاری بر رشد عقیدتی و پرورش استعداد‌های علمی فرد خواهد گذاشت.
استفاده از فضای مجازی در امر تعلیم و تربیت ضروری است البته دراین زمینه شرکت های دانش بنیان برای ایجاد و توسعه آموزش در فضای مجازی اعلام آمادگی کرده اند و لازم است از فرصت فضای مجازی در امر تعلیم و تربیت استفاده شود.
پیرامون همین موضوع به گفتگوی محی الدین بهرام محمدیان ،معاون وزیر آموزش و پرورش با خبرگزاری مهردر خرداد93اشاره مینماییم.
تاکید سند تحول بر فضای مجازی به عنوان فضایی برای یادگیری و یاددهی، احترام به قانون درباره فیلترینگ، آموزش فضای مجازی به معلمان، ضرورت ایجاد درس تحلیل رسانه برای دانش آموزان و ایجاد شبکه‌های اجتماعی داخلی و… از مهمترین محورهای گفتگوی مهر با معاون پژوهشی آموزش و پرورش درباره خطرات و تهدیدهای فضای مجازی برای دانش اموزان است.
“فضای مجازی برای دانش آموزان خطرناک تر از اعتیاد است.” این هشداری بود که چندی پیش مدیر کل تربیتی و مشاوره معاونت پرورشی آموزش و پرورش اعلام کرد. هشداری که بارها کارشناسان تربیتی و آموزشی بر آن تاکید کرده اند و معتقدند که خطر کنونی فضای مجازی یا اینترنت از خطراتی که در بیرون از خانه فرزندان ما را تهدید می کند بیشتر است. برای پیشگیری از این خطرات بود که طرح راه اندازی شبکه های اجتماعی ویژه دانش آموزان در معاونت پرورشی مطرح شد، اما باز هم کارشناسان معتقدند که برای راه اندازی چنین شبکه ای باید محتوای آن از سوی مسوولان آموزش و پرورش تدوین شود و از سوی دیگر فرهنگ استفاده از شبکه های اجتماعی در سطحی گسترده به دانش آموزان و والدین آموزش داده شود.
به همین بهانه با محی الدین بهرام محمدیان معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش گفتگویی درباره باید ها و نبایدها راه اندازی شبکه های اجتماعی و محتوای این شبکه ها انجام داده ایم که در ادامه می خوانید:
* نقش رسانه های نوین، مانند ماهواره ها، اینترنت، شبکه های اجتماعی، تلفن های همراه هوشمند و … را در فرایند تربیت اسلامی دانش آموزان، فرصت تلقی می کنید یا تهدید؟ گفتند: فضای مجازی تنها یک وسیله و یک واسطه نیست، بلکه آن را باید به تعریف هوشمندی اضافه کنیم و آنرا هوشمند بدانیم. به نوعی، تغییر پارادایمی ایجاد شده که تربیت در محیط دانشی اتفاق می افتد. یعنی بسترهای آن دانشی است که این بستر دانشی می تواند نظریه را بارور کند. لذا به اعتقاد من نسبت به تربیت اسلامی و فضای مجازی باید بیشتر از زاویه فرصت نگاه کرد تا تهدید. اما آنچه که این روزها به عنوان چالش مطرح است تاکید بر توانمندیهاست که آیا توانمندی لازم را برای حضور در این فضا کسب کرده ایم؟ به نظر من خود بستر فضای مجازی تهدید نیست، بلکه فرصت است. استفاده کنندگان اگر انسانهایی قوی باشند که با سرعت و دقت و صحّت عمل کنند، زود به مقصد می رسند و اگر نسبت به رقبای خود ناآشنا باشند و مسیر را تعیین نکنند خود دچار شکل می شوند.
همچنین سند تحول آموزش و پرورش و برنامه درسی ملی یکی از ویژگیهایش این است که محیط های یادگیری و یاددهی را متنوع دیده است. یعنی بر خلاف روش سنتی و نگاه سنتی محیط یادگیری و یاددهی را تنها کلاس درس نمی داند. هم فضاهای متنوع درون مدرسه ای و برون مدرسه ای مانند کتابخانه، بازار، موزه، پارک و … را برای تعلیم و تربیت لحاظ کرده و هم محیط مجازی را محیط یاددهی و یادگیری تربیتی دیده اند. لذا این مطلب در سند به رسمیت شناخته شده است که یکی از محیط های یادگیری و یاددهی ما فضای مجازی باشد. پس این نگاه مثبت به سند تسرّی پیدا کرده و ما آن را به رسمیت شناخته ایم.
* ایشان در پاسخ به این پرسش که نقش آموزش و ترویج سواد رسانه ای را در بهره‌مندی صحیح دانش آموزان از رسانه ها و فضای مجازی، چگونه ارزیابی می کنید؟بیان کردند:من فکر می کنم که استقبال ما همواره از رسانه های جدید خوب است اما فرهنگ آن و نحوه کاربرد مفید را دیرتر می آموزیم. در مورد رسانه های نوین و فناوری ها نکته ظریفی وجود دارد، این که قدرت دریافت خردسالان و جذابیت آنها برایشان بیشتر از بزرگسالان است، به عنوان مثال بچه های کوچک اگر تلفن همراه داشته باشند حتما کارکرد با وایبر را هم می دانند. در حال حاضر تمام دانش اموازن دبیرستانی نحوه استفاده از فیلترشکن را می دانند و حتی برخی نیز هکر هستند. این واقعیت وجود دارد و نمی توانیم انکار کنیم.
* ایشان در پاسخ به این پرسش که چگونه دانش اموزان را از خطرات و تهدیدهای استفاده از فضای مجازی حفظ کرد؟گفتند:اولا باید والدین را نسبت به این فضا آشنا کرد. پیامبر جمله ای دارد: “اطلبو العلم من المهد ال الحد”، ز گهواره تا گور دانش بجوی. که اگر ما به این امر التزام داشته باشیم، همیشه نسل های بعدی هم دنباله رو ما خواهند بود، چرا که وقتی فارغ التحصیل می شویم فکر میکنیم که بارمان روی زمین گذاشته ایم و لذا دیگران از ما پیشی می گیرند. امروزه دنیا دنیای تراکم یا انفجار اطلاعات است که شاید به دانش تبدیل نشود؛ چرا که در دانش آرامش است و در اطلاعات نوعی اضطراب. پس اول باید والدین را آشنا کرد. گاهی اوقات بچه ها وارد عرصه هایی می شوند که پدر و مادر ها نمی دانند چه خبر است. اگر پدیده های نو و فناوریهای نو را خودمان یاد بچه ها دهیم، تولید محتوا کنیم و شبکه های اجتماعی داخلی ایجاد کنیم، یقینا دانش آموزان در شبکه های اجتماعی خارجی نمی روند، که بعدا بگویند چرا فیلتر شد؟
* ایشان در پاسخ به این پرسش که مشکل دیگر ان است که حتی بسیاری از معلمان آشنا با این فضاها و یا برنامه های تلفن همراه نیستند.گفتند:در نظام تعلیم وتربیت اسلامی ما نیازمند برگشت به اصول هستیم یعنی معلم باید اطلبو العم من المهد الی اللحد باشد یعنی معلم باید آموزش مداوم داشته باشد. تداوم آموزشهای حرفه ای برای معلمان یک اصل است. معلمی این نیست که کسی برود دوسال تربیت معلم یا چهار سال برود دانشگا فرهنگیان درس بخواند بعد بیست سال بی خیال یاد گرفتن باشد! معلم باید هر روز درس بخواند و آموزش ببینید، هر روز مطالعه کند و دستگاه تعلیم وتربیت این کار را تسهیل کند. به اعتقاد من آموزش پدیده های نو و فضای مجازی به معلمان برای آموزش وپرروش از نان شب هم واجب تر است. هر گونه تخصیص اعتبار برای این کار سرمایه گذاری است نه هزینه. معلم باید حرفه ای آموزش ببیند. اگر می خواهیم نظام تعلیم و تربیت را استوار کنیم، اگر می خواهیم آموزش وپرورش را استوار کنیم، سند تحول بنیادین محقق بشود، باید معلم ها با پدیده های نو مثل اینترنت، فضای مجازی، فناوری های جدید مثل نانو، بایو آشنا شود. مرز دانش بسته نیست و باید این دانش های جدید به دانش آموزان ما منتقل شود. بواسطه چه کسی این انتقال صورت می گیرد؟ بواسطه معلم، پس معلم باید دانش های جدید را آموزش ببیند. به همین دلیل است که ما به دوستان خود در مجلات رشد توصیه می کنیم که کاری کنید که معلمها بدانند، در دانشهای نو و و اطلاعات جدید در حوزه های مختلف آگاهی پیدا کنند. در حوزه فناوری معلمان را آموزش دهیم، نترسیم و نهراسیم که بچه هایمان را با پدیده های نو آشنا کنیم. زیرا امام صادق علیه السلام فرموده است. خودتان بچه هایتان را با پدیده های نو آشنا کنید قبل از انکه منحرفان برشما پیشی بگیرند. اگر ما پدیده های جدید را، فناوریهای جدید را، دستاوردهای جدید علمی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی را با گزینش خودمان با صلاحدید خودمان آشنا نکنیم دیگران این کاررا با چاشنی هایی که معلوم نیست چه چیزهایی است انجام خواهند داد.
* ایشان در پاسخ به این پرسش که با توجه به تاکید سند تحول آموزش و پرورش و برنامه درسی ملی، آیا در تدوین کتابهای درسی نیز به موضوع فناوریهای نوین و خطرات و تهدیدهایی که ممکن است فضای مجازی برای دانش اموزان داشته باشد، توجه شده است؟گفت:در حال حاضر که از سواد بصری و رسانه ای حرف می زنیم باید این امر اتفاق بیفتد. الان یکی از درسهایی که در دوره متوسطه به آن فکر می کنیم، درس تحلیل رسانه است و ابعاد مختلفی دارد که یکی از آنها می تواند سواد رسانه ای برای معلم و دانش اموز باشد. البته در حال حاضر نظام آموزشی ما تولید محتوای الکترونیک دارد. شبکه ای به نام رشد داریم که به صورت آنلاین مطلب تولید می کند. بصورت آنلاین خدمت رسانی می کند. اعتقاد من به این است که در سازمان پژوهش در سالهای اخیر با یک نوع هوشمندی بحث هوشمندسازی تعقیب شد و ایرادی هم وارد است که هوشمند سازی را از مجرای اصلی آن خارج کرده اند. من از آن روزی که بحث هوشمندسازی از سازمان پژوهش به مرکز دیگری واگذار شده احساس نگرانی کردم و الان هم نگران هستم. معتقدم محتوای آموزشی تربیتی باید یک مرکز واحد داشته باشند همانگونه که محتوای مکتوب در یک سازمان تولید می شود، محتوای الکترونیکی نیز باید در یک مرکز و با مصالح دانش آموزان سنجیده شود. همچنین با برنامه درسی ملی و سند تحول همخوانی داشته باشد و دانش آموزان ما در مدارس هوشمند، هوشمندانه وارد شوند.
* ایشان در پاسخ به این پرسش که مدیریت و نظارت بر فضای مجازی و سایبری را چگونه ارزیابی می کنید و تا چه حد مفید می دانید؟ آیا موافق با مسدود سازی و فیلترینگ رسانه های نوین هستید و آن را در فرایند تربیت اسلامی موثر می دانید؟گفتند:در مورد فیلترینگ، من حکم قانون را همیشه محترم می دانم. هر چیزی که قانون شد باید به آن احترام گذاشت، چون قانون بد بهتر از بی‌قانونی است و هیچ کس هم نباید در هر موقعیت و مکانی خود را بالاتر از آن بداند و بخواهد آن را دور بزند. در فضای مجازی هم هیچ کشوری نیست که در مورد آن چارچوب نداشته باشد، حتی در آزادترین کشورها می بینیم که آنها هم چارچوبهایی دارند. در آمریکا نیز سیاست هر ایالت نسبت به ایالت دیگر متفاوت است و در مورد میزان دسترسی دانش آموزان به فضای مجازی اعمال فیلتر می شود. ما هم در کشور خود نیازمند این هستیم که مصالح ملی و فکری و اعتقادی خود را بهتر بدانیم. باید بدانیم که لوازم فکری از لوازم مدرسه ای مهمتر است، در حوزه فرهنگ نیز همین است. ما دولت را انتخاب می کنیم، دولت یعنی تعیین کننده مصالح عمومی؛ از یک طرف باید مصالح عمومی تامین شود و قانون نیز از جانب دیگر مراعات شود. این قانون به ما می گوید که این کار را انجام دهیم و خود را ملزم به آن کنیم. شاید افراد حکومتی ما نظر و سلیقه خود را داشته باشند، اما این نظرات و سلایق باید در پارلمان جواب گیرد. عقل جمعی و خرد جمعی این است، اگر هر کسی حرف خود را بزند که نمی شود. پارلمان را برای این گذاشتند که اگر مسئولین مصلحتی دیدند متکی به آرای نمایندگان مردم بگویند که این کار بشود یا نشود. شورای نگهبان نیز سیستم کنترل کننده پارلمان است تا هیچ چیز با اصل قانون اساسی و شرعی و دینی مغایرت نداشته باشد. لذا من با فیلترینگ به معنای عام مخالفم، اما به معنای خاص اش شدیدا به آن پایبندم. http://www.mehrnews.com/news/2292584/تدوین-درس-تحلیل-رسانه-در-دوره-متوسطه-آمریکا-هم-فضای-مجازی-دانش
اطلاعات بیشتر
معرفی مجری طرح اینترنت کودکان
https://www.isna.ir/news/96112715125/معرفی-مجری-طرح-اینترنت-کودکان-تا-۱۰-روز-دیگر
حفاظت از کودکان در فضای اینترنت
https://article.tebyan.net/257616/حفاظت-از-کودکان-در-فضای-اینترنت
آسیب‌های اینترنت بر فرزندان – Tebyan – تبیان
https://article.tebyan.net/282207
مهم ترین آسیب های اینترنت – راسخون
rasekhoon.net/article/show/154066/مهم-ترین-آسیب-های-اینترنت
سلامت روانی کودکان و نوجوانان در فضای مجازی
http://www.iribnews.ir/fa/news/1376812/سلامت-روانی-کودکان-و-نوجوانان-در-فضای-مجازی
پرسشگر ارجمند، قبل از بیان مطالبی درمورد اسیبهای اینترنت برای کودکان وفرزندان و…،ابتدا در زمینه راه اندازی اینترنت کودک بگوییم،وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با ایسنا(بهمن96)، با بیان اینکه طرح این وزارتخانه برای راه‌اندازی اینترنت کودکان به زودی محقق می‌شود؛ گفت: تا ۱۰ روز آینده مجری این طرح را همراه با زمان‌بندی مشخص معرفی خواهیم کردیم تا برنامه برای حرکت آغاز شود.
محمد جواد آذری جهرمی با اشاره به طرح وزارت ارتباطات درباره اجرایی کردن طرح اینترنت کودکان بیان کرد: طرح ما در این باره تهیه و نهایی شده است که در حال حاضر در مرحله‌ای است که ما مجری این طرح را منصوب کنیم.
پیش از این نیز وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت دوازدهم درباره برنامه‌های صورت گرفته در راستای منشور حقوق شهروندی در این وزارتخانه، حمایت از توسعه سرویس‌های بومی و توجه به توسعه سواد رسانه را از اقدامات موثر در این حوزه دانسته و تاکید کرده بود: طرح اینترنت کودکان برای کاهش آفات فضای مجازی و همچنین نرم‌افزار موبایل‌محور دولت همراه از برنامه‌هایی است که در آینده در دستور کار این وزارتخانه قرار دارد. در این راستا، گروهی از حقوقدانان و صاحب‌نظران مامور شده‌اند اقدامات لازم به این کسب و کارها را فراهم کنند و همچنین امیدواریم تا دهه فجر سامانه‌ای برای ثبت اعتراضات مردم در زمینه نقد حقوق اساسی به بهره‌برداری برسد.
اینترنت کودکان در بقیه جاها
به گزارش ایسنا، در انگلستان هم انجمن ملی مبارزه با خشونت علیه کودکان (NSPCC) در سال (۲۰۱۷) با انتقاد از اهمال دولت این کشور در تضمین امنیت کودکان در فضای اینترنت اعلام کرده بود که از ۳۸ طرح پیشنهادی در این مورد، ۱۱ طرح نادیده گرفته شده، هفت طرح آن هم به صورت کامل به اجرا درنیامده است و چهار طرح نیز اکنون تاریخ گذشته محسوب می‌شوند.
این انجمن بر نیاز به دستورالعملی اجباری برای تنظیم رسانه‌های اجتماعی و مقابله با سوءاستفاده‌های آنلاین در حال حاضر تاکید دارد. وزیران انگلیس می‌گویند که در تلاش برای ایجاد امن‌ترین فضای مجازی ممکن در این کشور هستند. مقامات وزارت انگلیس، به عنوان بخشی از استراتژی ایمنی اینترنتی خود، روند ایجاد یک دستورالعمل اختیاری برای تنظیم وب‌سایت‌ها را آغاز کرده است. اگرچه NSPCC با بیان اینکه این اقدام در سال ۲۰۰۸ توصیه شده بود، آن را بسیار دیر و ناکافی خواند و اجباری شدن و همراه شدن آن با جریمه در صورت عدم اجرا را خواستار شد.
طبق این دستورالعمل، امکاناتی نظیر اکانت‌های امن برای افراد زیر ۱۸ سال، حفاظت‌های اضافی مانند هشدار در مورد سوءاستفاده‌ها و گزارش خطر برای کودکان باید از طریق شبکه‌های اجتماعی منتشر شوند.
مسنجر کیدز ؛ پیام‌رسانی برای کودکان
در سایر نقاط دنیا نیز بحث اینترنت و کودکان مورد توجه قرار گرفته است به طوریکه شبکه اجتماعی فیس بوک، پیام‌رسانی را تحت عنوان “مسنجر کیدز” ارائه کرده تا کودکان تحت نظارت والدین خود بتوانند با دوستان خود در ارتباط باشند.
از سال ۱۹۹۸ میلادی که استفاده از اینترنت برای عموم مردم همگانی شد، کاربران بسیاری از اطلاعات نادرستی که در فضای باز اینترنت ممکن است در دسترس کودکان قرار بگیرد، ابراز نگرانی کردند. بنابراین کنگره آمریکا لایحه و قانونی را تصویب کرد که کودکان زیر ۱۳ سال و بدون نظارت و اجازه والدین خود، مجاز به استفاده از اینترنت نباشند.
درادامه پیرامون اسیبهای اینترنت بخصوص برای کودکان مطالبی را ارائه میدهیم.
نگاهی به آسیب های سیاسی و روانی اینترنت وشبکه های اجتماعی مجازی
با رشد رسانه های نوین، جهاد وارد عصر دوم رسانه ها شده است که برخلاف دوره مدرن و عصر نخست، آینده آن به طور کامل قابل پیش بینی نیست، زیرا در عصر دوم رسانه ها که در آن بحث رسانه های الکترونیک جدید، حاکمیت دارند و اطلاعات حرف آخر را می زنند، پدیده ها کمتر قابل پیش بینی اند (گل محمدی، 1383). رسانه های نوین دارای آسیب های بسیار مهم روانی و سیاسی است که می توانند، زمینه و بستر مناسبی را برای جنگ نرم ایجاد کنند. در مورد آسیب های روانی شبکه های اجتماعی، می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
1- کاهش احساسات: به دلیل اینکه اغلب ارتباطات در این فضا، به صورت نوشتاری است، اغلب فاقد احساسی است که در فضای واقعی، از طریق قدم زدن، سخن گفتن و… به دست می آید. افراد با وجود امکانات ارتباطی در فضای مجازی، دیگر اهمیتی به کیفیت روابط نمی دهند و این مسئله، به کاهش بیشتر احساسات منجر می شود.
2- متن گرایی: علی رغم امکانات چند رسانه ای موجود در فضای مجازی، هنوز هم قسمت عمده ای از ارتباطات در فضای مجازی را ارتباطات متنی در قالب ایمیل و چت تشکیل می دهد. ارتباطات متنی می تواند شکل جدیدی از هویت مجازی را شکل دهد.
3- انعطاف پذیری هویتی: افراد در فضای مجازی، به دلیل نبود راهنماهای چهره ای، می توانند بازنمایی های متفاوتی از خود ارائه دهند.
4- دریافت های جایگزین: در ارتباطات مجازی، شما می توانید دیوارها را بشکنید، به حوزه خصوصی دیگران وارد شوید و حرف هایی را که حاضر نیستند، در ارتباط چهره به چهره به شما بگویند، بشنوی
با توجه به گسترش شبکه های اجتماعی و افزایش خدمات این شبکه، روز به روز به تعداد کاربران آنها افزوده می گردد. کاربرانی که شاید کمترین آگاهی و اطلاع را از روند کاری این شبکه داشته باشند.
اینترنت و جوانان :
اغلب پدران و مادران به دلیل اطلاعات ناکافی، خطر استفاده از اینترنت را نمی دانند و برای کودک و نوجوان خود خطرات آن را توضیح نمی دهند (چیزی نمی دانند که توضیح بدهند) و نوجوان وارد دنیایی می شود که در صورت بی اطلاعی، خطرات فراوانی درکمین اوست. ساده ترین مثال چت کردن است. از آنجایی که در هنگام چت کردن همدیگر را نمی بینید، احتمالا کلمات محبت آمیز رد و بدل می شود. گاهی هنگامی که نوجوان خسته از سختگیری های خانواده و پدر و مادر پای اینترنت نشسته است و با کسی درد دل می کند، می بیند که دلداریش می دهند و گوش به حرفش می دهند و راهنماییش می کنند. کم کم حس اعتماد این نوجوان که در نسبت به افراد جامعه کم بوده است، جلب می شود و هنگامی که اعتماد کرد، احتمال دست زدنش به هر کاری وجود دارد. وندا هریس میلاری مدیر فروش یاهو اعلام کرد که نوجوانان و جوانان تمام کارهای خود را با اینترنت انجام می دهند و اینترنت برای آنها محوری ترین وسیله ارتباط جمعی است زیرا در نظر آنها اینترنت وسیله ای برای کسب اطلاعات گوناگون در زمینه های مختلف است.
چه خطراتی کودکان جهان را در فضای اینترنت تهدید می کند
تجربه حدود دو دهه حضور اینترنت در جوامع انسانی نشان می دهد که همه چیز به کیفیتی که در نگاه اول به نظر می رسد نیست و استفاده از این فضای مجازی می تواند آسیب ها و گاه خطراتی را برای کاربران، به خصوص کاربران آسیب پذیرتر مانند کودکان و نوجوانان در پی داشته باشد کودکان و نوجوانان در پی داشته باشد در این میان پرسش ها و تردیدهایی در زمینه حدود آزادی استفاده از اینترنت برای کودکان. حدود گردش آزاد اطلاعات در مقابل کاربران کودک، حفاظت از حریم خصوصی کودک در فضای مجازی و نهایتا نقش مقررات حقوقی بین المللی برای این حفاظت و حمایت از این گروه آسیب پذیر که به سهولت می توانند در این دنیای بی حد و مرز در معرض سوء استفاده قرار بگیرند، مطرح می شود.
آسیب ها و خطرات بالقوه موجود برای کودکان در سراسر جهان را می توان در سه دسته کلی هدف گیری تجاری و تبلیغاتی، بهره برداری و استثمار جنسی کودکان و نقض حریم خصوصی آن ها تقسیم کردگاه کودکان در اینترنت بخش قابل توجهی از اطلاعات شخصی خود را در محیط هایی چون اتاق های گفت و گو شبکه های اجتماعی، سایت های بازی آنلاین و مثل آن اقتدا می کنند که جمع آوری غیرقانونی آن ها تهدیدی جدی برای حریم خصوصی آن ها به شمار می آید چرا که هرگز مشخص نیست که این اطلاعات بدست چه کسانی می افتد و چگونه مورد استفاده قرار می گیرند چنین وضعیتی می تواند کودکان را در معرض استفاده های تجاری از اطلاعات آن ها با هدف گیر تبلیغاتی قرار دهد.
در دهه اخیر پدیده سوء استفاده جنسی و هرزه کاری کودکان که عمدتا از طریق فریب و جمع آوری اطلاعات کودک در فضای وب صورت می گیرد. نگرانی جدی در جامعه بین المللی ایجاد کرده است حال باید دید که حقوق بشر بین الملل برای جلوگیری از طعمه قرار گرفتن کودکان چه راهکارهای را پیش بینی کرده است.
مبنای حقوقی اصلی برای دسترسی آزاد کودکان به محتویات اینترنتی را می توان ماده 19 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی دانست این ماده بر این نکته تاکید دارد که هر کسی از حق آزادی بیان برخوردار است که شامل آزادی تفحص، دریافت و انتقال اطلاعات می شود؛ اینها در برگیرنده همه عقاید، صرف نظر از ملاحظات مرزی، خواه به صورت شفاهی، مکتوب چاپی و به صورت هنری و هر رسانه دیگر است. به طور خاص تر ماده 17 کنوانسیون حقوق کودک اشاره می دارد که کودکان باید به تمامی منابع گوناگون ملی و بین المللی اطلاع رسانی، به ویژه مشابعی که برای سلامت جسمی و روانی وی مفید هستند. دسترسی داشته باشند. این ماده در ادامه به تمایل کشورهای عضو به تشویق وسایل ارتباط جمعی در راستای کاربری های اجتماعی و فرهنگی و نیز همکاری های بین المللی دولت ها عضو در این زمینه تاکید می کند.
گردش آزاد اطلاعات محدود یا نامحدود
با نگاهی به اسناد بین المللی می تواند ضرورت دسترسی آزاد کودکان به منابع اینترنتی و نیز ضرورت گردش آزاد اطلاعات را برداشت کرد. اما چنان که بیشتر اشاره شد واقعیت های موجود در فضای اینترنت رویکردی حفاظتی برای کودکان را طلب می کند.
با توجه به ماهیت خاص فضای مجازی که آثار آن فراتر از مرزهای سرزمینی دولت است و مخاطبان آن در سراسر جهان به سادگی امکان دسترسی به محتویات آن را دارند. ضرورت اتخاذ اقدامات بین المللی برای محدودسازی برخی محتویات زبانبار و مخرب آن برای کودکان با همکاری همه اعضای جامعه بین الملل امری انکار ناپذیر است پهنه اینترنت فضایی است که حد و مرزی نمی شناسد و حتی اقدام اکثریت و قریب به اتفاق کشورهای جهان به وضع مقررات حمایتی برای کودکان و پیش بینی قوانین در زمینه کنترل محتویات ارسال شده به فضای وب چنانچه با بی تفاوتی اقلیتی کوچک از کشوها در این زمینه همراه باشد، نمی تواند مانعی برای در معرض خطر قرار گرفتن کودکان و دسترسی آن ها به محتویات زیانبار باشد.
میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی بر لزوم تضمین آزادی بیان که شامل انتقال و دریافت آزاده اطلاعات از طریق هر رسانه ای می شود تأکید دارد، اما باید دقت داشت که این حق از جمله معدود حقوقی است که توسط این سند بین المللی مشمول محدودیت شده است. میثاق بدین نکته اشاره می دارد که اعمال حقوق تصریح شده در ماده 14 مستلزم حقوق و مسئولیت های خاصی است و می تواند در صورت مغایرت با احترام به حقوق و حیثیت دیگران، حفظ امنیت ملی و با نظم حقوقی و سلامت با اخلاق عمومی مشمول محدودیت شود. بی شک نقض جریم خصوصی کودک و با قراردادن وی در معرض محتویات غیراخلاقی از جمله مواردی هستند که طبق تصریح میثاق خط قرمزی برای آزادی دریافت و انتقال آزاد اطلاعات به شمار می روند. از سوی دیگر ماده 24 کنوانسیون حقوق کودک مقرر می دارد که شوراهای عضو متعهد هستند. تا از کودکان در مقابل همه اشکال سوء استفاده و استثمار جنسی حمایت به عمل آورند. بدین منظور همه کشورهای عضو باید همه اقدامات مقتضی ملی، دو جانبه و چند جانبه را برای جلوگیری از تشویق با وادار کردن کودکان به شرکت در هر گونه فعالیت جنسی غیرقانونی و استفاده استثماری از کودکان در اعمال غیراخلاقی انجام دهند.
درانتها بگوییم، نحوه کاربست اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در میان کاربران سنین مختلف موضوع بسیاری از تحقیقات روانشناسی و اجتماعی موجود می‌باشد.
کاربست اینترنت به معنی نحوه استفاده از این فناوری نوین در میان سنین مختلف و همچنین در مکان‌ها و زمان‌های مختلف می‌باشد.
روند روزافزون استفاده از اینترنت در عصر حاضر باعث شده تا به جنبه‌های مختلف این کاربست خاص توجه نشود، اینکه استفاده از اینترنت و فضای مجازی در چه سطحی باید باشد و یا خاصه برای سنین مختلف در جامعه ما چه برنامه‌ای برای کاربرد اینترنت در میان خانواده‌ها باید به کار گرفته شود؟
و یا اینکه در صورت عدم توجه نهادها و سازمان‌های متصدی تعلیم و تربیت به مسئله استفاده بی‌اندازه از فضای مجازی در کشور توسط کاربران سنین مختلف، چه آسیب‌هایی متوجه رشد تراز مثبت کاربران و به خصوص جوانان در روند اجتماعی شدن‌شان خواهد بود؟
از ویژگی‌های خاص فضای مجازی که باعث مصرف بیشتر این فناوری در میان انواع کاربران می‌شود این است که امروزه استفاده از اینترنت به تخصص و سواد چندانی نیاز ندارد.
این پدیده در اینترنت و فضای مجازی چنان نمایان شده است که ورای برخی پایگاه‌های علمی و تخصصی در فضای مجازی که به سواد و تخصص جهت کاربست و بکارگیری آنها نیاز است، بیشتر موارد، پایگاه‌های خبری و یا شبکه‌های اجتماعی، سرگرمی و… می‌باشند و استفاده از چنین پایگاه‌هایی نیاز چندانی به سواد و تخصص فناوری ندارد و فرد با اندک آشنایی محیط مجازی می‌تواند از این پایگاه‌ها در جهات مختلف استفاده مثبت و یا منفی نماید.
همچنین عدم وجود و حضور فرهنگ استفاده از فضای مجازی در جوامع مختلف و همچنین در جامعه ایران موجب شده است تا کاربرد اینترنت و سایت‌های مختلف اعم از خبری، سرگرمی و…به نوعی عادت روزمره و معضلی در میان کاربران و به خصوص کاربران در سنین پایین‌تر تبدیل شود.
نکته مهمی که باید در روند تعلیم و تربیت و نظام آموزش کشور جزء اولویت‌ها قرار گیرد توجه و برنامه‌ریزی در راستای دانش و فرهنگ کاربست اینترنت خصوصا از سنین پایین تا مقاطع متوسطه در سطح کشور می‌باشد.
نبود دانشِ کاربست اینترنت در میان کاربران مختلف در جامعه طبیعتا منجر به وب‌گردی‌های بیهوده و بعضا نابجا می‌شود، این امر در کنار محیط هیجانی خاص و جذابیتی که فضای مجازی برای کاربر فراهم می‌کند در کوتاه مدت آسیب‌های بسیاری بر رشد عقیدتی و پرورش استعداد‌های علمی فرد خواهد گذاشت.
استفاده از فضای مجازی در امر تعلیم و تربیت ضروری است البته دراین زمینه شرکت های دانش بنیان برای ایجاد و توسعه آموزش در فضای مجازی اعلام آمادگی کرده اند و لازم است از فرصت فضای مجازی در امر تعلیم و تربیت استفاده شود.
پیرامون همین موضوع به گفتگوی محی الدین بهرام محمدیان ،معاون وزیر آموزش و پرورش با خبرگزاری مهردر خرداد93اشاره مینماییم.
تاکید سند تحول بر فضای مجازی به عنوان فضایی برای یادگیری و یاددهی، احترام به قانون درباره فیلترینگ، آموزش فضای مجازی به معلمان، ضرورت ایجاد درس تحلیل رسانه برای دانش آموزان و ایجاد شبکه‌های اجتماعی داخلی و… از مهمترین محورهای گفتگوی مهر با معاون پژوهشی آموزش و پرورش درباره خطرات و تهدیدهای فضای مجازی برای دانش اموزان است.
“فضای مجازی برای دانش آموزان خطرناک تر از اعتیاد است.” این هشداری بود که چندی پیش مدیر کل تربیتی و مشاوره معاونت پرورشی آموزش و پرورش اعلام کرد. هشداری که بارها کارشناسان تربیتی و آموزشی بر آن تاکید کرده اند و معتقدند که خطر کنونی فضای مجازی یا اینترنت از خطراتی که در بیرون از خانه فرزندان ما را تهدید می کند بیشتر است. برای پیشگیری از این خطرات بود که طرح راه اندازی شبکه های اجتماعی ویژه دانش آموزان در معاونت پرورشی مطرح شد، اما باز هم کارشناسان معتقدند که برای راه اندازی چنین شبکه ای باید محتوای آن از سوی مسوولان آموزش و پرورش تدوین شود و از سوی دیگر فرهنگ استفاده از شبکه های اجتماعی در سطحی گسترده به دانش آموزان و والدین آموزش داده شود.
به همین بهانه با محی الدین بهرام محمدیان معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش گفتگویی درباره باید ها و نبایدها راه اندازی شبکه های اجتماعی و محتوای این شبکه ها انجام داده ایم که در ادامه می خوانید:
* نقش رسانه های نوین، مانند ماهواره ها، اینترنت، شبکه های اجتماعی، تلفن های همراه هوشمند و … را در فرایند تربیت اسلامی دانش آموزان، فرصت تلقی می کنید یا تهدید؟ گفتند: فضای مجازی تنها یک وسیله و یک واسطه نیست، بلکه آن را باید به تعریف هوشمندی اضافه کنیم و آنرا هوشمند بدانیم. به نوعی، تغییر پارادایمی ایجاد شده که تربیت در محیط دانشی اتفاق می افتد. یعنی بسترهای آن دانشی است که این بستر دانشی می تواند نظریه را بارور کند. لذا به اعتقاد من نسبت به تربیت اسلامی و فضای مجازی باید بیشتر از زاویه فرصت نگاه کرد تا تهدید. اما آنچه که این روزها به عنوان چالش مطرح است تاکید بر توانمندیهاست که آیا توانمندی لازم را برای حضور در این فضا کسب کرده ایم؟ به نظر من خود بستر فضای مجازی تهدید نیست، بلکه فرصت است. استفاده کنندگان اگر انسانهایی قوی باشند که با سرعت و دقت و صحّت عمل کنند، زود به مقصد می رسند و اگر نسبت به رقبای خود ناآشنا باشند و مسیر را تعیین نکنند خود دچار شکل می شوند.
همچنین سند تحول آموزش و پرورش و برنامه درسی ملی یکی از ویژگیهایش این است که محیط های یادگیری و یاددهی را متنوع دیده است. یعنی بر خلاف روش سنتی و نگاه سنتی محیط یادگیری و یاددهی را تنها کلاس درس نمی داند. هم فضاهای متنوع درون مدرسه ای و برون مدرسه ای مانند کتابخانه، بازار، موزه، پارک و … را برای تعلیم و تربیت لحاظ کرده و هم محیط مجازی را محیط یاددهی و یادگیری تربیتی دیده اند. لذا این مطلب در سند به رسمیت شناخته شده است که یکی از محیط های یادگیری و یاددهی ما فضای مجازی باشد. پس این نگاه مثبت به سند تسرّی پیدا کرده و ما آن را به رسمیت شناخته ایم.
* ایشان در پاسخ به این پرسش که نقش آموزش و ترویج سواد رسانه ای را در بهره‌مندی صحیح دانش آموزان از رسانه ها و فضای مجازی، چگونه ارزیابی می کنید؟بیان کردند:من فکر می کنم که استقبال ما همواره از رسانه های جدید خوب است اما فرهنگ آن و نحوه کاربرد مفید را دیرتر می آموزیم. در مورد رسانه های نوین و فناوری ها نکته ظریفی وجود دارد، این که قدرت دریافت خردسالان و جذابیت آنها برایشان بیشتر از بزرگسالان است، به عنوان مثال بچه های کوچک اگر تلفن همراه داشته باشند حتما کارکرد با وایبر را هم می دانند. در حال حاضر تمام دانش اموازن دبیرستانی نحوه استفاده از فیلترشکن را می دانند و حتی برخی نیز هکر هستند. این واقعیت وجود دارد و نمی توانیم انکار کنیم.
* ایشان در پاسخ به این پرسش که چگونه دانش اموزان را از خطرات و تهدیدهای استفاده از فضای مجازی حفظ کرد؟گفتند:اولا باید والدین را نسبت به این فضا آشنا کرد. پیامبر جمله ای دارد: “اطلبو العلم من المهد ال الحد”، ز گهواره تا گور دانش بجوی. که اگر ما به این امر التزام داشته باشیم، همیشه نسل های بعدی هم دنباله رو ما خواهند بود، چرا که وقتی فارغ التحصیل می شویم فکر میکنیم که بارمان روی زمین گذاشته ایم و لذا دیگران از ما پیشی می گیرند. امروزه دنیا دنیای تراکم یا انفجار اطلاعات است که شاید به دانش تبدیل نشود؛ چرا که در دانش آرامش است و در اطلاعات نوعی اضطراب. پس اول باید والدین را آشنا کرد. گاهی اوقات بچه ها وارد عرصه هایی می شوند که پدر و مادر ها نمی دانند چه خبر است. اگر پدیده های نو و فناوریهای نو را خودمان یاد بچه ها دهیم، تولید محتوا کنیم و شبکه های اجتماعی داخلی ایجاد کنیم، یقینا دانش آموزان در شبکه های اجتماعی خارجی نمی روند، که بعدا بگویند چرا فیلتر شد؟
* ایشان در پاسخ به این پرسش که مشکل دیگر ان است که حتی بسیاری از معلمان آشنا با این فضاها و یا برنامه های تلفن همراه نیستند.گفتند:در نظام تعلیم وتربیت اسلامی ما نیازمند برگشت به اصول هستیم یعنی معلم باید اطلبو العم من المهد الی اللحد باشد یعنی معلم باید آموزش مداوم داشته باشد. تداوم آموزشهای حرفه ای برای معلمان یک اصل است. معلمی این نیست که کسی برود دوسال تربیت معلم یا چهار سال برود دانشگا فرهنگیان درس بخواند بعد بیست سال بی خیال یاد گرفتن باشد! معلم باید هر روز درس بخواند و آموزش ببینید، هر روز مطالعه کند و دستگاه تعلیم وتربیت این کار را تسهیل کند. به اعتقاد من آموزش پدیده های نو و فضای مجازی به معلمان برای آموزش وپرروش از نان شب هم واجب تر است. هر گونه تخصیص اعتبار برای این کار سرمایه گذاری است نه هزینه. معلم باید حرفه ای آموزش ببیند. اگر می خواهیم نظام تعلیم و تربیت را استوار کنیم، اگر می خواهیم آموزش وپرورش را استوار کنیم، سند تحول بنیادین محقق بشود، باید معلم ها با پدیده های نو مثل اینترنت، فضای مجازی، فناوری های جدید مثل نانو، بایو آشنا شود. مرز دانش بسته نیست و باید این دانش های جدید به دانش آموزان ما منتقل شود. بواسطه چه کسی این انتقال صورت می گیرد؟ بواسطه معلم، پس معلم باید دانش های جدید را آموزش ببیند. به همین دلیل است که ما به دوستان خود در مجلات رشد توصیه می کنیم که کاری کنید که معلمها بدانند، در دانشهای نو و و اطلاعات جدید در حوزه های مختلف آگاهی پیدا کنند. در حوزه فناوری معلمان را آموزش دهیم، نترسیم و نهراسیم که بچه هایمان را با پدیده های نو آشنا کنیم. زیرا امام صادق علیه السلام فرموده است. خودتان بچه هایتان را با پدیده های نو آشنا کنید قبل از انکه منحرفان برشما پیشی بگیرند. اگر ما پدیده های جدید را، فناوریهای جدید را، دستاوردهای جدید علمی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی را با گزینش خودمان با صلاحدید خودمان آشنا نکنیم دیگران این کاررا با چاشنی هایی که معلوم نیست چه چیزهایی است انجام خواهند داد.
* ایشان در پاسخ به این پرسش که با توجه به تاکید سند تحول آموزش و پرورش و برنامه درسی ملی، آیا در تدوین کتابهای درسی نیز به موضوع فناوریهای نوین و خطرات و تهدیدهایی که ممکن است فضای مجازی برای دانش اموزان داشته باشد، توجه شده است؟گفت:در حال حاضر که از سواد بصری و رسانه ای حرف می زنیم باید این امر اتفاق بیفتد. الان یکی از درسهایی که در دوره متوسطه به آن فکر می کنیم، درس تحلیل رسانه است و ابعاد مختلفی دارد که یکی از آنها می تواند سواد رسانه ای برای معلم و دانش اموز باشد. البته در حال حاضر نظام آموزشی ما تولید محتوای الکترونیک دارد. شبکه ای به نام رشد داریم که به صورت آنلاین مطلب تولید می کند. بصورت آنلاین خدمت رسانی می کند. اعتقاد من به این است که در سازمان پژوهش در سالهای اخیر با یک نوع هوشمندی بحث هوشمندسازی تعقیب شد و ایرادی هم وارد است که هوشمند سازی را از مجرای اصلی آن خارج کرده اند. من از آن روزی که بحث هوشمندسازی از سازمان پژوهش به مرکز دیگری واگذار شده احساس نگرانی کردم و الان هم نگران هستم. معتقدم محتوای آموزشی تربیتی باید یک مرکز واحد داشته باشند همانگونه که محتوای مکتوب در یک سازمان تولید می شود، محتوای الکترونیکی نیز باید در یک مرکز و با مصالح دانش آموزان سنجیده شود. همچنین با برنامه درسی ملی و سند تحول همخوانی داشته باشد و دانش آموزان ما در مدارس هوشمند، هوشمندانه وارد شوند.
* ایشان در پاسخ به این پرسش که مدیریت و نظارت بر فضای مجازی و سایبری را چگونه ارزیابی می کنید و تا چه حد مفید می دانید؟ آیا موافق با مسدود سازی و فیلترینگ رسانه های نوین هستید و آن را در فرایند تربیت اسلامی موثر می دانید؟گفتند:در مورد فیلترینگ، من حکم قانون را همیشه محترم می دانم. هر چیزی که قانون شد باید به آن احترام گذاشت، چون قانون بد بهتر از بی‌قانونی است و هیچ کس هم نباید در هر موقعیت و مکانی خود را بالاتر از آن بداند و بخواهد آن را دور بزند. در فضای مجازی هم هیچ کشوری نیست که در مورد آن چارچوب نداشته باشد، حتی در آزادترین کشورها می بینیم که آنها هم چارچوبهایی دارند. در آمریکا نیز سیاست هر ایالت نسبت به ایالت دیگر متفاوت است و در مورد میزان دسترسی دانش آموزان به فضای مجازی اعمال فیلتر می شود. ما هم در کشور خود نیازمند این هستیم که مصالح ملی و فکری و اعتقادی خود را بهتر بدانیم. باید بدانیم که لوازم فکری از لوازم مدرسه ای مهمتر است، در حوزه فرهنگ نیز همین است. ما دولت را انتخاب می کنیم، دولت یعنی تعیین کننده مصالح عمومی؛ از یک طرف باید مصالح عمومی تامین شود و قانون نیز از جانب دیگر مراعات شود. این قانون به ما می گوید که این کار را انجام دهیم و خود را ملزم به آن کنیم. شاید افراد حکومتی ما نظر و سلیقه خود را داشته باشند، اما این نظرات و سلایق باید در پارلمان جواب گیرد. عقل جمعی و خرد جمعی این است، اگر هر کسی حرف خود را بزند که نمی شود. پارلمان را برای این گذاشتند که اگر مسئولین مصلحتی دیدند متکی به آرای نمایندگان مردم بگویند که این کار بشود یا نشود. شورای نگهبان نیز سیستم کنترل کننده پارلمان است تا هیچ چیز با اصل قانون اساسی و شرعی و دینی مغایرت نداشته باشد. لذا من با فیلترینگ به معنای عام مخالفم، اما به معنای خاص اش شدیدا به آن پایبندم. http://www.mehrnews.com/news/2292584/تدوین-درس-تحلیل-رسانه-در-دوره-متوسطه-آمریکا-هم-فضای-مجازی-دانش
اطلاعات بیشتر
معرفی مجری طرح اینترنت کودکان
https://www.isna.ir/news/96112715125/معرفی-مجری-طرح-اینترنت-کودکان-تا-۱۰-روز-دیگر
حفاظت از کودکان در فضای اینترنت
https://article.tebyan.net/257616/حفاظت-از-کودکان-در-فضای-اینترنت
آسیب‌های اینترنت بر فرزندان – Tebyan – تبیان
https://article.tebyan.net/282207
مهم ترین آسیب های اینترنت – راسخون
rasekhoon.net/article/show/154066/مهم-ترین-آسیب-های-اینترنت
سلامت روانی کودکان و نوجوانان در فضای مجازی
http://www.iribnews.ir/fa/news/1376812/سلامت-روانی-کودکان-و-نوجوانان-در-فضای-مجازی