خانه » همه » مذهبی » تجسم عقل در امام حسن علیه السلام

دانلود کتاب های امتحان شده

تجسم عقل در امام حسن علیه السلام

حدیث مورد اشاره در منابع شیعی وجود ندارد. اما در برخی از منابع اهل سنت با الفاظ و عبارات متفاوتی نقل شده است. از جمله:
پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: «لو کان العقل رجلا لکان الحسن» (اگر قرار بود «عقل» در قالب انسانی مجسّم گردد آن شخص حسن بن على (علیهماالسلام) بود. (1)
یادر حدیثی نسبتاً طولانی عکرمه از ابن عباس نقل می کند:
«قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ لِعَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ عَوْفٍ :
یَا عَبْدَ اَلرَّحْمَنِ أَنْتُمْ أَصْحَابِی وَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ عَلِیٍّ فَمَنْ قَاسَهُ بِغَیْرِهِ فَقَدْ جَفَانِی وَ مَنْ جَفَانِی [فَقَدْ] آذَانِی وَ مَنْ آذَانِی فَعَلَیْهِ لَعْنَةُ رَبِّی،
یَا عَبْدَ اَلرَّحْمَنِ إِنَّ اَللَّهَ تَعَالَى أَنْزَلَ عَلَیَّ کِتَاباً مُبِیناً وَ أَمَرَنِی أَنْ أُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نَزَّلَ إِلَیْهِمْ مَا خَلاَ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ عَلَیْهِ السَّلاَمُ فَإِنَّهُ (یَسْتَغْنِی عَنِ اَلْبَیَانِ إِنَّ) اَللَّهَ تَعَالَى جَعَلَ فَصَاحَتَهُ کَفَصَاحَتِی وَ دِرَایَتَهُ کَدِرَایَتِی وَ لَوْ کَانَ اَلْحِلْمُ رَجُلاً لَکَانَ عَلِیّاً عَلَیْهِ السَّلاَمُ وَ لَوْ کَانَ اَلْفَضْلُ شَخْصاً لَکَانَ اَلْحَسَنَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ وَ لَوْ کَانَ اَلْحَیَاءُ صُورَةً لَکَانَ اَلْحُسَیْنَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ وَ لَوْ کَانَ اَلْحُسْنُ (هَیْئَةً لَکَانَتْ) فَاطِمَةَ [بَلْ هِیَ أَعْظَمُ إِنَّ فَاطِمَةَ عَلَیْهَا السَّلاَمُ ] اِبْنَتِی خَیْرُ أَهْلِ اَلْأَرْضِ عُنْصُراً وَ شَرَفاً وَ کَرَماً.» (2)
همانگونه که در این حدیث نقل شده در کتاب ابن شاذان قمی دیده می شود عبارت «لو کان الفضل شخصاً لکان الحسن علیه السلام) دارد یعنی به جای «لو کان العقل»، «لو کان الفضل» دارد.
بنابر این، اگرچه برای این روایات، سندی ذکر نشده است، اما از آن‌جایی محتوای آن ها که منافاتی با آموزه‌های دینی ندارد، می‌توان آن‌را پذیرفت. و این گونه نیست که اگر قالبی انسانی برای عقل تصور کنیم آن شخص فقط امام حسن مجتبی (علیه السلام) بوده و در قالب دیگر پیامبران و امامان نگنجد، بلکه این روایت می‌تواند شامل تمام آنان نیز شود چرا که عقل کل، پیامبر اعظم (صل الله علیه و آله و سلم) و بعد از ایشان، امیرالمؤمنین و سایر معصومین (علیهم السلام) هستند. و هر کدام از معصومین (علیهم السلام) تجمسّم عینی عقل، فضل، رحمت، رضا و سایر صفات الهی هستند.
پی نوشت:
(1) فرائد السمطین، اثر حمویی جوینی شافعی، از علما و محدثین قرن هفتم اهل سنت، ج 2، ص 68.
(2) کتاب مائة منقبة من مناقب أمیر المؤمنین علی بن ابی طالب و الأئمة من ولده علیهم السلام من طریق العامة، اثر محمد بن احمد بن علی، معروف به ابن شاذان قمی از بزرگان شیعه در قرن چهارم و پنجم هجری، ج۱، ص 135.

درباره admin

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد

تازه ترین ها